Çin-Orta Asya Doruğu: Çin Devlet Lideri Şi Cinping, Kazakistan Cumhurbaşkanı ile görüştü

Çin Devlet Lideri Şi Cinping, birinci kere düzenlenen Çin-Orta Asya Doruğu için Çin’i ziyaret eden Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ile görüştü.

Çin Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya nazaran Şi, görüşmede Tokayev’in ziyaretinin iki ülke ortasında güçlü bağları bir kere daha ortaya koyduğunu belirterek, Çin ve Kazakistan’ın “kalkınma ve ulusal canlanmanın kritik kademesinde iki ülke” olduğunu, bağımsız, istikrarlı ve refah içindeki bir Kazakistan’ın hem Kazak hem Çin halkının çıkarına olacağını tabir etti.

Çin ve Kazakistan’ın dost, kardeş ve ortak ülkeler olduğunu kaydeden Şi, Çin’in Kazakistan’ın bağımsızlığını, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü muhafazasını ve kendi ulusal şartlarına uygun kalkınma yolunu seçmesini desteklediğini vurguladı.

Çin Devlet Lideri, iki ülkenin 10 yıl evvel başlatılan Nesil ve Yol Teşebbüsü kapsamında onlarca işbirliği projesini hayata geçirdiğine işaret ederek, iktisat, ticaret, yatırım, tarım, araba üretimi ve güç alanlarında işbirliğinin geliştirilmesi, e-ticaret, inovasyon ve büyük data üzere yeni işbirliği alanlarının keşfedilmesini umduğunu lisana getirdi.

Çin’in tarihi İpek Yolu güzergahı üzerinde ulaştırma ve altyapı projeleriyle Doğu-Batı ticaretini yine canlandırmayı amaçlayan Jenerasyon ve Yol Teşebbüsü, birinci defa Şi’nin 2013’te Kazakistan’a yaptığı ziyarette duyurulmuştu.

Çin-Orta Asya Doruğu’nun bölge ülkeleri ortasındaki ilgilerde yeni bir devir başlatacağına inandığını söz eden Şi, bu mekanizmayı 6 ülke ortasında işbirliğini derinleştirecek kıymetli bir platform haline getirmeyi hedeflediklerinin altını çizdi.

Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev de ülkesi için Çin’in özel bir değere sahip olduğunu ve iki ülke ortasındaki işbirliğinin sarsılmaz dostluk ve karşılıklı takviyeye dayandığını söyledi.

Tokayev, şu andaki ortak amaçlarının ikili bağları ağırlaştırmak olduğunu belirterek “Bizi bölgesel ve memleketler arası güvenlik ve işbirliğini güçlendirme üzere kararlılık birleştiriyor.” dedi.

Çin ile sonsuz kapsamlı stratejik paydaşlığı geliştirmenin Kazakistan için çok değerli olduğunu vurgulayan Tokayev, Kazak-Çin bağlarını yeni bir seviyeye taşımak için her türlü çabayı göstermeye hazır olduğunu kaydetti.

Tokayev, bunun yanı sıra Şi’ye iki ülke ortasında ulaşım koridorlarının çeşitlendirilmesi kapsamında Trans Hazar Memleketler arası Ulaşım Güzergahı’nın potansiyelinin etkin olarak kullanılmasını önerdi.

Kazakistan’ın dış siyasetinde Çin’in özel ve değerli bir yeri olduğunu bildiren Tokayev, iki ülkenin misyonunun ve gayelerinin ortak olduğunu, Çin’in öncülük ettiği Global Kalkınma Teşebbüsü, Global Güvenlik Teşebbüsü ve Global Medeniyet Teşebbüsünü desteklediklerini söz etti.

Karşılıklı vize muafiyeti anlaşması

İki önder, görüşmenin akabinde iki ülke ortasında insani etkileşimleri ve işbirliğini artırmak için karşılıklı vize muafiyeti mutabakatı imzaladı.

Liderler ayrıyeten, iktisat, ticaret, güç, ulaştırma, tarım, bağlantı altyapısı, kültür ve mahallî bağları kapsayan işbirliği evraklarına imza attı.

Liderler Doruğu birinci sefer düzenleniyor

Çin ile 5 Orta Asya Cumhuriyeti’ni bir ortaya getiren Çin-Orta Asya Doruğu, 18-19 Mayıs tarihlerinde tarihi İpek Yolu’nun başlangıç noktası kabul edilen, Çin’in Şaanşi eyaletinin merkezi Şian’da düzenleniyor.

Çin Devlet Lideri Şi Cinping’in mesken sahipliğindeki tepeye Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Berdimuhammedov ve Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev katılıyor.

Çin-Orta Asya Tepesi, Pekin ile Orta Asya Cumhuriyetleri ortasındaki “C+C5” işbirliğinin devlet liderleri seviyesindeki birinci toplantısı olacak. Dışişleri bakanları seviyesindeki birinci “C+C5” toplantısı, 2020’de yapılmıştı. Akabinde dışişleri bakanları, 2021’de Çin’in konut sahipliğinde, 2022’de Kazakistan’ın mesken sahipliğinde çevrim içi toplantılarda bir ortaya gelmişti.

Dışişleri bakanları toplantılarının dördüncüsü 27 Nisan’da Şian’da yapılmış, toplantıda kümenin birinci başkanlar tepesini mayıs ayında bu kentte düzenlemesi kararlaştırılmıştı.