Baharın tadı adım adım çıkar

UĞUR BİRYOL

Yaşama sevinciyle dolun
Yenice Ormanları, Karabük

Türkiye’nin en büyük blok ormanı olan Yenice Ormanları anıt niteliğindeki ağaçları, derin vadileri, akarsuları ve barındırdığı yaban hayatı çeşitliliğiyle ‘Avrupa’nın 100 Orman Sıcak Noktası’ndan (Biyoçeşitliliği fazla, florası geniş ve acil olarak müdafaa altına alınması gereken orman) biri kabul ediliyor. Böylesi özel bir bölgede yürümek çok daha özel. Yenice’de Ihlamur Teras’ı konaklama merkezi alarak, alternatif rotalar önereceğim. Konaklama merkezinden ayrılıp üste gerçek tırmandığınızda patika sizi İncebacaklar Köyü’nün girişine götürecek. Soldan devam eden yol, kanyon üstünden alternatif bir güzergâh. Oradan yürümek de çok keyif veriyor. Sağdan aşağıya giden yolsa köyün içinden geçiyor. Ardıç, kayın, ahlat, meşe ağaçları ortasından son derece kolay bir yürüyüş yaparak, asırlık köylerin içinde köylülere selam vererek, ineklerin özgürce otladığı dorukların yamacında yürür ve yaşama sevinciyle dolarsınız.

Tarihe de selam verin
Fatsa-Bolaman, Ordu

Fatsa’nın ünü ve kıymetleri Ordu’yu aşmış durumda. Kıyıları hâlâ pak ve etkileyici. Bu bir vakitlerin tatlı kasabası, artık epeyce gelişmiş. Fatsalılar, memleketlerine çok tutkunlar. Fatsa’yı ölesiye seven bir arkadaşımın sayesinde oraya gittiğimde beni 4 kilometre ötedeki Bolaman’a da götürdü. Kıvrıla kıvrıla uzayıp giden yol, rehabilitasyon alanı üzere. Bir yanı dağ, bir yanı deniz, küçük koylar sıra sıra. Uzun yol yolcularının uğrak yeri Uzun Saçlının Yeri’ne selam verip bir çay içmek istiyoruz, kendisi tıpkı vakitte dalgıç da olan Nusret Abi meşgul… Çay yerine sıcak kakaoyla güne güzel başlıyoruz. Fatsa’nın pideleri enfes. Yosun Pide, denizin kenarında, muazzam bir seçenek. Çabucak civardaki Yason Burnu, kilisesi ve Hazinedaroğlu Konağı’nda tarihi selamlamayı unutmuyoruz.

Manastırlar ortasında
Altındere Vadisi-Maçka, Trabzon

Trabzon’un Maçka ilçesine yanlışsız uzanan Altındere Vadisi, bilhassa bahar aylarından itibaren hareketlidir. 43 kilometrelik çizgi boyunca civara dağılmış irili ufaklı köyleri, ilçe merkezinden Zigana Dağları’na ve Hamsiköy’e bağlanan rotaları, manastırlar diyarı Maçka’nın etraflıca gezilmesi için ülkü bir yer oluşturur. 1987’den bu yana ulusal park statüsünde olan Altındere Vadisi’nin en meşhur yapısı, kayalara oyulmuş Sümela Manastırı. Vadide ayrıyeten Kuştul ve Vazelon isminde iki manastır daha var. Manastırlar haricinde bölgenin hayli fazla yaylası, orman patikaları ve keşfedilecek çok hoş köyleri var. Baharda kesinlikle rotanızı bu vadiye çevirin.

Fırtınalı bir bahar
Çamlıhemşin, Rize

Karadeniz’de, bilhassa Fırtına Deresi’nden Kaçkarlar’a uzanan çizgi üzerinde dolandığınızda bahar sarhoşluğu sizi sarabilir. Çamlıhemşin’den 13 kilometre üstteki Zilkale’ye vardığınızda kalenin etrafını seyre kısmın. Fırtına Vadisi’ni en düzgün gören seyir noktalarından biri olan Zilkale, 14’üncü yüzyılda Cenevizliler tarafından yapılmış bir ticaret kalesi. Kaleden Mollaveyis Köyü’nün de uzandığı vadiyi izlemenizi öneririm. Zilkale’den sonra rotanızı Palovit Vadisi’ne çevirin. Palovit, Fırtına’nın yağmur ormanları niteliğinde. Palovit Vadisi’nin gürül gürül akan şelalelerinin yanından yürüye yürüye, ormangüllerinin kokusuyla mis üzere havayı ciğerlerinize çekin. Zilkale ve Palovit’ten sonra Çat Vadisi’ne gerçek yol alabilirsiniz. Burada da sarı ormangüllerinin baharı müjdelediğini göreceksiniz.

Sofrası farklı ve zengin
Macahel, Artvin

Macahel’de bahar mevsimi, ekin vakti; konutların önünde ve yanlarında uzanan bahçelere mısır, fasulye, patates, marul, karalahana üzere temel besin hususları ekiliyor ve yaz periyotlarında bu ekinlerden bölge halkı ziyadesiyle faydalanıyor. Karalahana yemeklerini bölgeden farklı olarak cevizle pişiriyorlar. Kendilerine has silor yemekleri ve tatlısıyla tabiatın onlara bahşettiği zenginlik burada size gastronomik bir macera yaşatacak. Bölgenin en özellikli eseriyse bal. Burası 2005’te ‘Biyosfer Rezerv Alanı’ ilan edildi. Sürdürülebilir kalkınma ve ekoturizm mevzularında örnek çalışmalar yapılıyor; Türkiye’de tabiat müdafaa ve kalkınmanın bir ortada olabileceğini göstermesi açısından değerli bir merkez.

BAHAR GÜNDOĞDU

Kolayı da var, zoru da
Nüzhetiye Şelalesi, Kocaeli

Gölcük’teki Nüzhetiye Köyü sonlarında harika bir şelale var. Yemyeşil ormanların içinde, çağıl çağıl akıyor. Kocaeli yürüyüş rotalarının tahminen de en hoşu. Şelaleye kolay kolay ulaşmak mümkün ancak nerede görülmüş bir yere kolay gittiğim! Sıkıntı ve uzun yoldan, orman içinden, tırmanarak ve iplerden inerek ulaştığım görünüm, şimdiye kadar gördüğüm en yeşil şelale görünümüydü. Suyun çağlayarak aktığı yer daracık bir alan. Siz de benim üzere güç yoldan gitmek, macera yaşamak isterseniz kesinlikle bir çeşide katılın ve rehberle yürüyün. Kolay yoldan gitmek isteyenlerse köydeki alabalık çiftliğine kadar otomobille gidip oradan sonra şelaleye kadar olan 4 kilometreyi rahatlıkla yürüyebilir.

Doğançay Şelalesi

Herkes bilse de gidin
Hacıllı Şelalesi, İstanbul

İstanbul’a yakın bir öbür hoş şelale herkesin bildiği Hacıllı Şelalesi. Teke Köyü yakınlarındaki şelalenin başına kadar araçla gidilebiliyor. Ben kamp için gittiğimde derenin aşağılarındaki kamp alanından dereyi takip ederek şelaleye ulaşmıştım. Harika bir dere yürüyüşüydü. Kuvvetli bir yol değil ve ortalarda yönlendirici tabelalar var.

Manzarası ruhu doyurur
Gümüşdere, İstanbul

İstanbul’un Karadeniz kıyısındaki Gümüşdere Köyü’nden başlayın yürümeye. Bir süre deniz kenarından ilerledikten sonra zirvelere tırmanıp ormanlık alana gireceksiniz. Bu ormanlık alanların içinde çokça gölet vardır. Peşinize çokça köpek takılacaktır. Korkmayın, zararsızlar. Yürüyüş esnasında pek çok kampçıya da rastlayacaksınız. Görünümüyle ruhunuzu doyuracak bir rota…

Rehbersiz kısa yürüyüşler
İncir Boğazı, İstanbul

Beykoz’a bağlı Göllü Köyü yakınlarındaki İncir Boğazı birebir vakitte bir kamp alanı. Pandeminin güç günlerinde kampa gidip orada yürüyüşlere katılmıştım. O güç günlerde ilaç üzere gelmişti. Doruktan baktığınızda harika bir koy ve deniz görüntüsü izlersiniz. İstanbul’un Karadeniz kıyıları süperdir. Etraftaki yürüyüş parkurlarını Wikiloc uygulamasından seçebilirsiniz. Kısa yürüyüşler için rehbere ve programa gereksiniminiz olmayacak.

Mağaralara uğrayın
Korsan Koyu, Kırklareli

İstanbul’un Avrupa Yakası’ndaki Karadeniz, Kıyıköy… Buradaki Korsan Koyu ve mağaralar rotası da en sevdiğim, hatta bir yürüyüşte liderlik yaptığım rotadır. Kıyıköy’den başlar ve bir ring rotasıdır. Başladığınız yerde biter. Ormanın içinden yürürken mağaralardan geçersiniz ve Karadeniz’in hırçın dalgalarını seyredebileceğiniz falezlere çıkarsınız. Tünel üzere çalılıkların içinden geçip Korsan Koyu’nu ziyaret edersiniz. Kıyıköy kıyısından dönüp köye vardığınızda gün akşam olur ve finali balıkçılarda lezzetli balıklar yiyerek bitirirsiniz. Hazır oralara kadar gitmişken Bizanslılardan kalma kayaya oyulmuş Ayanikola Manastırı’nı da görmeden dönmeyin.

FİGEN KOKOL

Kamp da yapılıyor
Kaz Dağları, Balıkesir

Edremit Körfezi’nin kuzeyindeki Kaz Dağları her yerinden fışkıran suları, yeşiliyle dünyanın en kıymetli oksijen depolarından. Yürüyüş için birinci akla gelen adreslerden biri. Sütüven Şelalesi-Tozlu Yaylası-Mıhlı Çayı’nı içine alan rota en çok tercih edilenlerden.Tahta Kuşlar-Kapaklı-Dumanlı-Tavşanoynağı-Sarıkız Zirve rotası deneyimliler için ülkü. Kamp yapmak için uygun olan bölgeyi ‘kılavuzla’la gezmenizi öneririz.

Antik kentleri geze geze
Bafa Gölü, Muğla

Beşparmak Dağları’nın eteklerindeki Bafa Gölü, Ege’nin en büyüğü. Ege Denizi’ne kıyısı olan bölge, vakitle Büyük Menderes’in taşıdığı alüvyonlarla set gölüne dönüşmüş. Sığ bir yapısı var lakin balık çeşitleri ve seçkin sukuşlarıyla epey güçlü bir çeşitliliğe sahip. Kapıkırı Köyü’nden başlayan Kral Yolu boyunca etraftaki birçok antik kenti görerek dağın tepesine çıkabiliyorsunuz. 7 kilometrelik Karahayıt-Yediler Manastırı-Gölyaka parkuru ya da 16 kilometrelik Sakarkaya-Tekerlek Tepe-Bağarcık parkurları en çok tercih edilenler…

Çamlık’tan köye
Şirince, İzmir

Aslında bir Rum köyü olan Şirince’de ömrün, Efes’in terk edilmesinden sonra başladığına inanılıyor. 15’inci yüzyıldan kalma meskenler köyün simgesi. Yemyeşil bir vadiye şurası Sevimlice parkuru, Çamlık’tan başlayarak köyde bitiyor. 15 kilometrelik rota yaklaşık 4-5 saat sürüyor. Selçuk ya da Selatin Köyü’nden başlayan farklı rotalar da izlenebilir.

6 kısımdan biri…
Karia Yolu, Muğla

Türkiye’nin en uzun kültür parkurlarından olan Karia Yolu o periyodun değerli kentlerini kapsıyor. Ege’den Akdeniz’e uzanan 820 kilometrelik yol boyunca birçok köy, antik kent ve yalnızca yürüyerek görebileceğiniz eşsiz hoşluktaki koyları geçiyorsunuz. 6 farklı kısımdan oluşan parkur boyunca İçmeler, Bayır, Bozburun, Selimiye, Hisarönü, Eski Datça, Palamutbükü, Knidos, Akyaka, Ören, Bozalan, Bodrum, Milas, Labranda, Bağarcık ve Karpuzlu göreceğiniz yerleşim yerlerinden birkaçı.

Gözde parkurlar
Akyaka, Muğla

Bodrum-Marmaris yolunda Gökova Körfezi’ne vardığınızda dorukta mükemmel görüntü karşılar sizi. Küçük Asar Tepesi’nin yamaçlarına heyeti Akyaka’dır gözüken… Eski ismi Idyma olan Akyaka, Idyma Yolu sayesinde yürüyüşçülerin de gözdesi. Akyaka’yı etrafındaki köylere antik patikalarla bağlayan 150 kilometrelik yolun 10 farklı parkuru var. Kral mezarlarıyla dolu parkurlardan hangisini isterseniz seçin.

YÜCEL SÖNMEZ

Yükseklere çıkalım
Aladağlar, Niğde

Yükseklerde yürümek denince Türkiye’de birinci akla gelen rota Aladağlar. Rotada 3 bin 500 metreyi geçen tepeler var. Buralar birebir vakitte Toros Dağları’nın da en yüksek noktaları. Rota, Niğde’nin Çamardı ilçesinden başlıyor, dağcıların mabetlerinden olan Demirkızık Köyü’nden geçerek Niğde tarafındaki Solukpınar’da son buluyor.

 Sıcak bir havada tişörtle başladığınız güzergâhta yükseldikçe hava soğuyacak, hatta karlı bölgelere gireceğiniz ve orada kamp yapacağınızdan çadır, kamp materyalleri ve kıyafet açısından tam donanımlı olunmasında yarar var.

Yükseldikçe kuşların da çiçeklerin de değiştiğini fark edeceksiniz ve bu rotada göreceklerinizin birçoğunu öteki yerde görmeniz mümkün değil. Örneğin Göller Bölgesi’ne vardığınızda etrafınızda kelebek kadar renkli duvar tırmaşık kuşları uçacak. Rotanın sonundaysa Hacer Boğazı denen yerden geçtikten sonra Kapuzbaşı’nda Türkiye’de görüp görebileceğiniz en hoş şelalelere varacaksınız.

Bozkırın hoşluğu
Frig Yolu, Eskişehir-Kütahya-Afyon

MÖ 1000-700 ortasında Friglerin karar sürdüğü, Ankara, Afyonkarahisar, Eskişehir ve Kütahya vilayetleri ortasında kalan bölgede, antik yollar ve yerleşimler temel alınarak oluşturulan rotanın uzunluğu 506 kilometre. Epeyce kolay ve keyif verici bir rota olan yolun kimi etapları bisiklet için de epey uygun. Frigyalıların kayalara meskenler, kaleler, anıtlar oyarak kurduğu medeniyetin izlerini süren yol, bozkırda insanıyla, çiçeğiyle enfes bir coğrafyada dolaşıyor. Rotanın bilhassa Kapadokya kısmı epey etkileyici. Bahar da olsa bozkırda akşamları havanın şaşırtan derecede soğuduğunu unutmayın.

Çadırınızı da alın
Hitit Yolu, Çorum

Oldukça kolay olan parkurun uzunluğu 236 kilometre. Rota, tarihi yerlerin yanı sıra göletler, Alaca Vadisi ve İncesu Kanyonu üzere doğal oluşumlardan geçiyor. Hitit Yolu’nun en güçlü etabı birçok dere geçişini içeren 27 kilometrelik Alaca Çayı Vadisi. Çorum vilayet merkeziyle Alacahöyük ve Boğazkale beldelerinde konaklayabilirsiniz. Rota üzerindeki kimi köylerde mesken pansiyonları var ancak tekrar de çadırınız ve kamp gereçlerinizi yanınızda bulundurun.

GPS’iniz olsun
Aziz Paul Yolu, Antalya

Ormanlık alanlardan geçen, kanyonlarla ve patikalarla dolu eski Roma ve göç yollarını takip eden yürüyüş rotasının Antalya’da iki koldan başlayıp 500 kilometre sonra Eğirdir Gölü’nün kuzeydoğusundaki Yalvaç’ta biten bir kısmı var. Hayli sıkıntı ve karışık bir güzergaha sahip Aziz Paul Yolu’nda yürüyüşe Perge’den ya da Köprülü Kanyon Ulusal Park’ın girişindeki Beşkonak’tan başlayabilirsiniz. Roma antik kenti Adada’da birleşen yol Roma yolları, patikalar ve orman içlerinden geçiyor.

Önerim rotaya tersten başlayıp Antalya’da denizle kucaklaşarak yorgunluk atmanız. Yürüyüş boyunca geçeceğiniz köylerde köy meskenleri veya küçük pansiyonlarda konaklama imkânı var. Fakat rota uzun parkurlarla dolu! Bu da birçok noktada kamp yapmak anlamna geliyor ki parkur bu manada da şahane kamp alanlarıyla yürüyüşçüleri karşılıyor. Karışık bir rotaya sahip olan Aziz Paul Yolu’nda GPS ya da rehber kitap olmadan yürüyüşe başlamayın.

En düzgünlerinden
Likya Yolu, Muğla-Antalya

Türkiye’nin en hoş ve şöhretli yürüyüş yolu. 500 kilometrenin üzerindeki yol tıpkı vakitte dünyanın da en güzel rotaları ortasında gösteriliyor. Rota boyunca el değmemiş küçük koylardan, dağ ve ova köylerinden geçerek hem Akdeniz kültürünü ve tabiatını tanımış olacak hem de süper görünümlere tanıklık edeceksiniz. Yolun tamamı işaretlenmiş.

Birinci kısmında Uzunyurt (Faralya) Köyü, Dodurga Köyü, Sdyma, Pınara, Leton, Xanthos yerleşimleri ve incecik kumlarıyla eski bir liman bölgesi olan Patara var. İkinci kısımda yolun birtakım kısımları tatsız; asfalta inerek büyük kasabaların içinden devam ediyor. Bu türlü yerleri es geçin. Bu yolda da kesinlikle bir rehber kitabınız olsun ya da bir cinse katılın ve rehberle yürüyün.