Sıhhat alanında düzenlemeleri içeren kanun teklifi Sıhhat Komitesinde kabul edildi

Sağlık alanında düzenlemeler içeren İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu ile Birtakım Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Sıhhat, Aile, Çalışma ve Toplumsal İşler Kurulunda kabul edildi.

Kanun teklifiyle, piyasadaki beşeri tıbbi eserlerin, Sıhhat Bakanlığınca izlenebilirliğinin sağlanması için İlaç Takip Sistemi’ne bildirim zaruriliği getiriliyor. Bu zorunluluğa uymayan ruhsat yahut müsaade sahipleri ile ecza ticarethanelerine idari yaptırım uygulanacak.

Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Usulü İcrasına Dair Kanun’un, ruhsal yahut bedensel sıhhat mahzuru nedeniyle mesleklerini icra edemeyecek durumda olan sıhhat meslek mensupları, diş tabipleri ile ebelerin, Sıhhat Bakanlığı Yüksek Disiplin Şurası kararıyla meslekten men edilmesine yönelik kararı yürürlükten kaldırılacak. Bu kıymetlendirme, 663 sayılı KHK’de belirlenen yöntem ve asıllara nazaran Sıhhat Meslekleri Kurulunca yapılacak.

Çağın gereklerine uygun misyon tanımı

Ebelerin misyon tarifleri, aldıkları eğitimin seviyesi de dikkate alınarak çağın gereklerine uygun hale getirilecek.

Ebeler, gebelik, doğum ve doğum sonrası devirde gerekli takviyesi verecek, yenidoğana ve bebeğe bakım sağlayacak; olağan doğum ve riskli durumlarda tıbbi bakım, dayanağa erişimin sağlanmasında, bayan sıhhatinin korunması, üreme sıhhati, çocuk bakımı bahislerinde aile ve topluma verilecek danışmanlık, eğitim hizmetlerinde misyon alacak.

Gebeliğin tespitini, hamile izlemini ve bu maksatla gerekli muayene ve değerlendirmeleri yapacak ebeler, olağan doğum hareketini gerçekleştirecek, gereği halinde doktor çağıracak. Ebeler, olağan doğum sırasında gereken küçük tıbbi müdahaleleri de yapacak. Küçük tıbbi müdahalelerin kapsam ve hudutları Sıhhat Bakanlığınca belirlenecek.

Yetki dokümanı almadan sertifikalı eğitim verenlere yaptırım

Sağlık Bakanlığınca sertifikalı eğitim programı olarak tanımlanmamış alanlarda, yetki dokümanı almadan sertifikalı eğitim verenlere müeyyide uygulanmasındaki boşluk giderilecek.

Sertifikalı eğitim alanları ve eğitim programlarının standartları, sıhhat siyasetleri ve Sıhhat Bakanlığının stratejik planları doğrultusunda, ülkenin gereksinimi olan nitelikli insan gücünü yetiştirme maksadıyla bakanlıkça belirlenecek. Sıhhat Bakanlığınca belirlenmeyen alanlarda yahut uygun olmayan standartlarda yapılan eğitimler sonucunda verilen sertifikalar tescil edilmeyecek.

Yetki dokümanı olmadan ya da yetki evrakı olduğu sertifikalı eğitim alanı dışında sertifikalı eğitim programı düzenleyenler, 1 yıldan 3 yıla kadar mahpus ve 20 bin liraya kadar isimli para cezası ile cezalandırılacak. Bu kabahatin hukukî kişi faydasına işlenmesi halinde hukuksal şahıslara has güvenlik önlemleri uygulanacak.

Mesleklerinin icrasına pürüz kabahatleri işledikleri, mutlaklaşmış ceza mahkemesi kararıyla sabit olan sıhhat meslek mensuplarıyla sıhhat hizmetlerinde vazife alan başka meslek mensuplarının, meslek icra etmelerinin önlenmesi için ilgili mahkemelerce verilen katılaşmış karar suretleri Sıhhat Bakanlığına gönderilecek.

Ruhsat etabında numune istenilmeyecek

Uluslararası uygulamalar da gözetilerek ilaç tahlilleri piyasaya arz sonrasında yapılacak ve ruhsatlandırma süreci hızlandırılarak hastaların gereksinim duydukları ilaca daha süratli erişimi temin için ruhsat kademesinde numune istenilmesine yönelik ibareler kanun metninden çıkarılacak.

Mevcut uygulamada ruhsata temel numuneler ve analiz masrafları ruhsat müracaatında bulunanlar tarafından karşılandığı için piyasadan birebir halde alınan numunelerin ve analiz masraflarının ruhsatname sahibi tarafından karşılanmasına yönelik düzenleme yapılacak.

İlaçların fiyatı raf ömrü boyunca kısa müddetlerde değişkenlik gösterebilmesi nedeniyle sabit fiyat bilgisinin yer alması uygun olmadığı için sekonder (ikincil) ambalajında “fiyat” ibaresi yer almayacak.

Formüle uymayan ilaçları satanlara 3 milyon liraya kadar ceza

Tahlil sonucunda ilaçların bileşiminde bulunan hususların saf olmadığı, ruhsat almak için verilen formüle uymadığı yahut tedavi vasıflarını azaltacak, kaybedecek surette imal edildiği anlaşılırsa, fiil cürüm oluşturmadığı takdirde, ruhsat sahibi ile ilaçların bu biçimde imal edildiğini bilerek satan, satışa arz eden yahut sattıranlara, 70 bin liradan 3 milyon liraya kadar idari para cezası verilecek.

İlaçların kanuna ters halde tanıtım ve satışını yapanlar ile bunları onaylı endikasyonu dışında pazarlayan ve bu biçimde reçete oluşumunu teşvik edenlere, eserin son 1 yıllık satış fiyatı toplamının 5 katına kadar idari para cezası verilecek. Lakin bu ceza 700 bin liradan az olamayacak.

Yetkili merciden müsaade almaksızın yahut verilen müsaadeye alışılmamış olarak sıhhat beyanı ile eser tanıtım ve satışını yapanlar hakkında 150 bin liradan 2 milyon liraya kadar idari para cezası uygulanacak.

Mevzuatta öngörülen tedarik zinciri dışında beşeri tıbbi ilaçların satış, dağıtım ve pazarlamasını yapanlar yahut aracılık edenler hakkında 100 bin liradan 500 bin liraya kadar idari para cezası kesilecek.

Teklife nazaran, ruhsatlı eserin ruhsata karşıt olarak üretimi, dağıtımı, satışı ve gibisi fiilleri ile ruhsatsız olarak müstahzar imal etmek yahut bu formda imal edilen müstahzarları bilerek satmak, satışa arz etmek yahut sattırmak fiillerine, 20 bin liradan 200 bin liraya kadar idari para cezası verilecek. Fiilin bir yıl içerisinde tekrarı halinde ceza bir kat artırılarak uygulanacak. Türkiye İlaç ve Tıbbi Aygıt Kurumu, idari yaptırım uygulayabilme yetkisine sahip olacak.

İlaç Takip Sistemi’ne bildirim zaruriliği getiriliyor

“Tabip reçetesiyle verilmesi kaidesiyle olanlar lakin reçete mukabilinde ve başkaları reçetesiz olarak münhasıran eczanelerle, ecza ticarethanelerinde kanuna uygun satılır” kuralını ihlal halinde 2 bin 700 lira idari para cezası verilecek.

Ruhsatlandırmaya temel olarak yapılan tahlillerin, eserin ruhsatlandırılmasının akabinde yapılmasında kamu faydası bulunduğu için mirasçı yahut vekillerin tekrar ruhsat alma sırasında analizden ve analiz harcından istisna edilmelerine yönelik uygulama imkanı kalmayan karar yürürlükten kaldırılıyor.

Piyasada bulunan beşeri tıbbi eserlerin Sıhhat Bakanlığı tarafından izlenebilirliğini sağlamak gayesiyle İlaç Takip Sistemi’ne bildirim mecburiliği getiriliyor. Buna nazaran, ruhsat yahut müsaade sahipleri beşeri tıbbi eserlerinin her ünitesini, üretim bildirimi yahut ithalat bildirimi ile İlaç Takip Sistemi’ne kaydetmekle yükümlü ve yetkili olacak. Eser alış, satış, iade, satış iptal, ihracat, ihracat iptal, mal zaman, mal evre iptal üzere süreçler ile miadı dolma, çalınma, bozulma ve gibisi nedenlerle vasfını yitirmiş beşeri tıbbi eserlerin deaktivasyon süreçlerini İlaç Takip Sistemi’ne bildirmek zorunda olacak.

Analizler ruhsatlandırmadan sonra yapılacağı için Harçlar Kanunu’nda buna ahenk sağlayıcı değişikliğe gidiliyor. Bu meblağlar, tıbbi ve ispençiyari müstahzarların ticarete çıkarılması için Sıhhat Bakanlığınca verilecek ruhsatnamelerden memleket dışında imal olunup ithal edilenler için 11 bin 576 lira, memleket içinde imal olunanlar için 5 bin 777 lira olacak.

Kamudaki sıhhat meslek mensuplarına sigorta zorunluluğu

Tabipler, devlet hizmeti yükümlülüklerine başlamadan yahut tamamlamadan uzmanlık eğitimi yapmak için asistanlık imtihanlarına katılabilecek ve uzmanlık eğitimine başlayabilecek; lakin yan kısımda yahut birden fazla uzmanlık kısmında eğitime başlanabilmesi için devlet hizmeti yükümlülük mühletinin en az yarısının tamamlanması kaidesi aranacak.

Eleman temininde zahmet çekilen yerlerde hizmetin daha nitelikli sıhhat meslek mensupları tarafından verilmesi emeliyle uzman tabipler üzere uzman diş tabibi ve uzman eczacılar da kontratlı statüde istihdam edilebilecek.

Sözleşmeli çalışana yönelik disiplin cezaları

Sözleşmeli işçiye uygulanacak disiplin cezaları hakkında bu düzenlemede yer alan kararlar dışında, Devlet Memurları Kanunu’nun ilgili unsurlarına nazaran süreç yapılacak. Aylıktan kesme cezası, kontratlı işçinin brüt fiyatından kesinti yapılması; kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, kontratlı işçinin fiyatının belirlenmesinde temel alınan kıdem müddetinde indirim yapılması; devlet memurluğundan çıkarma cezası ise mukavelenin feshedilmesi suretiyle uygulanacak.

Birlik ve odaların organları

Teklifle Anayasa Mahkemesinin iptal kararı dikkate alınarak birlik ve odaların organları düzenleniyor.

Buna nazaran, odalara üye olmayan optisyen-gözlükçüler mesleksel faaliyette bulunamayacak. Odalara kayıtlı optisyen-gözlükçülerin öbür kanunlarla kurulmuş meslek odalarına kaydolmaları zarurî olmayacak.

Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliğinin organları, odaların temsilcilerinden Oluşan Büyük Genel Heyet, Büyük Genel Heyet tarafından seçilen Merkez İdare Heyeti, Büyük Genel Heyet tarafından seçilen Merkez Denetleme Konseyi, Büyük Genel Şura tarafından seçilen Yüksek Disiplin Şurasından oluşacak.

Optisyen-gözlükçüler odalarının organları ise odaya kayıtlı meslek mensuplarından oluşan Genel Şura, İdare Şurası, Disiplin Heyeti ve Denetleme Heyeti formunda olacak. Birlik ve odaların genel konseylerinde seçilen organların vazife mühletleri 3 yıl olacak ve genel şuranın hangi ayda yapıldığına bakılmaksızın o yılın birlik için kasım, odalar için eylülde yapıldığı kabul edilecek.

Genel Heyet kararlarına alışılmamış harekete para ve meslek icrasını durdurma cezası

Teklife nazaran, Optisyenlik Hakkında Kanun ve optisyenlikle ilgili başka mevzuatın yüklediği misyonları yerine getirmeyen, meslek onuruna uymayan hareket, davranışlarda bulunan yahut Genel Heyet kararlarına karşıt hareket eden meslek mensuplarına kınama, para cezası ve meslek icrasını durdurma cezaları uygulanacak.

Para cezası, fiilin işlendiği tarihteki yıllık üyelik aidatının 5 katı kadar verilecek. Para cezasıyla cezalandırılan meslek mensubu, 3 yıl içinde tıpkı cezayı gerektirecek yeni bir davranışta bulunursa meslek icrası bir ay durdurulacak. Bir ay mühletle meslek icrası durdurulan meslek mensubu, 3 yıl içinde para cezasını gerektirecek yeni bir davranışta bulunursa 1 yıl mühletle mesleğini yapamayacak.

Meslek icrasını durdurma kararlarına itiraz edilmese dahi karar, İdare Şurası Başkanlığınca Yüksek Disiplin Şurasına gönderilecek. Para cezası ve meslek icrasını durdurma cezaları Sıhhat Bakanlığının onayına tabi olacak.

Türk Optisyen-Gözlükçüler Birliği ve odaların kuruluşu, faaliyetleri organların vazifeleri, toplantıları, gelirleri ve sarfiyatları, seçimleri, disiplin cezalarının infaz metotları ile öteki iş ve süreçlere ait yönetmelikler ile Mesleksel Yardımlaşma Sandığı Yönetmeliği, birlik merkez idare kurulunca bakanlığın olumlu görüşü alınarak büyük genel konseyin onayına sunulacak.

Aile sıhhati çalışanı seçiminde aile tabibinin de görüşü alınacak

Teklif, Aile Hekimliği Kanunu’nda da düzenleme yapıyor. Aile sıhhati çalışanları, Sıhhat Bakanlığı tarafından uygun görülen, kurumlarınca da muvafakatı verilen bakanlık yahut öbür kamu kurum ve kuruluşları çalışanı ortasından seçilecek ve kontratlı olarak çalıştırılacak. Aile sıhhati çalışanının seçiminde aile tabibinin de görüşü alınacak.

Aile doktoru ve aile sıhhati çalışanlarının durumları ve aile hekimliği uzmanlık eğitimi almış olup olmadıkları da dikkate alınmak suretiyle yapılacak ödeme meblağlarının tespitinde; çalıştığı bölgenin sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyesi, bakanlıkça karşılanmadığı takdirde aile sıhhati merkezi masrafları, kayıtlı kişi sayısı ve bunların risk kümeleri, gezici sıhhat hizmetleri ile aile tabibi tarafından karşılanmayan masraf ögeleri, belirlenen standartlar çerçevesinde sıhhatin geliştirilmesi, hastalıkların önlenmesi, takibi ve denetimindeki muvaffakiyet oranı üzere kriterler temel alınacak.

Sözleşmeli aile tabipleri ve aile sıhhati çalışanları hakkında uygulanacak disiplin cezalarında Aile Hekimliği Kanunu ile Devlet Memurları Kanunu’nun ilgili hususlarına nazaran süreç yapılacak. Aylıktan kesme cezası, kişinin brüt fiyatının 1/30-1/8 ortasında kesinti yapılması, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası brüt fiyatının 1/6-1/4 ortasında kesinti yapılması biçiminde uygulanacak. Devlet memurluğundan çıkarma cezası mukavelenin feshini gerektirecek.

Sağlığın geliştirilmesi, hastalıkların önlenmesi, takibi ve denetimi ile esirgeyici sıhhat hizmetlerinin standartlara uygun olarak yerine getirilmemesi üzere bakanlıkça belirlenen performans gayelerine ulaşılamaması halinde, mukavelenin bakanlıkça yenilenmemesine karar verilebilecek.

Sözleşmeli çalışan aile doktoru ve aile sıhhati çalışanlarının eski takım yahut durumlarına atanabilmeleri için mukavelelerinin, devlet memurluğundan çıkarma cezasını gerektiren fiilleri nedeniyle sona ermemiş olması gerekecek.

Sağlık Bakanlığınca yaşlı sıhhati hizmetleri planlaması yapılacak

Aile Hekimliği Kanunu’nun “Ağız ve diş sıhhati hizmetleri” başlıklı unsuru, “yaşlı sıhhati hizmetleri” de eklenerek değiştirildi.

Birinci basamak sıhhat hizmetlerinin tesirliliğini ve kalitesini artırmak, aile hekimliği hizmetlerinin bütüncül olarak yürütülmesini sağlamak maksadıyla Sıhhat Bakanlığınca belirlenen nüfus, yaş kümesi ve bölge üzere kriterlere nazaran ağız diş sıhhati ve yaşlı sıhhati hizmetleri planlaması yapılacak.

Birinci basamak ağız diş sıhhati ve yaşlı sıhhati hizmetlerini yürütmek üzere tabip, diş doktorları, bakanlıkça belirlenen öteki sıhhat meslek mensuplarıyla Aile Hekimliği Kanunu’nda belirtilen metot ve temeller çerçevesinde mukavele akdedilecek.

Teklifin, diş tabiplerinin hür meslek erbabının yanında çalışabilmesiyle ilgili düzenlemeler içeren 3. unsuru; Türkiye limanlarına uğrayan gemilerin sıhhat süreç ve denetimlerinde gerekliliklere uymayanlara verilecek idari para cezalarıyla ilgili 23. unsuru; Eleman Temininde Zahmet Çekilen Yerlerde Kontratlı Sıhhat Çalışanı Çalıştırılması Kanunu’nda değişiklik öngören 27. hususu ile meslekten men cezasıyla ilgili düzenlemelerin yer aldığı 36. hususu, metinden çıkarıldı.