Merkezi İstanbul: Türk devletleri kendi IMF’sini kurdu

Türk Devletleri Teşkilatı’nı (TDT) ekonomik olarak bütünleştirecek tarihi adımlardan biri daha atıldı. Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan ve Kırgızistan’ın üyesi olduğu Türk Yatırım Fonu (TYF) resmen kuruldu. Azerbaycan’ın da dün fonun kuruluşuna dair onayı vermesiyle; İstanbul merkezli TYF’nin kuruluşu üye ülkeler ve TDT idaresi tarafından onaylanmış olundu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz mart ayındaki Türk Devletleri Teşkilatı Tepesi’nde atılmış en kıymetli adımlardan birinin Türk Yatırım Fonu olduğunu lisana getirmiş, İstanbul’un konut sahipliği yapacağı bu kuruluş hakkında şu bilgileri vermişti:

İSTANBUL MERKEZİ ROL OYNAYACAK

“Türk dünyasında bütünleşmenin lokomotifi olan iktisat, ticaret, ulaştırma ve güç alanlarındaki işbirliğimizi gözden geçirdik. Türk Yatırım Fonu kurucu mutabakatının imzalanması zirvemizin somut kazanımlarından biri olmuştur.

Fon sayesinde kobilere, kalkınma projelerine, ulaştırma ve lojistik zincirlerine, altyapı projelerine, tarım ve turizm alanlarındaki yatırımlara ve yenilenebilir güç alanındaki çalışmalara takviye sağlanacaktır.

Tüm bu alanlarda firmaların finansmana erişimi kolaylaşacak, ayrıyeten bölge içi ticaret teşvik edilecektir. Türk Yatırım Fonu’nun Türk dünyasında ekonomik bütünleşmeye de katkı sağlayacağına inanıyorum.

Eşit sermaye katkısı ve eşit oy hakkı prensibi çerçevesinde kurulacak fona İstanbul mesken sahipliği yapacaktır. Bu formda global finans topluluğunda İstanbul’un oynadığı merkezî rolün pekişmesini de temin etmiş olduk.”

Türk Yatırım Fonu’nun sermayesi birinci etapta 500 milyon dolar oldu. Bu fonda 5 ülke eşit halde hisse sahibi durumunda. Türkiye, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan ve Kırgızistan’la hayata geçen TYF’nin üye sayısına önümüzdeki devirde 4 ülke daha eklenecek.

HER PAY 50 BİN DOLAR DEĞERİNDE

Türk Yatırım Fonu, kuruluş ayrıntılarına Dünya gazetesinden Kerim Ülker ulaşmış ve şu bilgileri vermişti:

“Kazakistan Ulusal İktisat Bakanlığı’nın hazırladığı kararname taslağında bulduğumuz ayrıntılara nazaran fonun hedefi bölgesel ekonomik kalkınmayı teşvik etmek, bölgesel ticareti genişletmek ve ekonomik aktiviteyi desteklemek. Türk Yatırım Fonu, 10 bin paya bölünecek.

Her pay 50 bin dolar bedelinde olacak. 5 üye devletin her biri fona 100 milyon dolar yatıracak. Muahedenin yürürlüğe girmesinde sonra kurucu ülkeler, 90 gün içinde birinci dilimi ödeyecek. Bu ölçünün ülke başına 5 milyon dolar olduğu söz ediliyor. Geri kalan hisseler ise her yıl 3 eşit taksitte ülkelerden alınacak. İstanbul’da kurulacak olan Türk Yatırım Fonu’nun bir lideri, bir CEO’su bir idare şurası ve kurulu olacak.

Başkan, Guvernörler Heyeti tarafından dönüşümlü olarak atanacak. Dönüşüm süreci de 4 yıl olarak belirlenecek. Fon, kuruluşundan itibaren 20 yıl mühletle faaliyet gösterecek, bu mühlet yenilenebilecek. Guvernörler Konseyi kaynakların yeterliliğini periyodik olarak gözden geçirme yetkisine sahip olacak ve fonun büyütülmesine karar verecek.”

TEMELİ SEMERKANT’TAKİ DORUKTA ATILMIŞTI

Peki Türk Yatırım Fonu nasıl çalışacak, hangi kesimlere ve projelere odaklanacak? Burada fon, bir kamu yahut teşebbüs sermaye fonunda farksız bir işleyişe sahip.

Uluslararası bir finans kuruluşu statüsüne sahip olacak Türk Yatırım Fonu, yapılacak projeleri teşvik edecek, KOBİ’leri destekleyecek, nakliye ve lojistik zincirleri, depolama ve üretim tesisleri, dijital altyapının modernizasyonu, karşılıklı ilgi alanlarında geliştirme projeleri, endüstriyel üretim, altyapı, ulaşım, tarım, bilgi ve irtibat teknolojileri, yeşil iktisat ve turizm üzere kesimlerde yatırım yapacak.

Türk Yatırım Fonu’nun ortaya çıkışı geçtiğimiz yıla uzanıyor. Fonda yer alan 5 üye devletin lider ve önderi, 11 Kasım 2022’de Semerkant’ta düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı toplantısında fonun oluşturulması konusunu gündeme almıştı. Türk Yatırım Fonu, uzun müddettir hayalimizi süsleyen Türk devletlerinin birlikteliğini daha güçlü yapacak bir yapı.

NİHAİ GAYE: ORTAK TÜRK BANKASI

Orta Asya’da gücü artan Rusya ve Çin’e karşı Türk şirketlerinin gücünü daha da artıracak bu yapı, ileride ortak bir Türk bankasının da kurulmasını sağlayabilir.

Dünyada çok az örneği olan bu yapı, tıpkı lisanı konuşan, tıpkı tarihe sahip bu coğrafyaya, birlikte iş yapma kültürünü de güçlü bir halde kazandıracak, perçinleyecek. 3’üncü ülkeler ve farklı kıtalardaki projelere birlikte girilecek, Türkiye’nin bu mevzudaki tecrübesi de Türk coğrafyası ile paylaşılacak. Ekonomik halkaların bir ortaya geldiği bu birliktelik, güçlü bir zincire dönüşecek.