TSB: BES büyümeye devam ediyor

Sigorta dalının çatı kuruluşu Türkiye Sigorta Birliği (TSB), son yıllarda yapılan düzenlemelerle bütünsel yapıya kavuşarak ‘tasarrufun merkezi’ hâline gelen Ferdî Emeklilik Sistemi (BES) hakkında değerli açıklamalarda bulundu. Birkaç gündür kimi mecralarda BES’e ait yanlış bilgilere dayanan kamuoyunu aldatıcı haberlere dikkat çeken TSB, BES’in müspet büyümesinin sürdüğünü ve BES fonlarının uzun vadede enflasyonun üzerinde kazandırdığını vurguladı.

Söz konusu haberlerde yayınlanan istatistiklerin, resmi bilgilerle uyuşmadığını ve sistem hakkında aldatıcı olduğunu vurgulayan TSB, argüman edildiğinin bilakis; BES’e girişlerin evvelki yıllara nazaran artarken çıkışların azaldığını belirtti. Emeklilik Nezaret Merkezi’nin bilgilerine nazaran; 2023 yılının birinci çeyreğinde BES’e giriş yapan yeni iştirakçi sayısı 460.044’e ulaşırken, vefat, maluliyet ve emeklilik üzere zarurî nedenler de dâhil olmak üzere BES’ten çıkış yapanların sayısı 264.793 ile sonlu kaldı. BES’teki son 5 yıllık değişim incelendiğinde ise bilhassa Haziran 2021’de başlayan 18 yaş altı iştirakçilerin sisteme girişiyle, BES istikrarlı büyümesine devam etti.

TSB ayrıyeten, BES fonlarının ortalama getirilerinin son devirde birçok alternatif yatırım aracını geride bırakması, bilhassa de devlet katkısının %30’a yükseltilmesinin sisteme olan itimadı daha da arttırdığına dikkat çekti. Açıklamada, tüm bu nedenlere bağlı olarak sistemin birinci yıllarında yaşanan çıkış oranlarının süratle düştüğü belirtildi. Kurulduğu 2003 yılından itibaren sistemli olarak genişleyen BES’in iştirakçi sayısı Otomatik İştirak Sistemi (OKS)’ndeki çalışanlarla birlikte bugün 15 milyona yaklaştı. BES ve OKS’de 2013-2022 yılları ortasındaki bileşik yıllık büyüme oranı %37 olarak gerçekleşti.

Öte yandan bahsi geçen aldatıcı haberlerde, “Emeklilik hâlinde katkının yüzde 100’ü alınabilir” sözü yer almaktadır. “Katkı” sözcüğü iştirakçinin ödediği katkı hisselerini tabir emektedir ve mevcut sistemde BES iştirakçileri, aslında hesaplarındaki birikimlerini diledikleri vakit sistemden tamamını alarak mukavelelerini sonlandırabilmektedirler. Dünyada öteki bir örneği olmayan, BES’in en değerli cazibe noktalarından biri olan yüzde 30’luk ‘devlet katkısı’nın tamamı ise emeklilikte ve birebir vakitte vefat ve maluliyet durumlarında alınabilmektedir.

Ayrıca 2022 sonunda yapılan değişiklikle, yıllık limitin üzerinde ödenen katkılar için takip eden yıllarda ‘devlet katkısı’ alabilme imkânı getirildi. Böylece bir iştirakçi, yatırmak istediği katkı hissesini yıllara bölüp erteleyerek yatırmak yerine, toplu yatırdığı meblağ için ilgili yıla ilişkin denk gelen ‘devlet katkısı’nı aldıktan sonra kalan katkı hissesini, bir sonraki takvim yılının birinci günü yatırmış üzere müteakip takvim yılının limiti dâhilinde faydalanabilecek ve varsa hâlâ limitini aşan katkı hissesini gelecek yıllara devredebilecektir. Bu sayede iştirakçiler, katkı hissesinin bir kısmını gelecek yıllarda yatırmak üzere bekletmek yerine, tamamını birinci andan itibaren fonlarda yatırıma yönlendirebilme imkânına kavuşmuşlardır.

Her türlü risk profiline uygun fonun bulunduğu BES’te kısa vadeli yatırım tercihleri ekonomik dalgalanmalardan etkilenebilse de uzun vadeli fonlar sayesinde önemli kazanımlar elde edilebiliyor. TSB, sistemin uzun vadeli yapısına uygun tercihlerin iştirakçileri koruduğunu ve birikimlerini önemli manada büyüttüğünü vurguladığı açıklamasında şu bilgilere yer verdi:

“BES, bireylere uzun vadeli tasarruf alışkanlığı kazandırma ve ülke tasarruflarını artırma rolü ile iştirakçilerimizin menfaatlerinin en uygun halde korunması, getirilerinin maksimize edilmesine yönelik tüm paydaşların dayanağıyla kıymetli bir vazifesi yerine getirmektedir. Geçmişe dönük uzun vadeli getirilere baktığımızda 5 yıllık periyotta BES ve OKS fonlarının ortalama getirisinin (%252) TÜFE’nin (%208) üzerinde getiri sağladığı görülmektedir.”

2022 yılında sisteminin tabana yayılmasını teminen bilhassa ‘devlet katkısı’nın %30’a yükseltilmesi ve toplu katkı hisselerine ödenecek devlet katkısının yıllara sâri verilmesinin BES’in sürdürülebilir büyümesine katkı sağlayacağı vurgulanan açıklamada, OKS’ye 45 yaş üstü çalışanların da dâhil olabilmesi, kısmi çekişe ve birikimlerin temlik edilmesine imkân verilmesi ve ikram sertifika düzenlenmesi uygulamalarının, sistemi daha bütünsel bir yapıya kavuşturarak tasarrufun merkezi hâline gelmesine büyük katkılar sunmaktadır denildi.