İsrail’de muhaliflerin yarınki gösterisi öncesi Netanyahu hükümetinin tavrı merak ediliyor

İsrail’de gözler muhaliflerin başşehir Tel Aviv’de yarın düzenleyeceği protestolara çevrilirken, Binyamin Netanyahu liderliğindeki çok sağcı hükümetin göstericilere karşı nasıl bir tavır alacağı merak konusu.

İsrail’de genel olarak siyasi uyuşmazlıklar Filistin sıkıntısı ve işgal konusunda olurken yeni hükümetle bu durum farklı bir boyut kazandı.

Ülkedeki merkez ve sol partiler, “demokrasiye yönelik tehdit” olarak gördükleri çok sağcıların iktidarda bulunmasından kaygılı. İsrail tarihinin en sağcı hükümeti güvenoyu aldığından beri muhalifler, hükümetin siyasetleri karşısında susmayacaklarının sinyallerini verdi.

Özellikle Filistinlilere karşı provokatif aksiyonlarıyla öne çıkan çok sağcı Yahudi Gücü Partisi Genel Lideri Itamar Ben-Gvir’in adımları solcuları ve liberalleri endişelendirdi.

Ulusal Güvenlik Bakanlığının yetki alanının genişletilmesi

İsrail Meclisinde yeni hükümetin kurulmasından iki gün evvel çıkan maddeyle, daha evvel “İç Güvenlik Bakanlığı” olan Ulusal Güvenlik Bakanlığının yetki alanı genişletildi.

Ulusal Güvenlik Bakanı’nın yetki alanına dair sonları tümüyle kaldıran yasa, İsrail Hudut Muhafız Polis Ünitesini muhalefetin tabiriyle “Ben-Gvir’in özel ordusu” haline getirdi.

Böylece, İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Ben-Gvir, “gücünü” Mecliste geçen ay onaylanan kelam konusu maddeden almaya başladı.

Meclisten yapılan açıklamada, bu ünitenin hükümet ve Ulusal Güvenlik Bakanı denetiminde olacağı belirtildi.

Ulusal Güvenlik Bakanı’nın yetkileri kapsamında polis ünitesinin izleyeceği siyaset için ana çizgileri oluşturabileceği, etkinliklerini belirleyecek genel kuralları koyabileceği söz edilen açıklamada, Ulusal Güvenlik Bakanı’nın birebir vakitte soruşturmalar alanında da yetki sahibi olabileceğine işaret edildi.

Binyamin Netanyahu hükümetine muhalif eski Meclis Sözcüsü Mickey Levy, kelam konusu yasaya, “polisi, siyaset polisine dönüştürüyor” tabiriyle reaksiyon gösterdi.

Aşırı sağcı Ben-Gvir, misyona geldiği 29 Aralık’tan bu yana Ulusal Güvenlik Bakanlığına verilen yetkileri kullanarak tehditkar hareketlerde bulunuyor.

Aşırı sağcılar tansiyonu artırıyor

Muhaliflerin reaksiyonları Ben-Gvir’le sonlu değil. Sağcı radikal milletvekillerinin ülkede Yahudi şeriatının uygulanması gerektiği istikametindeki telaffuzları ve Likud Partisi yetkililerinden Adalet Bakanı Yariv Levin’in “İsrail yargı sistemini reforme etme” konusundaki programı tartışma yarattı.

Levin’in hükümet aleyhindeki geniş çaplı şovlara karşın tartışmalı maddeyi geçirmekte ısrar etmesi reaksiyonların artmasına neden oldu.

Netanyahu başbakanlığındaki koalisyon hükümetinin, yargının birtakım yetkilerini Meclise devretmeye yönelik atılımları, Yüksek Mahkeme başta olmak üzere hükümet ile İsrail yargı sistemi ortasında tansiyona yol açıyor.

Adalet Bakanı Yariv Levin, Yüksek Mahkemenin yetkilerini sonlandıran, yargının yargıçların seçimi üzerindeki tesirini azaltan ve Meclisin mahkeme kararlarını geçersiz kılmasına müsaade veren bir yasa planladıklarını duyurmuştu. Yargıdan ve muhaliflerden bu plana reaksiyon gelmişti.

Bunların yanı sıra Yahudi Gücü Partisinden Zvika Vogel’in eski Başbakan Yair Lapid ile eski Savunma Bakanı Beni Gantz’ın “vatana ihanet” suçlamasıyla tutuklanması istikametindeki davetleri tansiyonu tırmandırıyor.

Birkaç gün evvel Beerşeba’da sağcı bir aktivistin protestocuları ezme teşebbüsünde bulunması da muhaliflerin kaygılarını artırdı.

Ben-Gvir göstericileri gaye aldı

Aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ise şovlar hakkındaki tabirleriyle tansiyonu yükseltmeye devam ediyor.

Hükümete karşı muhalif görüşlere sahip İsraillileri maksat alan Ben-Gvir, onları düzensizlik çıkarmakla suçladı.

İsrail hükümetinin güvenoyu almasından yalnızca 10 gün sonra muhalifler tarafından düzenlenen şovda hükümet protesto edildi. İsrailli muhalifler ilerleyen günlerde hareketlerinin tırmanacağını belirtti.

Ben-Gvir, birkaç gün evvel Meclis oturumundaki konuşmasında, protestoları desteklediğini lakin aksiyonlar kapsamında yolları kapayan herkesin tutuklanması gerektiğini söz etti.

İsrailli Bakan, tabir özgürlüğü üzere taşkınlıkların önlemesinin de herkes için geçerli olduğunu söyledi.

Bu kelamlar kimi aktivistler tarafından hükümetin zıtlarını maksat almak maksadıyla yaptığı bir tehdit olarak değerlendirildi.

Buna karşılık muhalifler tüm İsraillileri demokratik bedelleri korumak ismine yarınki protestolara davet etti.

İsrail basını ve toplumsal medyada, çok sağcı hükümetin tavrı nedeniyle ülkede karışıklık çıkacağı istikametinde yorumlar yer alırken hükümet kanadından bu telaffuzlara yansılar geliyor.