Lale Karabıyık: “Türkiye’de 3 Milyon Çocuk, Kronik Yetersiz Beslenme Yaşıyor”

CHP Genel Lider Yardımcısı Lale Karabıyık, “Türkiye’de 5 yaş altı çocukların yüzde 1.7’si yani yaklaşık 1 milyona yakın çocuk akut yetersiz beslenme yaşıyor, çocuklar muhtaçlık duydukları besinleri alamadığı için gelişemiyor. Zira uzmanlara nazaran, çocuklarımız yeni dokuların imali için gereken uygun kalitede protein, vitamin ve mineralleri alamıyor. Yaklaşık 3 milyon çocuk ise kronik yetersiz beslenme yaşıyor” dedi.

CHP Genel Lider Yardımcısı, Bursa milletvekili Lale Karabıyık, yoksulluğun, çocukların kaliteli besine erişimini engellediğine dikkat çekti. Yetersiz beslenen çocukların sağlıklı gelişimini sürdüremediğini aktaran Karabıyık’ın yazılı açıklaması şöyle:

“Türk-İş tarafından paylaşılan ‘Açlık ve Yoksulluk Sonu Aralık 2022 Araştırması’na nazaran, açlık hududu 8 bin 130 lira, yoksulluk sonu ise 26 bin 481 lira. Yani, milyonlarca vatandaşımız açlık ve yoksulluk sonunun altında yaşıyor. Taban fiyatın 8 bin 500 TL’ye çıkarılması ‘müjdesinin’ akabinde raflarda görülen artış ise, milyonlarca taban ücretliyi, işçiyi, emekliyi açlık hududunun altında bir hayata mahkum ediyor.

Bu tablo, nüfusumuzun neredeyse yarısının açlıkla uğraş ettiğini gösteriyor. Yaşadığımız kriz ortamında, önü alınmayan enflasyon ve haneleri saran ağır yoksulluk nedeniyle, çocuklar da erken yaşta bu yoksulluk döngüsüne giriyor.

Öğrencilerin eğitim masrafları, yüksek enflasyon nedeniyle çok yükseldi. Aileler, çocukların eğitim masraflarını karşılamakta zorlanırken, tam gün eğitim-öğretim yapılan devlet okullarında öğlen yemeği verilmediği için, çocuklarına okul kantininden yemek alabilecekleri bir harçlık vermek ya da konuttan bir beslenme çantası hazırlamak, halihazırda açlık sonunun altında yaşayan milyonlarca aile için mümkün olmuyor. Milyonlarca dar gelirli aile, çocuklarına konutta de sağlıklı beslenme imkanı sağlayamıyor. Okullarda fiyatsız olarak bir öğün yemek ve su verilmesi muhtaçlığını ve kıymetini burada bir kere daha vurgulamak istiyorum.

“ÖĞRENCİLERİN YARISI KANTİNDEN YİYECEK ALAMIYOR”

Eğitim-Sen Antalya Şubesi tarafından 2023 Ocak ayının birinci haftasında Antalya’nın farklı merkez ilçelerinde 52 okulun kantininde yapılan anket sonuçlar ise, öğrencilerimizin okulda besine erişimi ile ilgili gerçekleri gösteriyor.

Bu ankete nazaran öğrencilerin yüzde 52’si kantinden yiyecek alamıyor! Kantinden yiyecek alamayan öğrencilerimizin birden fazla, konuttan de yiyecek getiremiyor; yani sağlıklı ve nizamlı beslenme ile zihinsel ve bedensel gelişimlerinin değerli oranda tamamlandığı yaşlarda olan öğrencilerimiz günü yemek yemeden tamamlıyor.

Yiyecek alıp da yanında içecek alamayanların oranı ise yüzde 74. Kantin fiyatlarının geçtiğimiz yıla nazaran yüzde 100’den fazla arttığı da ankete yansıyan bir öteki bulgu. Ayrıyeten, daha ucuz olduğu için okul dışından sıhhatsiz yiyecekleri satın alan öğrencilerin sayısının da arttığı, bu anket ile tespit edildi. Geçtiğimiz yıl bir kantinde 83 tost satılırken bu yıl 51 tost satıldığı, geçtiğimiz yıl 91 simit satılırken bu yıl 59 simit satıldığı, geçtiğimiz yıl 37 öğrenci kantine borç yazdırıyorken, bu yıl bu sayının 55’e yükseldiği sonuçları ankete yansıdı.

Eğitim Sen’in “2022-2023 Eğitim Öğretim Yılı Başında Eğitimin ve Okulların Durumu” başlıklı raporunda ise, Türkiye’de çok sayıda öğrencinin okula kahvaltı yapmadan gittiğini, birçok öğrencinin okulda yemek yemeden günü tamamladığı ve konuta döndüğünü belirtiliyor.

“TÜRKİYE’DE NÜFUSUN 14.8 MİLYONU KÂFİ BESİN TÜKETEMİYOR”

Birleşmiş Milletler Dünya Besin Programı tarafından hazırlanan ve Haziran ayında güncellenen Dünya Yoksulluk Haritası’na nazaran, Türkiye’de 84.3 milyon nüfusun 14.8 milyonu kâfi besin tüketemiyor ve her ay onbinlerce vatandaşımız bu listeye ekleniyor.

Türkiye’de 5 yaş altı çocukların yüzde 1.7’si yani yaklaşık 1 milyona yakın çocuk akut yetersiz beslenme yaşıyor, yani çocuklar gereksinim duydukları besinleri alamadığı için gelişemiyor. Zira uzmanlara nazaran, çocuklarımız yeni dokuların üretimi için gereken düzgün kalitede protein, vitamin ve mineralleri alamıyor. Yaklaşık 3 milyon çocuk ise kronik yetersiz beslenme yaşıyor.

Çocuklarımızın sıhhati ile ilgili aile doktorları tarafından yapılan bir araştırma ise, yoksulluğun çocukların sıhhati üzerindeki tesirini deliller nitelikte. 1049 çocuk ile yapılan bir araştırmaya nazaran, çocukların dörtte biri çok düşük kilolu, tabiplerin çalışmasına nazaran, lise öğrencilerinin yüzde 13,2’si beslenme eksikliği nedeniyle olması gereken kilonun altında. Bu oran ilkokulda yüzde 14,9’a, ortaokulda ise yüzde 19,8’e yükseliyor.

Çocuklarda kansızlık görülme sıklığı ise ilkokula gidenlerde yüzde 87, ortaokula gidenlerde yüzde 74,2, liseye gidenlerde ise yüzde 64,2. Tıpkı çalışmanın sonuçlarına nazaran, ülkede kız çocuklarının yüzde 85,2’si, erkek çocuklarının ise yüzde 68,6’sı kansızlıkla mücadele ediyor. Yani beslenme yetersizliği değerli sıhhat meselelerini da beraberinde getiriyor; tıpkı vakitte çocukların öğrenme ve başarısı üzerinde de olumsuz tesir yaratıyor.

“ÖĞRETMENLERİN YÜZDE 97,5’İ ÖĞRENCİLERİN İSTİKRARLI VE TERTİPLİ BESLENDİKLERİNİ DÜŞÜNMÜYOR”

Eğitim-İş Bursa Şubesi tarafından yapılan ‘Öğrencilerde Sağlıklı Beslenme Seviyesi Araştırması’ Bursa’da 17 ilçedeki okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise seviyesindeki resmi eğitim kurumlarında vazife yapan öğretmenler ile gerçekleştirilmiş, toplam 2167 öğretmenin inceleme, müşahede ve tespitlerinin derlenmesi ile raporlaştırılmıştır.

Araştırmaya katılan öğretmenler, sorumlu oldukları öğrencilerin sadece yüzde 9,95’inin her gün nizamlı olarak (evde yahut okulda) süt içtiklerini belirtmişlerdir. Araştırmaya katılan öğretmenlerden yüzde 97,5’i öğrencilerin istikrarlı ve sistemli beslendiklerini düşünmediğini, yüzde 2,5’i ise öğrencilerin sağlıklı ve istikrarlı beslendiğini düşündüğünü belirtmiştir.

Araştırmaya katılan öğretmenler, sorumlu oldukları öğrencilerin yüzde 31’inin konutta kahvaltı yaptığını, yüzde 44’ünün okulda beslenme çantası ya da kantin yoluyla kahvaltı yaptığını, yüzde 25’inin ise rastgele bir yolla kahvaltı yapmadığını belirtmişlerdir. Araştırmaya katılan öğretmenler, sorumlu oldukları öğrencilerin yüzde 12,5’inin her gün tertipli olarak (evde yahut okulda) yumurta yediklerini belirtmişlerdir.

Araştırmaya katılan öğretmenler, öğrencilerin beslenme çantası ya da kantin yoluyla aldıkları besinlerin yüzde 6,7’sinin besleyici besinler (süt, meyve, zerzevat vb.) olduğunu, yüzde 93,3’ünün de unlu mamuller (simit, poğaça, tost vb.) olduğunu bildirmişlerdir. Mayıs 2022’de yapılan bu araştırmanın akabinde geçen müddette ülkemizde artan ekonomik kriz ve yoksulluk nedeniyle, bu tablonun çok daha berbata gittiğini söylemek mümkün.

“ÇOCUKLARIMIZ AİLELERİNİN İTİLDİĞİ YOKSULLUK NEDENİYLE SIHHATLERİNİ YİTİRİYOR”

Çocuklarımız ailelerinin itildiği yoksulluk nedeniyle sıhhatlerini yitiriyor. Ülkemizde fakir fertlerin yaklaşık yüzde 45’ini çocuklar oluşturuyor ve ne yazık ki Türkiye’de çalışan çocukların, çalışma nedenlerinin başında yoksulluk geliyor. Bugün Türkiye’de neredeyse 250 bin çocuk, istihdamda olduğu için eğitimine devam edemiyor.

Bu ülkede yüzbinlerce çocuk okulda olması gereken yaşta ailesinin yoksulluğu nedeniyle çalışmak zorunda kalıyor ve hatta arkadaşlarıyla oyunlar oynamak yerine çalıştıkları iş yerlerinde hayatını kaybediyor…

Bu gerçek hemen görülmeli ve çocuklarımızın sıhhatle büyüyeceği bir ortam yaratılmalıdır. Ülkemizin sağlıklı bir geleceğe sahip olması buna bağlıdır. Türkiye’de uygulamadaki yanlışların en başında, çocukların üstün faydasının değil çocukla ve gençlerle ilgili alınan tüm kararların merkezinde yalnızca gelecek kuşakları şekillendiren ideolojik çıkarların var olması geliyor.

Çocuklara yapılacak olan toplumsal yatırımlar kısa vadede daha sağlıklı ve donanımlı bir jenerasyon yaratacak, uzun vadede ise fırsat eşitsizliklerinin son bulması ve toplumsal eşitsizliklerin azalması, ekonomik büyümenin gerçekleştirilmesi, cürüm oranlarının düşürülmesi ve toplumsal barış ortamının sağlanması üzere çok kıymetli katkılar sağlayacaktır. Çocuklar ile ilgili izlenen siyasetlerde bu gerçek unutulmamalıdır.

“İKTİDARIMIZDA HİÇBİR ÇOCUK YATAĞA AÇ GİRMEYECEK”

İktidarımızda, haneleri perişan eden enflasyonun önüne geçilecek, istihdam yaratılacak, işsizlik sorunu çözülecek, gelir ve vergi adaletsizliği bitirilecek, fırsat eşitliği sağlanacak, ailelerin gelir seviyesi yükselecek, yoksulluk son bulacak, çocuklarımız refah içerisinde büyüyeceği bir ülkede yaşayacak.

İktidarımızda, öğrencilerin istikrarlı ve sağlıklı beslenmeleri emeliyle su ve öğlen yemekleri fiyatsız olarak MEB tarafından karşılanacak, muhtaçlık sahibi öğrencilerin kırtasiye, çanta, kıyafet ve hatta servis gereksinimleri fiyatsız olarak karşılanacak.

Aile Takviyeleri Sigortası kapsamındaki ailelerin tüm harcamaları karşılanarak eğitimde fırsat eşitliği sağlanacak. Okula giden çocuklarına, eğitim kademesine nazaran belirlenmiş ölçülerde takviyeler sunulacak. Bu ailelerin 3-6 yaş aralığındaki çocukları için kreşler fiyatsız olacak.  Bu ailelerin ilkokul, ortaokul, lise ve üniversiteye giden öğrencilerine burs verilecek. Fiyatsız yurt imkanı sağlanacak, çocukların okullarında fiyatsız kahvaltı yapabilmeleri, öğlen yemeği yiyebilmeleri sağlanacak. CHP iktidarında hiçbir çocuk yatağa aç girmeyecek.”