Formula 1 Araçlarında Kullanılan ‘Kabak’ Lastiklerin Asıl Hedefi ne?

Günümüz motor yarışlarının başında gelen Formula 1, dünya çapında takip edilen ve mühendislik, strateji, şoför maharetleri üzere ögelerle teknolojiyle iç içe bir spor kısmı olarak öne çıkıyor. Araçlarda kullanılan motor, süspansiyon, aerodinamik, frenler üzere kesimlerin yanı sıra yarışın olmazsa olmazı olan lastikler de büyük kıymet taşıyor.

Her geçen gün gelişen araba sanayisinde araçlarımızın olmazsa olması lastikler de bu gelişimden hissesini alıyor. Mevsimler ve hava durumuna bağlı olarak kullanılan bu kesimler, ünlü motor sporu F1 için de büyük ehemmiyet arz ediyor. 

Ancak kent içinde kullanılan araba lastikleri ile yarış için kullanılan lastikler ortasında büyük farklar var. Görünümünden de anlayabildiğimiz yarış lastikleri, olağan dizaynların yanı sıra oluksuz bir yapıya sahip. Kabak lastik dediğimiz bu yapının ise yarışlarda inanılmaz suratlara çıkan arabaların yolda kalmasını sağlayan en büyük öge olarak öne çıkıyor.

Formula 1’de ‘kabak‘ diye tabir edilen lastikler, yarış sırasında sıcaklıkları arttıkça yüzeyinde oluşan çıkıntılar ve oluklar nedeniyle tercih ediliyor. Bu lastikler, daha fazla yüzey alanına sahip oldukları için daha fazla yol tutuşu sağlayabiliyor. Bu sayede kestirim edilemeyen suratlara çıkan pilotlar, daha âlâ frenleme ve hızlanma yeteneğine sahip oluyor ve yarışın endişeli düşü virajlarda daha güzel istikamet alabiliyor.

300 km/sa suratı aşkın halde hareket eden araçların pist ile yaptığı sürtünme kuvveti sonucu ortaya çıkan ısıya dayanabilen lastikler, yüksek suratlara karşın yol tutuşu sağlayabiliyor. 

Kabak lastikler, ısıtıldıklarında yüzeylerindeki çıkıntıların ve olukların yumuşaması sayesinde daha çok temas alanına sahip oluyor. Bu durum, şoförlerin daha yüksek süratlerde virajlara girebilmelerine, daha âlâ frenleme yapabilmelerine ve daha süratli hızlanabilmelerine imkan tanıyor.

Güncel F1 yarışları tarihte hiç olmadığı kadar hava kaidelerine bağlı olarak değişkenlik gösteriyor. Bu durumun en büyük sebebi de tekrar lastiklerde bâtın. Yağmur, kar ve dolu üzere makûs hava kurallarında lastikler pürüzsüz olması sebebiyle pilotlara güç anlar yaşatabiliyor.

Her ne kadar pürüzsüz olmasıyla daha güzel bir yol tutuşu sağlayan lastikler, bilhassa sıcak ve kuru havalarda olağandan daha fazla aşınıyor ve birçok sefer değiştirilmek zorunda kalıyor.

Daha öncesinde bahsettiğimiz üzere F1 lastikleri, kısa müddette en yüksek randımanla çalışmak üzere üretiliyor. Her piste ve hava koşuluna nazaran verimlilikleri değişen lastikler için grupların birtakım seçenekleri bulunuyor.

Söz konusu lastik tipleri üçe ayrılıyor. Bunlar:

1. Yumuşak Lastikler: Yumuşak lastikler, daha az sağlam olmalarına karşın daha fazla yol tutuşu sağlarlar. Bu lastikler, sıcak hava şartlarında ve kısa yarışlarda tercih edilir.

2. Orta Lastikler: Orta lastikler, yumuşak lastiklerden daha sağlamdır ve daha geniş bir sıcaklık aralığında kullanılabilirler. Bu lastikler, uzun yarışlarda ve değişken hava şartlarında tercih edilir.

3. Sert Lastikler: Sert lastikler, en güçlü lastik çeşididir ve daha düşük yol tutuşu sağlarlar. Bu lastikler, soğuk hava şartlarında ve daha uzun yarışlarda tercih edilir.