Mekruh ne demek? Dinde tahrimen ve tenzihen mekruh örnekleri nedir? Mekruh anlamı nedir?

Mekruh ne demek, sorusunun yanıtı merak edilen konular arasında yer alıyor. Mekruh, İslam fıkıhında haram gibi kesin ve bağlayıcı olmamakla birlikte- yapılmaması istenen şeydir Efâl-i mükellefindendir. Sözcük anlamı olarak “hoş görülmeyen, beğenilmeyen şey” manasına gelir. İşte sizler için hazırladığımız Mekruh nedir, ne demek? Mekruh çeşitleri nedir? Mekruh olan şeyler nelerdir? Tahrimen ve tenzihen mekruh ile ilgili detaylar…

MEHRUH NEDİR?

Mekruh, Arapça bir terim olup, kelime anlamı olarak “hoş karşılanmayan” veya “istemeyerek yapılan” anlamına gelir. İslam dini, müminleri hayırlı ve doğru yollara yönlendirmek amacıyla birçok emir ve yasak içerir. Mekruh olan davranışlar ise dini açıdan günah kabul edilmese de, Allah’ın rızasını kazanmaya engel teşkil eder ve yapılmaması önerilen davranışlardır.

Allah Teâlâ ve Resûlü’nün, yapılmamasını kesin ve bağlayıcı olmayan bir tarz ve üslupla istediği fiile mekruh denir. Haramla mekruh arasında bazı ortak noktalar vardır. Her ikisi de yasaklanan ya da hoş karşılanmayan veya çirkin olan fiilleri ifade eder. Ancak haram ve mekruh kavramları Hanefîlerde, diğer mezheplere göre bazı farklılıklar gösterir.

Şöyle ki, haram; âyet, mütevatir veya meşhur sünnetle kesin ve bağlayıcı şekilde yapılmaması istenen fiili ifade ederken mekrûh; yine bu delillerle fakat kesin ve bağlayıcı bir şekilde yasak ifade etmeyen bir üslupla veya haber-i vâhid gibi zannî bir delille sabit olan yasak fiilleri kapsamına alır.

MEKRUH KAÇA AYRILIR?

Mekruh tahrîmen ve tenzihen olmak üzere ikiye ayrılır:

1-Tahrîmen mekruh

Allah ve Resûlü’nün, yapılmamasını kesin ve bağlayıcı tarzda istediği fiil olmakla birlikte, bu istek haber-i vahid gibi zannî bir delil ile sabit olmuşsa buna “tahrîmen (harama yakın) mekruh” adı verilir. Şu hadisi buna örnek verebiliriz: “Kişi, kardeşi izin vermedikçe, onun alışverişi üzerine alışverişe girişmesin ve dünür üstüne dünürlük yapmasın.” Bu hadiste “satış üstüne satış” ve “dünürlük üstüne dünürlük” kesin bir üslupla yasaklanmaktadır. Bunun hükmünün haram olması gerekirken, bu hadisin haber-i vâhid olması yüzünden, hüküm “tahrîmen mekruh” sayılmıştır.

Tahrîmen mekruhu işlemek cezayı gerektirir, fakat bunu inkâr eden dinden çıkmaz.

2-Tenzîhen (helâla yakın) mekruh

Allah Teâlâ’nın ve Resûlü’nün koyduğu yasağın, kesin ve bağlayıcı nitelikte olmaması halinde, fiil “tenzîhen mekruh” adını alır. Namaz için mescide gidecek kimsenin soğan veya sarımsak yemesi gibi. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur: “Soğan ve sarımsak yiyen kimse, mescidimize gelmesin, evinde otursun.”Hadis-i şerifte, çevrenin rahatsız edilmemesi için bir önleme dikkat çekilmiştir. Kokusu topluluğu rahatsız ve huzursuz eden, aşırı ter, çorap vb. çirkin kokuların da hadis kapsamında düşünülmesi mümkündür.

Tenzîhen mekruhu işlemek cezayı ve kınanmayı gerektirmez. Fakat üstün ve faziletli olan şekle aykırıdır. Ancak her iki mekruhu terkeden kimse övülür. Hanefîler dışındaki mezhep imamları Hanefîlerin tahrîmen mekruh saydıkları fiilleri de haram kapsamına alırlar. Onlar, haram anlamında yasak edilmediğine dair işaret bulunan fiiller için, yalnız “mekruh” terimini kullanırlar.

Hanefîlerde, tahrîmen mekruh vacibin, tenzîhen mekruh ise mendubun karşıtıdır.

Tahrîmen mekruha 5 örnek

-İki kişi arasında yapılan anlaşmayı bozmaya çalışmak

-Evlenme teklifi almış birine gidip evlenme teklifi etmek

-Ramazan bayramının ilk günü oruç tutmak

-Altın ve gümüş kap ile yiyip içmek

-İmamdan önce rükuya gitmek

Tenzîhen mekruha 5 örnek

-Soğan sarımsak yiyip camiye gitmek

-Abdest alırken suyu israf etmek

-Burnu sağ el ile temizlemek

-Namazın sünnet ve adabını terk etmek

-Namazda gözleri yummak

MEKRUH NE DEMEK?

Mekruh, dinen yapılması yasaklanmış veya hoş karşılanmayan davranışlar için kullanılan bir terimdir. İslam hukukuna göre, bir eylem haram değilse de mekruh olabilir. Bu durumda, kişi o eylemi yaparsa günah işlemiş olmaz, ancak Allah’ın hoşnut olmadığı bir davranışı gerçekleştirmiş olur. Mekruh olan bir eylem, Müslüman toplumunda olumsuz bir tepkiyle karşılanabilir.

Örnek olarak, malını israf etmek mekruh kabul edilir. İslam alimleri, kişinin mallarını israf etmek yerine, fakirlere yardım etmenin daha iyi bir davranış olduğunu belirtirler.

Şafi mezhebi, mekruhun tek çeşit olduğunu savunur ve bu tür davranışları yapan kişi övgüye layık görülür, ancak yapmayan sadece kınanır, cezalandırılmaz.

Hanefi mezhebi ise mekruhu iki kategoride inceler: Tahrimen mekruh ve tenzihen mekruh. Tahrimen mekruh, kesinlikle yapılmaması önerilen mekruh eylemleri ifade ederken, tenzihen mekruh, terk edilmesi önerilen ancak yapılması affedilebilen mekruh eylemleri anlamına gelir.

Her iki mezhepte de mekruh kavramı, Müslüman bireylerin dikkat etmeleri gereken, hoş olmayan davranışlarla ilgili bir uyarıdır. Mekruh eylemlerden kaçınılması, dinin öğretilerine uygun bir hayat sürdürme amacıyla önemlidir.

Allah Haberler