DSÖ’den ülkelerin “Kovid-19 salgınıyla ilgili dataları paylaşması” daveti

Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) Genel Yöneticisi Tedros Adhanom Ghebreyesus, 194 ülkeden yalnızca 53’ünün yaş ve cinsiyete nazaran vefatlar hakkında bilgi sağladığına işaret ederek, Kovid-19 salgınıyla ilgili tüm ülkelere ellerindeki bilgileri paylaşma davetinde bulundu.

Ghebreyesus, örgütün Cenevre merkezinde yapılan basın toplantısında, bugün Uganda’da, Eylül 2022’de patlak veren Ebola salgınının son bulduğunun bildirildiğini hatırlatarak, Uganda hükümeti, vatandaşları ve sıhhat çalışanlarını tebrik etti.

Ebola salgınının bittiğini lakin DSÖ’nün Uganda’ya taahhüdünün sonlanmadığını söyleyen Ghebreyesus, Uganda’nın sıhhat sistemini güçlendirmeye devam edeceklerini söz etti.

Ghebreyesus, birinci Kovid-19 hadisesinin dünya ile paylaşılmasının üzerinden 3 yıl geçtiğini anımsatarak, bu süreçte testlerin ve aşıların geliştirildiğini söyledi.

Omicron varyantının en yüksek düzeylere ulaşmasının akabinde paylaşılan hadise sayısında yüzde 90’lık bir düşüş olduğunu belirten Ghebreyesus, hadiseleri paylaşan ülke sayısının da üçte bir oranında azaldığını kaydetti.

Ghebreyesus, ülkelerin Omicron varyantı periyodunda yaptığı test ve olay paylaşımı düzeylerini koruyamamalarının anlaşılır bir durum olduğunu, lakin hiçbir şey yapmayarak virüsün bitmesini beklemenin de anlamsız olduğunu belirtti.

Ülkelerin paylaştığı dataların Omicron’un alt varyantı XBB.1.5 üzere yeni varyantların ortaya çıkışı ve yayılmasının takibi açısından ehemmiyetine değinen Ghebreyesus, ülkelere ellerindeki bilgileri paylaşma davetinde bulundu.

Ghebreyesus, dünyanın salgın konusunda bir yıl öncesine nazaran çok daha güzel durumda olduğunu aktararak, “Geçen yıl şubattan bu yana, DSÖ’nün haftalık olarak bildirdiği mevt sayısında yüzde 90 azalma var. Fakat eylül ortasından bu yana haftalık olarak bildirilen meyyit sayısı 10 ila 14 ortasında sıkışıp kaldı. Elimizde bunları önlemek için araçlar varken, dünya bu vefatları kabul edemez.” dedi.

Virüs nedeniyle geçen hafta 11 bin 500 mevt rapor edildiğini hatırlatan Ghebreyesus, bunların yüzde 40’ının Amerika’da, yüzde 30’arının da Avrupa ve Batı Pasifik bölgesinde gerçekleştiğini söz etti.

Çin’deki Kovid-19 ile ilgili ölümlerin eksik bildirildiği göz önüne alındığında bu sayının eksik bir varsayım olduğunu söz eden Ghebreyesus, hayatını kaybedenlerin birçoklarının risk grubundakiler ve yaşlılar olduğunu tabir etti.

Risk altındaki kümeleri aşılama çağrısı

Ghebreyesus, ülkelerden alınan dataların kimin ve neden öldüğüne dair net bir tablo ortaya koymada yetersiz kaldığını işaret ederek, şöyle devam etti:

“194 ülkeden yalnızca 53’ü yaş ve cinsiyete nazaran ayrılmış vefatlar hakkında bilgi sağlıyor. Dördüncü yılına girdiğimiz salgın sürecinde, tüm ülkelere dataları paylaşma davetinde bulunuyoruz. Ne kadar çok bilgiye sahip olursak, salgına dair o kadar net bir tablo elde ederiz. Tüm ülkeleri, başta yaşlılar olmak üzere, risk altındaki kümeleri aşılamaya odaklanmaya davet ediyoruz. Tüm insanları, gerektiğinde kendinizi ve diğerlerini korumak için tüm tedbirleri almaya davet etmeye devam ediyoruz.”

Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulunun aldığı kararla kuzeybatı Suriye’ye yönelik BM hudut ötesi yardım düzeneğinin 6 ay müddetle uzatılmasını memnuniyetle karşıladıklarını da lisana getiren Ghebreyesus, bu kararın DSÖ açısından, bölgede bulunan 4 milyon bireye sıhhat ve insani dayanak sağlanması açısında kritik ehemmiyete sahip olduğunu söyledi.

Kolera ile mücadele

Ghebreyesus, bu kararın Suriye’deki insani durumun daha berbata gittiği bir periyotta alındığına işaret ederek, ülkede çatışmanın başladığından bu yana insani gereksinimlerin en yüksek düzeye ulaştığını belirtti.

Suriye’nin kolera salgınıyla da çaba ettiğini belirten Ghebreyesus, ülkede on binlerce kişinin bu salgından etkilendiğini ve bu mevzuda da yardımlarını sürdüreceklerini söz etti.

Yalnızca Suriye’nin yıkıcı kolera salgınıyla çaba etmediğini anımsatan Ghebreyesus, geçen yıl ocak ayından bu yana 31 ülkenin, evvel yıllara nazaran yüzde 50 daha fazla kolera hadisesi bildirdiğini kaydetti.

Ghebreyesus, kolera salgının yayılmasına en çok fırtına, sel ve kuraklık üzere iklim olaylarının vesile olduğunu belirterek, Haiti, Malavi ve Suriye’nin en çok etkilenen ülkeler ortasında olduğunu da kelamlarına ekledi.