Türkiye’de bir ilk! Akkuyu NGS’ye 700 milyon Euro’luk teminat

Özel Riskler İdare Merkezi (ÖRYM), Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin (NGS) nükleer sorumluluk riskleri için sigorta poliçe yapısını oluşturarak 700 milyon Euro’luk bir teminat sağladı.

Türkiye’nin en büyük yatırımları ortasında bulunan birinci nükleer güç santrali Akkuyu NGS için nükleer yakıt getirme merasimi geçtiğimiz günlerde gerçekleştirildi. 4 reaktörden oluşan ve toplamda 4 bin 800 megavat saat kapasiteli Akkuyu NGS’nin Türkiye’nin elektrik gereksiniminin yaklaşık yüzde 10’unu karşılaması öngörülüyor. Her yıl arka arda inşasının bitimi sonrası devreye alınacak reaktörlerden oluşan Akkuyu NGS’nin 2028 yılında yüzde 100 kapasiteye ulaşması planlanıyor. Akkuyu NGS’nin 60 yıl aralıksız elektrik üretmesi ve reaktör ömrünün gerekli görülmesi durumunda gerek 20 yıl daha uzatılabilmesi planlanıyor. Üretilecek nükleer güç sayesinde yaklaşık yıllık 35 milyon ton karbon emisyonunun önleneceği belirtiliyor.

Akkuyu NGS, sigortacılık manasında da birçok yeniliği beraberinde getirdi. Türk Reasürans’ın teknik işletmeciliğini üstlendiği Özel Riskler İdare Merkezi’nce Türkiye’de birinci sefer bir nükleer sorumluluk riskleri için operasyonel aktifliği ve risk idaresi yapılmak suretiyle Akkuyu NGS’nin sigorta poliçe yapısı oluşturulmuş ve teminat verilmeye başlandı.

Türk Reasürans, 1,5 yıl süren ve ilgili paydaşlarla yapılan teknik, türel ve operasyonel çalışmalar sonrasında Akkuyu NGS’nin nükleer sorumluluk riskleri için sigorta poliçe yapısı oluşturularak, Özel Riskler İdare Merkezi’nin teminat vermesi sağlandı. Teminatın fiyatı ise 700 milyon Euro.

KANUNİ ALT YAPISI 1 YIL EVVEL HAZIRLANDI

Bilindiği üzere; milletlerarası nükleer riskleri denetim eden bir protokoller bütünü olan Paris Sözleşmesi’ne Türkiye de taraf. Paris Sözleşmesi’nin yanı sıra Viyana konvansiyonu da bulunuyor. Lakin, Paris Kontratı hem kapsam olarak hem de üçüncü şahıslara gelebilecek sorumluluklar açısından daha geniş ve daha etrafa hassas bir içeriğe sahip. Türkiye buna taraf olduktan sonra nükleer tesis kurma etabına geldiğinde 8 Mart 2022 günkü Resmi Gazete’de yayınlanan Nükleer Düzenleme Kanunu ile işin çerçevesini belirledi. Bu kanun; nükleer risklerin nasıl yönetilebileceği, nükleer operatörün, yani işletmecinin sorumlulukları ve bu sorumlulukları nasıl yöneteceği ile ilgili düzenlemeleri içeriyor. Kanun, operatörün işletmeyi aldığı gün itibariyle bir garanti göstermek zorunda olduğuna işaret ediyor. Bu garanti, diğer bir teminat yolu olarak da gösterebildiği üzere sigorta poliçesi olarak da sağlanabiliyor. Kanunda geçen fiyat 700 milyon Euro. Bu kanun gereği ÖRYM, 700 milyon Euro’luk bir teminat sağladı.

Akkkuyu NGS’nin operatörü, sigortalı olarak bunu sigorta şirketlerinden alamıyor. Zira sigorta şirketlerinin bu riski sigortalamak üzere bir know-how’ı bulunmuyor. Bu tıp büyük riskler sigorta şirketlerinden değil, sigorta havuzlarından karşılanıyor. Tıpkı sarsıntı riskinin DASK tarafından üstlenildiği üzere nükleer gibisi özel risklerde de ÖRYM devreye giriyor.