Moldova’nın Gagauz Özerk Yeri’nde başkanlık seçimi yapıldı

Moldova Cumhuriyeti’ne bağlı Gagauz Özerk Yeri’nde halk, yeni liderini seçmek için sandık başına gitti.

Mevcut Gagauz Özerk Yeri Lideri İrina Vlah’ın 4 yıllık misyon mühletinin sona ermesi nedeniyle yapılan seçimde oy verme süreci lokal saatle 07.00’de başladı.

Moldova hükümetinin daimi üyesi olan lideri belirlemek için Gagauz Özerk Yeri’ndeki 65 seçim merkezinde 92 bin 516 seçmenin sandık başına gitmesi bekleniyor.

Avrupa Birliği’nin (AB) yanı sıra Türkiye, Azerbaycan, ABD, Ukrayna, İngiltere’den 75 yabancı ve 21 yerli gözlemcinin takip ettiği seçimde, sandıklar mahallî saatle 21.00’de kapanacak.

Ayrıca liderin yanı sıra Gagauz Özerk Yeri’ndeki Valkaneş ve Çok-Meydan seçim bölgesinden Halk Meclisi (Halk Topluşu) için iki üye seçilecek.

Başkan adaylarının Gagauz Türkçesini bilmesi gerekiyor

Gagauz Özerk Yeri’nin seçim maddesine nazaran, lider adaylarının, 35 yaşını doldurmuş olması, Moldova’da ikamet etmesi ve Gagauz Türkçesini bilmesi gerekiyor.

Adaylardan rastgele birinin yüzde 50’nin üzerinde oy alamaması durumunda, başkanlık seçiminde ikinci tipe gidilecek. İkinci cinsin ise iki hafta sonra yapılması gerekiyor.

Seçime iştirak yüzde 50’nin altında olur ise seçim geçersiz kabul edilerek iki hafta sonra tekrar yapılacak.

Seçimdeki adaylar

Gagauz Özerk Yeri’ndeki seçimde 7’si bağımsız, 1’i partili 8 aday başkanlık koltuğu için yarışıyor.

Dört yılda bir yapılan başkanlık seçiminde, iki kere arka arda lider seçilen İrina Vlah, seçim yasası gereği bu sefer başkanlık yarışına katılamıyor.

Adayların ortasında eski Gagauz Özerk Yeri Lideri ve Moldova’nın Ankara Büyükelçisi Dmitri Croitor ile eski Lider Mihail Formuzal bulunuyor.

Ayrıca başkanlık koltuğu için Moldova Parlamentosundaki partilerden, ülkenin eski Cumhurbaşkanı İgor Dodon’un liderliğindeki Sosyalist Partice desteklenen Grigoriy Uzun, Şor Partisi tarafından aday gösterilen Evgeniya Gutsul yarışıyor.

Seçim yarışında, Gagauz Özerk Yeri Meclisi “Halk Topluşu” üyeleri Viktor Petrov, Nikolay Dudoglo, Sergey Çimpoeş ile Sergey Çernev de yer alıyor.

Moldova Cumhurbaşkanı Maya Sandu’nun kurduğu iktidardaki Hareket ve Dayanışma Partisi (PAS) ise başkanlık seçiminde aday çıkarmadı.

Seçime katılan adayların tamamı, seçim kampanyasında “bölgede barış ve istikrar” vurgusu yaptı.

Eski başkanlar

Moldova Cumhuriyeti sonları içerisinde 23 Aralık 1994’te kurulan Gagauz Özerk Yeri’nin birinci lideri, 1995’te Georgiy Tabunşçik olmuştu.

Seçimde 1999’da Dmitri Croitor, 2002’de ise tekrar Tabunşçik başkanlık koltuğuna gelmişti.

2006-2015 devrinde Mihail Formuzal lider olurken, mevcut Gagauz Özerk Lideri İrina Vlah, 2015 ve 2019 başkanlık seçimlerini kazanmıştı.

Gagauz Özerk Yeri’nin kuruluşu

Moldova parlamentosunun 1994’te Gagauzlara özerklik tanıyan yeni bir anayasayı kabul etmesiyle Gagauz Yeri’nin özerkliği, Moldova hükümetince resmen tanınmıştı.

Toprak bütünlüğü olmayan bölge başşehir Komrat, Çadır Lunga ve Valkaneş olmak üzere 3 kent ve 26 köyden oluşuyor.

Yaklaşık 120 bin nüfusa sahip Gagauz Özerk Yeri’nde halk, Gagauz Türkçesi konuşuyor.

Gagauzlar, 1994’te Türkiye’nin de katkısıyla kazandığı özerklik haklarını vakitle kaybetme kaygısı yaşıyor.

Oğuz uzunluğundan gelen Hristiyan Gagauz Türkleri, stratejik iştirak seviyesine taşınan Türkiye ve Moldova ortasındaki bağlarda kıymetli bağ görevi görüyor.