Yas tutma basamakları

Bunlar: İnkar, Öfke, Pazarlık, Depresyon, Kabullenme ve Umut etapları.

Umut basamağı, Dr. Kenneth Doka tarafından yas tutma evrelerine eklenen son evredir, zira birçok insanın sevdiği biri öldükten sonra umutla bekleyeceği bir şeye sahip olmayı faydalı bulduğunu fark etmiştir.

İnkar Kademesi: Bu etap, yas tutma sürecinin kıymetli bir kesimidir ve kaybımızı işlemek içi vakit ayırmamıza müsaade verir. İnkar kademesi ekseriyetle biri öldükten sonraki birinci günlerde gelen en güçlü olan evredir. Birkaç gün yahut hafta sürebilir, lakin gerçekle yüzleştikçe çoklukla kaybolur.

Yaygın duygular/belirtiler: inanamamak hissizlik şok

Öfke Aşaması: Bu kademe çok ağır olabilir ve yas tutmanın öteki etaplarında yine ortaya çıkabilir.

Yaygın duygular/belirtiler: Sonluluk, sabırsızlık, anksiyete, hiddet

Pazarlık Etabı: Bu kademede müzakere ediyor olabiliriz, kendimizle, etrafımızdaki beşerlerle, bahtla yahut kaybımızı hafifletmeye- geri almaya çalışmak için daha yüksek bir güçle.

Yaygın duygular/belirtiler: Suçluluk, “Ya … ise” düşüncesi

Depresyon Aşaması: Ağır ıstırap ve boşluk hisleri genellikl depresyon kademesini karakterize eder. Sevdiklerimiz olmadan kendimizi yalnız hissedebiliriz yahut mevtten sonra onları geri dönmelerini istediğimiz için kızgın olabiliriz.

Yaygın duygular/belirtiler: boşluk hüzün hissizlik yalnızlık

Kabullenme Aşaması:Bu basamak çoklukla sevilen birinin öldüğüne dair yeni keşfedilen bi anlayışla karakterize edilen yas tutmanın “son” evresi olarak görülür. Kendimizi onlar hakkında daha açık konuşurken bulabilir yahut hayata devam etmeye başlayabiliriz. Birtakım insanların bu yas tutma kademesine ulaşmadıklarına dikkat etmek kıymetlidir. Vefatı kabul etmek herkes için farklıdır.

Umut / Mana Bulma Kademesi: Bu, artık kaybınızı inkar edeceğiniz manasına gelmez, lakin tekrar bir memnunluk duygusu bulabileceğiniz manasına gelir. O vakit geleceği yeni bir ışıkta görmeye başlarız. Gelecek için plan yapmaya başlayabilir yahut sevdiklerinizin anısını onurlandırmanın yollarını düşünebiliriz.Hayatın hala yaşamaya kıymet olduğu hissedilmeye başlanabilir ve dört gözle bekleyeceğimiz şeyler kaldı geriye.

Yas tutmanın tüm bu evrelerini listelendikleri sırayla yaşamayabileceğimizi anlamak değerlidir. Bir etaptan başkasına gidip gelebiliriz, hatta tüm bu hisleri atlayabiliriz. Bu yas tutma evrelerinin bir kural olarak değil, bir kılavuz misyonu görmesi beklenir. Herkes yas tutma sürecini farklı yaşar, unutulmamalıdır.

Kullanılan Kaynaklar:

Hamilton IJ. (2016). Understanding grief and bereavement.

Kübler-Ross E, et al. (2005). On grief and grieving: Finding the meaning of grief through the five stages of loss.

Board P. Grief, Bereavement, and Coping With Loss (PDQ®).