İhdas edilen ek kurumlar vergisinin uygulama temelleri belirlendi

Bazı Alacakların Yine Yapılandırılması ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile tek seferlik ihdas edilen ek kurumlar vergisinin uygulanmasına yönelik temeller belirlendi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir Yönetimi Başkanlığının hazırladığı “Vergi ve Öteki Birtakım Alacakların Tekrar Yapılandırılmasına Ait 7440 Sayılı Kanun Genel Tebliği” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Buna nazaran, 7440 sayılı Kimi Alacakların Yine Yapılandırılması ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile tek seferlik ek kurumlar vergisi ihdas edilmişti.

Tebliğle ek verginin uygulanmasına yönelik temeller belirlendi, detaylı açıklama ve örnek uygulamalara da bildirimde yer verildi.

Ek vergi, 2022 yılı verilecek kurumlar vergisi beyannamesinden alınacak, bu vergiyi kurumlar vergisi mükellefleri ödeyecek, gelir vergisi mükellefleri ek vergi ödemeyecek.

Mücbir sebep ilan edilen zelzeleden etkilenen 11 vilayet ve 1 ilçedeki kurumlar vergisi mükellefleri ek vergi ödemeyecek.

Kurumlar vergisi mükellefleri, Kurumlar Vergisi Kanunu ile öbür kimi kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca, istisna ve indirimlerini beyanname üzerinde safi kurum karının tespitinde indirim konusu yapabiliyor.

20 bin civarı mükellefi etkilemesi bekleniyor

Düzenlemenin, 2022 yılı kurumlar vergisinde istisna ve indirimleri bulunan 20 bin civarı mükellefi etkilemesi bekleniyor. Ek vergi 2022 yılı kurumlar vergisi beyannamesindeki indirim ve istisna fiyatları üzerinden yüzde 10 olarak hesaplanacak.

Kapsama alınan istisnalar, iştirak yararları istisnası, taşınmaz ve iştirak payı satış çıkarı istisnası, yurt dışından elde edilen ve kimi kuralları taşıyan çıkar istisnaları, özgür bölge ve teknoloji geliştirme bölgesi çıkar istisnaları üzere kalemler olacak.

İndirimlerden ise yatırım, AR-GE, nakdi sermaye indirimleri kapsama dahil edildi.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A unsuru kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrah üzerinden de yüzde 10 ek vergi alınacak.

İştirak karları istisnası ile yurt dışından elde edilen ve yüzde 15 vergi yükü taşıyan istisna karlarda ise ek vergi yüzde 5 olarak hesaplanacak.

Özel hesap periyodu tayin edilen mükellefler için 2023 yılı içinde sona erecek hesap periyodu için verilmesi gereken kurumlar vergisi beyannamelerinde dikkate alınan indirim, istisna ve indirimli kurumlar vergisi matrahları üzerinden ek vergi hesaplanacak.

Hesaplanan vergi iki taksitte ödenecek

Hesaplanan ek vergi, birinci taksiti nisan ayında kurumlar vergisi ödeme mühleti içinde, ikincisi ise bu süreyi takip eden dördüncü ayda, ağustos ayında, iki taksitte ödenecek.

Mikro ve küçük işletmelerin AR-GE ve tasarım indirimleri ile teknokent yararlarından ek vergi alınmayacak.

AR-GE indirim fiyatları ile teknokent çıkar istisnası meblağları da ek vergi kapsamında olurken, yeni teşebbüsçü ve gelişmekte olan ve mikro ile küçük işletme olarak tanımlanan takribi 3 bin AR-GE ve teknoloji şirketinin bu indirim ve istisnaları ek vergi kapsamı dışında tutuldu.

Girişim sermayesi fonları dahil olmak üzere yatırım fon ve iştiraklerinin istisna karları ek vergi kapsamı dışında bırakıldı.

Sermaye piyasalarının ve girişimcilik ekosisteminin gelişimi için değerli olan yatırım fon ve iştiraklerinin elde ettikleri yararların tamamı kurumlar vergisinden istisna olurken, bu fon ve iştiraklerin yararları da ek verginin kapsamı dışında bırakıldı.

Vergi Tarz Kanunu’nun 325/A unsuruna nazaran teşebbüs sermayesi fonlarına yahut iştiraklerine yatırım yapmak için ayrılan fon fiyatları kurum yararından indirilebiliyor. Matrahtan indirilen bu fiyatlar da ek vergi kapsamı dışında tutuldu.

Kur muhafazalı mevduat hesapları ile bağış ve yardımlar ek vergiye tabi olmayacak. Kur muhafazalı mevduat hesaplarından elde edilen gelirlere uygulanan istisna meblağları, finansal kiralama şirketleri ve varlık kiralama şirketleri ile yapılan sat-kirala-geri al süreçlerinden doğan karlara ait istisna fiyatları, kooperatiflerin faydalandığı risturn istisnası meblağları, her türlü bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamaları üzerinden ek vergi alınmayacak.

Beyannamede gösterilen lakin mahiyeti prestijiyle indirim ve istisna kapsamında olmayan fiyatlar ek vergi kapsamına girmeyecek.

Beyannamede “Diğer indirimler ve istisnalar” satırlarında gösterilen Türkiye Muhasebe Standartları/Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile Vergi Yol Kanunu kararları ortasındaki değerleme farkları, örtülü sermaye kabul edilen borçlanmalarda borç alan kurum nezdinde Türk lirasının bedel kazanması sonucu oluşan kur farkı gelirleri, kıdem tazminatı karşılığı iptali üzere fiyatlar üzerinden ek vergi hesaplanmayacak.

Yürürlükte bulunan ikili vergilendirmeyi tedbire muahedeleri, ikili yahut çok taraflı öteki milletlerarası muahedeler uyarınca, kurumlar vergisinden istisna edilen çıkarlar üzerinden de ek vergi alınmayacak. Tasfiye, birleşme, bölüm ve tam bölünme süreçlerinde 12 Mart 2023 tarihinden evvel verilmiş beyannamelerde ek vergi uygulanmayacak.

Mükelleflerin, tasfiye, birleşme, evre ve tam bölünme süreçleri nedeniyle 2022 yılına ait olarak Kanun’un yayım tarihi olan 12 Mart 2023’ten evvel vermiş oldukları beyannamelerde faydalandıkları indirim ve istisna meblağları üzerinden ek vergi hesaplanmayacak.

İstisna ve indirimlerini beyannamede göstermeyenler ve eksik bildirenler ek vergiyi cezalı ödeyecek. Hak kazanılan istisna ve indirimlerin beyannamede gösterilmesi gerekecek.

Beyannamede gösterilmeyen yahut beyannamede gösterilmekle birlikte indirimler/istisnalar satırlarında yer verilmeyen indirim ve istisnalar nedeniyle eksik tahakkuk eden ek vergi, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile tahsil edilecek.