İran’da on binlerce mahkuma koşullu af

İran’ın Dini Önderi Ayetullah Ali Hamaney, ortalarında hükümet aksisi aksiyonlarda yer alanların da bulunduğu on binlerce kişiyi affetti.

Ancak devlet medyası, Hamaney’in affının şartlı olduğunu duyurdu.

Af kararı, 1979 İran İslam Devrimi’nin yıldönümü öncesinde geldi.

Ülkedeki hükümet zıddı hareketler, bir bayanın ahlak polisi tarafından gözaltına alınmasından sonra ölmesinin akabinde başlamıştı.

22 yaşındaki Mahsa Amini, başörtüsünü düzgün takmadığı savıyla gözaltına alınmıştı. İran makamları hala devam eden hareketleri “dış takviyeli isyan” diye nitelemiş ve sert bir karşılık vermişti.

İnsan hakları kümeleri, ortalarında 70 çocuğun da bulunduğu 500’den fazla protestocunun öldürüldüğünü, 20 binden fazla kişinin de tutuklandığını söylüyor.

Ülkedeki aksiyonlar, tutuklanan protestocuların asılmaya başlamasından bu yana büyük ölçüde yavaşladı.

İran resmi medyasına nazaran af kararı, yargı erkinin başının yazdığı mektupta, hareketler yüzünden tutuklananların bir birçoklarının “yabancı tesir ve propagandaya kapılan gençler” olarak tanımlamasının akabinde geldi.

Mektupta, çok sayıda eylemcinin pişman olduğunu ve af dilediğini söylediği de sav edildi.

Casusluk, cinayet ve devlet malına ziyan vermekle suçlananların da aftan yararlanamayacakları kaydedildi.

İran Anayasası’nın 101’inci unsuruna nazaran, ülkenin dini önderi yargının tavsiyesi üzerine af ilan etme yetkisine sahip.

Yargı erkinin lider yardımcısı Sadık Rahimi ise, af kapsamına girenlerin, pişmanlıklarını yazılı olarak bildirmesi gerektiğini, aksi takdirde hür bırakılmayacaklarını vurguladı. İkili vatandaşlığa sahip olanların da aftan faydalanamayacağı belirtildi.

Yargıya yakın yayın organı Mizan, Rahimi’nin ayrıyeten “ilk kez” son cezalarını şimdi almamış olan zanlıların da affedileceğini belirtti.

Oslo merkezli İran İnsan Hakları örgütü en az 100 kişinin mevt cezasıyla karşı karşıya olduğunu söylüyor. Kuruluş ayrıyeten tüm zanlıların “kendi avukatlarına erişim ve yönteme nazaran yargılanma” haklarının ellerinden alındığını vurguluyor.

Şu ana dek protestolarda yer alan dört kişi asıldı. Ocak ayında da, bir güvenlik gücü üyesini öldürdükleri gerekçesiyle iki kişi asılmıştı. İkili, azap altında tabir verdiklerini söyleyerek, cezalarına itiraz etmişlerdi.