Kolombiya hükümeti ve ELN ortasındaki barış görüşmeleri yine başlıyor

Kolombiya hükümeti ile silahlı isyancı örgüt Ulusal Kurtuluş Ordusu (ELN) ortasında Küba’da başlayan üçüncü çeşit müzakerelerinin kaldığı yerden devam edeceği bildirildi.

Havana’da ortak bildiri yayımlayan taraflar, “Bu cinste ikili ve ulusal ateşkes mutabakatına, toplumun tüm dinamiklerinin iştirakiyle barışın inşasına ulaşma taahhüdümüzü yineliyoruz. Ülkenin gereksinim duyduğu tahlillere yönelik ortak vizyon geliştirmeye devam edeceğiz.” sözlerine yer verdi.

Diyalog masasının hiçbir halde terk edilmemesinin kıymetine işaret edilen bildiride, müzakerelerde önemli ilerlemeler kat edildiği kaydedildi.

Cumhurbaşkanı Gustavo Petro’nun, silahlı kuvvetlerden üst seviye yetkililerle yaptığı görüşmenin akabinde ELN önder takımını kaçakçılıkla suçlaması taraflar ortasında gerginliğe yol açmıştı.

ELN tarafı ise Petro’nun açıklamalarına reaksiyon göstererek, barış görüşmelerinin krize girdiğini ve hükümetin tüm dünyaya karşı daha dengeli olması gerektiğini belirtmişti.

Örgütün baş müzakerecisi Pablo Beltran da (İsrael Ramirez) Kolombiya hükümeti ile yaptıkları müzakereleri hatırlatarak, “Eğer Cumhurbaşkanı öbür türlü, masa da öbür formda konuşursa biz ortada kalırız. İstediğimiz tek şey açıklamadır.” tabirini kullanmıştı.

Barış Yüksek Komiseri Ivan Danilo Rueda ise Kolombiya hükümetinin ELN’yi silahlı isyancı bir örgüt olarak gördüğünü ve örgütün siyasi yapısını kabul ettiğini hatırlatmıştı.

Üç yıl sonra müzakere masasına dönüş

Venezuela’nın garantörlük ve mesken sahipliğinde başşehir Karakas’ta bir ortaya gelen taraflar, 2019’da askıya alınan barış görüşmelerini 22 Kasım 2022’de yine başlatmıştı.

Norveç ve Venezuela gözlemcilerinin de hazır bulunduğu görüşmeye, Kolombiya hükümeti ismine M-19 (19 Nisan hareketi) eski üyesi Patino, ELN heyetine ise Beltran liderlik etmişti.

İlk cins görüşmelerinde 13 Aralık 2022’de ateşkese varılamamış lakin kimi bölgelerde insani yardım ve mahpustaki ELN militanlarının kaidelerini güzelleştirme kararı alınmıştı.

Meksika’da 14 Şubat’ta başlayan ikinci cins barış görüşmeleri ise “ELN’nin siyasi statüsünün” tanınmasıyla tamamlanmıştı.

Kolombiya’da cumhurbaşkanı seçimini kazanan ve 7 Ağustos 2022’de vazifesi devralan sol görüşlü Gustavo Petro, iktidara geldiğinde Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetleri (FARC) ile 2016 Barış Muahedesi’ni uygulamaya ve ELN ile barış görüşmeleri yapmaya kelam vermişti.

ELN ile müzakerelerin geçmişi

Kolombiya, ELN ile birçok sefer yarıda kesilen müzakerelere Santos periyodunda başlamıştı. Müzakereler, Ekvador’un garantörlük ve konut sahipliğinden çekilmesi üzerine Havana’ya taşınmıştı.

Uzmanlara nazaran, finansmanını uyuşturucu kaçakçılığı, yasa dışı madencilik ve adam kaçırma üzere formüllerle sağladığı varsayım edilen ve 2 binden fazla mensubu bulunan ELN ile Kolombiya hükümeti ortasındaki evvelki müzakere teşebbüsleri, örgütün içindeki dağınık güç ayrılığı ve radikal tutumlar nedeniyle ilerleyememişti.

Müzakereler, örgütün 2019’da bir polis okuluna düzenlediği ve 22 kişinin hayatını kaybettiği hücumun akabinde periyodun Cumhurbaşkanı Ivan Duque tarafından askıya alınmıştı.