Doğal bitki çiriş otu Türk mutfağında yerini alıyor

Ülkemizde on bine yakın bitki çeşidi doğal olarak yetişmesine karşın, bunlardan gereğince yararlanılmadığı söz ediliyor.

Doğu Anadolu Bölgesinde ve Erzurum’da bu günlerde çarşı pazarda sıkça görülen “çiriş otu” da bunlardan birisi olarak gösteriliyor. Ciriş otu, Asphodelaceae familyası ve Asphodelus cinsi üyesi ve Latince Asphodelus aestivus L. olarak isimlendirilir.

Bir çok bölgede yemeği yapılıyor

İstanbul Aydın Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada; çiriş bitkisinin yaprakları pırasa yaprağına benzediği fakat pırasaya göre epeyce küçük ve birçok yörede “yabani pırasa, güllük, yeling otu ve sarı zambak” olarak isimlendirildiği söz edildi. Ciriş; Afrika, Arap ülkeleri, Mısır, Türkiye ve Avrupa’nın birtakım kısımlarında görülen çok yıllık bir bitki. Çiriş, ülkemizde Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun, İç Anadolu’nun dağlarında yetişiyor. Türk mutfağının yöresel yemeklerinde, bilhassa bu bölgelerde kullanıldığı biliniyor. Ot yemeklerinde sıklıkla kullanılan çiriş; dağ pırasası, gülük, sarı çiriş, gulik olarak da biliniyor. Çirişten yapılan ve en tanınan yemekler çirişli pilav ve çirişli yumurtalı kavurma.

Cirişin hem çorbası ve yemeği yapılıyor

Bunun yanında çirişin yaprakları şimdi tazeyken de yenilebilmektedir. Ayrıyeten çirişten çorba ve birçok yemek de yapılıyor. Haşlandıktan sonra yumurta ile kavrulması ya da peynirle de karıştırılarak yufka ekmek içinde yenilmesi üzere. Ayrıyeten kaşila diye isimlendirilen bir yemeği de yapılıyor. Sevilen yemeklerden biri olan kaşila, çirişin kaynatılıp, içerisine bulgur katılarak, katılaşıncaya kadar pişirilmesiyle yapılıyor. Katılaştıktan sonra içi çukurlaştırılarak yağ dökülür ve servis edilip yeniliyor.

Yabani otlar mutfak kültünün zenginliği

İstanbul Aydın Üniversitesi’nden Meryem Badayman, Ekin Dinçel ve Ayla Ünver Alçay tarafından yapılan bir araştırmada çirişin; yabani bir ot olup yenilebilmesinin yanında vitamin, antioksidan, lif ve mineral içerikleri ile bedeni besleyen özelliğe sahip olması sebebiyle yaygın olarak tüketildiği belirtilerek, “Dünya nüfusunun süratlice artmasıyla birlikte sıhhat sorunları nedeniyle yabani otlarla yapılan yemeklere karşı ilgi daha da artmıştır. Yabani otlardan yapılan yemeklerin Türk mutfak kültürümüzün güçlü bir modülü olduğu bilinilmektedir. Çiriş bitkisiyle yapılan yemekler geniş bir mutfak yelpazesine sahiptir. Böylelikle ülkemizde doğal olarak yetişen, besin olarak tüketilebilen ve tıbbi özellikleri olan çiriş otunun ilerleyen vakitlerde daha da yaygınlaşacağını ve gerekli araştırmalar sonucunda da insan sıhhatine olan faydalarının artacağı düşünülmektedir.” denildi. – ERZURUM