Manisa ile Kazakistan ortasındaki ticari ilgiler gelişecek

Manisa Ticaret ve Sanayi Odası (Manisa TSO), oda üyelerinin dış pazarlarda daha inançlı ve gerçek bir biçimde yer alabilmeleri için çalışmalarına sürat kesmeden devam ediyor. Oda üyelerinin dış pazarlara ulaşması noktasında ağır temaslarda bulunan ve birçok yabancı heyeti Manisa’da konuk eden Manisa Ticaret ve Sanayi Odası, Kazakistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev ve beraberindeki heyeti konuk etti.

Manisa TSO hizmet binasında, Manisa iş dünyasının amaç pazarlara yönelmesine katkı sağlamak emeliyle gerçekleşen toplantıya Manisa Ticaret ve Sanayi Odası İdare Heyeti Lideri Mehmet Yılmaz, Kazakistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev, Büyükelçilik müsteşarı Nuriddin Amankul, Kazakh İnvest Türkiye Temsilcisi Assylzhan Mirzaliyev, Manisa Ticaret ve Sanayi Odası İdare Şurası Lider Yardımcısı Davet Tuatay, İdare Heyeti Muhasip Üyesi Mehmet Baki Kılıç, İdare Konseyi Üyeleri Necdet Özgürler, Ergün Kerey, TOBB Manisa Oda ve Borsalar Akademik Danışmanı Prof.Dr.Mahmut Karğın, Genel Sekreter Filiz Kavaklı, Genel Sekreter Yardımcısı Nermin Yener Dedeoğlu, Proje ve iş geliştirme koordinatörleri Mehmet Can Çakar, Anıl Ömer Taydaş iştirak sağladı.

Toplantının öncesinde konuşan Manisa Ticaret ve Sanayi Odası İdare Heyeti Lideri Mehmet Yılmaz, Kazakistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev ve beraberindeki heyeti Manisa’da ağırlamaktan ötürü büyük memnuniyet duyduklarını tabir etti. Lider Mehmet Yılmaz, hazırlanan sunum eşliğinde Kazakistan heyetine Manisa’nın ekonomik yapısı ile odanın fonksiyonu ve yaptığı hizmetler hakkında bilgilendirmede bulundu.

“Kardeş ülke Kazakistan ile siyasi ve ekonomik paydaşlık için büyük uzaklık alınmıştır”

Başkan Yılmaz, “Kazakistan bulunduğu bölgede Rusya ve Çin’den sonra en büyük yüz ölçüme sahiptir. Dünyanın dokuzuncu büyük ülkesidir ve Türkiye’nin yaklaşık dört katı büyüklüğünde bir yüz ölçümüne sahiptir. Bu nedenledir ki verimli toprakları vesilesiyle buğday üretiminde değerli ülkelerden biridir. En kıymetlisi kaliteli, sert buğdayı dünya pazarlarında talep görmektedir. Ayrıyeten 2000’li yıllardan sonra artan petrol yatırımları ile kıymetli petrol ülkelerinden birisidir. Mineral zengini bir ülke olan Kazakistan, 1200’den fazla mineral kaynak çeşidine sahiptir. Çinko, kurşun, krom ve volfram kaynakları bakımından dünyada birinci sıradadır. Öteki taraftan gümüş ve uranyum madenlerinde dünya ikincisi, bakır rezervlerinde ise üçüncü sıradadır. 2015 yılında, dünyadaki tüm uranyum üretiminin yüzde 21’i Kazakistan’dan gelmektedir. Kazakistan’ın esas ihracat eserleri petrol, doğalgaz, kömür, canlı hayvan, deri ve tarım eserleridir. İthal ettiği mallar ise ulaşım araçları, makine ve yedek modülleri, ayrıyeten güçlü tüketim mallarıdır. Kardeş ülke Kazakistan 16 Aralık 1991 bağımsızlığını ilan ettiğinde birinci tanıyan ülke Türkiye Cumhuriyeti oldu. Sonraki yıl mart ayında diplomatik münasebetler tesis edilmiş, kısa müddette stratejik siyasi ve ekonomik paydaşlık için büyük aralık alınmıştır. Birinci mutabakat 1997 tarihinde ‘Ticaret ve Ekonomik Teknik İş birliği Anlaşması’ olarak kayıtlara geçmiştir. 2009 yılında ‘Stratejik Paydaşlık Anlaşması’, 2012 yılında ise ‘Yüksek Seviyeli Stratejik İşbirliği Konseyi’ kurulmuştur” dedi.

“Manisa’mız sanayi ve tarımda ülkemizin en değerli vilayetleri arasındadır”

Sözlerine Manisa iktisadı üzerine oluşan bilgiler ile devam eden Lider Yılmaz, “İllere nazaran ihracat sıralamasında Manisa yaklaşık 5 milyar 200 milyon dolar ihracatı ile ülkemizde yedinci sıradadır. 2022 yılı ihracatımızın dallar itibariyle dağılımına baktığımızda; birinci sırada 2 milyar dolar ile toplam ihracatımızın yüzde 43’ünü gerçekleştiren Elektrik ve Elektronik bölümü gelmekte. Bu bölüm Manisa için en kıymetli pozisyondadır. İkinci sırada yaklaşık 736 milyon dolar ile (Yüzde 14) İklimlendirme Sanayi ve 681 milyon dolar (Yüzde 13) ile Otomotiv Sanayisi gelmekte. Sıralama 218 milyon dolar ile Kuru Meyve ve Mamulleri (Yüzde 4), 193 milyon dolar ile Makine ve Aksamları (Yüzde 3,7) gelmekte. Manisa olarak son üç yılda kesimler itibariyle sıralamamız aşağı üst bu formda olmuştur. Vilayetimizin iktisadına istikamet veren bölümlerin başında elbette sanayi gelmektedir. 2019 datalarına nazaran, endüstrinin GSYH içindeki hissesi yüzde 43 olmuştur. Bunu yüzde 17 ile hizmet kesimi, yüzde 15 ile tarım kesimi ve yüzde 3 ile inşaat bölümü izlemektedir. Manisa kişi başı ulusal gelir olarak ortalama 8 bin dolar ile kendi bölgesinde (TR33 Bölgesi) birinci sıradadır. Ülkemizde işsizlik oranı yüzde 10 olmasına karşın Manisa’nın içinde bulunduğu Bölgede (TR33) işsizlik oranı yüzde 6,9 seviyesindedir. Nüfus büyüklüğüne nazaran bu oran ülkedeki en düşük işsizlik oranına denk gelmektedir. Manisa tarımda ülkemizin en kıymetli vilayetleri ortasındadır. Türkiye kuru üzüm üretiminde dünyada birinci sıradadır (290 bin ton). Manisa bu üretimin nerdeyse tamamını tek başına üretmektedir. Ülkemizdeki ‘Sultani Çekirdeksiz Üzüm’ üretiminin yüzde 85’i Manisa’da gerçekleşmektedir. Manisa son yıllarda yapılan ekim çalışmalarıyla birlikte Zeytin üretiminde birinci sıradadır. 150 bin ton zeytin üretimi ile birinci sıradadır. Toplam 26 milyon ağaç ile ağaç sayısında birincidir. TÜİK 2021 datalarına nazaran toplam et tavuğu sıralamasında birinci sıradadır. Yumurta Tavuğu sıralamasında ise Manisa yaklaşık 12 milyon adet ile Afyonkarahisar’dan sonra ikinci sıradadır. Öteki tarım bilgilerine bakıldığında, Tatlı Patates üretiminde ikinci, Tütün üretiminde üçüncü ve Salçalık Biber üretiminde üçüncü sıradadır. Bunun yanısıra kuru börülce üretiminde birinci, hünnap üretiminde ikinci ve turşuluk hıyar üretiminde üçüncü sırada yer almaktadır. Kısaca Manisa ülkemizin en değerli sanayi ve tarım kentlerinden biridir. Manisa tıpkı vakitte tarihi ve turizmi ile değerli pozisyona sahiptir. Tarihte daima ticaret ve finansın merkezi olmuştur. Madeni paranın birinci darp edildiği Salihli-Sart, Lidya Uygarlığı Manisa hudutları içindedir. İncil’de ismi geçen 7 kilisenin üçü Salihli Sardes, Alaşehir St. Jean ve Akhisar Thyateira kiliseleri Manisa’da yer alıyor. Osmanlı periyodunda, Fatih Sultan Mehmet (II. Mehmet) ve Yasal Sultan Süleyman üzere birçok Şehzade Manisa’da eğitim aldığı için “Şehzadeler Şehri” olarak bilinir. Yaklaşık 400 yıl evvel Manisa’da iken hastalanan Yasal Sulan Süleyman’ın annesi Hafsa Sultan için devrin doktorları tarafından yapılan 41 çeşit baharat ile yapılan Mesir Macunu hala şifa kaynağıdır. Şifa bulan Hafsa Sultan bu macunu muhtaçlığı olanlara dağıtarak paylaşmıştır. Her yıl bahar ayında Milletlerarası Mesir Şenliği düzenlenerek bu paylaşım geleneği devam ettirilmektedir” diye konuştu.

“Toplantımızın her alanda yeni ufuklar açmasını temenni ediyorum”

Sözlerinin son kısmında iki ülke ortasındaki ticari bağlantıların altını çizen Lider Yılmaz, Kazakistan ile ülkemiz ortasındaki ticari bağlantılara baktığımızda son üç yılda ihracat kalemlerimizin olumlu istikamette geliştiğini görmekteyiz. Kazakistan’a olan ihracatımız 2020 yılında 874 milyon dolar, 2021 yılında 1 milyar 144 milyon dolar, 2022 yılında yaklaşık yüzde 14 artarak 1 milyar 306 milyon dolara yükselmiştir. Kazakistan’dan ithalatımız ise 2020 yılında 1 milyar 180 milyon, 2021 yılında 1 milyar 595 milyon dolar, 2022 yılının birinci on bir ayında ise 3 milyar 274 milyon dolara ulaşmıştır. Manisa olarak ihracatımız ise 2021 yılında 4 milyon dolar iken 2022 yılında 12 milyon dolar düzeyine yükselmiştir. Yüklü olarak Kazakistan’dan petrol ithal eden Türkiye, daha sonra bakır, ham alüminyum, ham çinko, taranmamış pamuk lifi, mercimek, bezelye, nohut, keten tohumu üzere eserleri ithal etmekte. Dokuma eserleri, ilaç materyalleri, dokuma halı, yer kaplamaları, mesken aygıtlarını da ihraç etmektedir. İki ülke ortasındaki tarihi ilgilerin derinliğine bakıldığında ticaret hacminin 5 milyar dolar düzeyinde olmasını kâfi görülmemelidir. Bu fiyatların arttırılması mümkündür. Örneğin Kazakistan’dan sert buğday ithalatı, bizden daha fazla güçlü eşya ve makine aksamının değişimi düşünülmelidir. İnşallah bugünkü ziyaret bu çalışmanın başlangıcı olur. Sözlerime son verirken geçen yıl ocak ayında başlayan protestolar ve ardından tertibin sağlanmasıyla sonuçlanan olaylar karşısında hüzünlerimizi söz etmek isterim. İnşallah bir daha bu türlü olaylar yaşanmaz. Kazak Dostlarımıza ziyaretlerinden ötürü müteşekkirim. Toplantımızın her alanda yeni ufuklar açmasını temenni ediyorum. Sizleri Şahsım ve İdare Şuramız ismine hürmetle selamlıyorum” dedi.

Kazakistan Cumhuriyeti Ankara Büyükelçisi Yerkebulan Sapiyev ise, “Bizim burada kardeşlerimiz, dostlarımız var. Bu nedenle sizleri hiçbir vakit aklımızdan çıkarmıyoruz. Manisa gelişen bir kent. Sizden de dinledik. En değerlisi sanayi ve tarım kenti. Bugün burada kuracağız irtibatlar ile ileriki günlerde iki ülke ortasındaki ticari bağlantıları daha da ileriye götüreceğimizi düşünüyorum. Biz burada ki endüstrinin bizim bölgemize de gelmesi için sizlerin desteklerinizi bekliyoruz. Değerli sunumları ve göstermiş oldukları misafirperverlikten ötürü Manisa Ticaret ve Sanayi Odası ailesine teşekkürlerimizi sunuyoruz” diye konuştu. – MANİSA