Çin, reaksiyonların akabinde eski Sovyet cumhuriyetlerinin egemenliğini tanıdığını teyit eti

Çin, Fransa Büyükelçisi Lu Şayı’nın, “eski Sovyet cumhuriyetlerinin memleketler arası hukukta faal statüsünün olmadığı” ve ” Kırım’ın başlangıçta Rus olduğuna” ait açıklamalarına gelen reaksiyonların akabinde, kelam konusu ülkelerin egemenliğini tanıdığını ve hürmet duyduğunu yineledi.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mao Ning, dün Pekin’de düzenlenen olağan basın toplantısında, Büyükelçi Lu’nun kelamlarına ait sorulan soruya verdiği cevapta, Çin’in bu bahisteki tavrının değişmediğini belirterek, “Sovyetler Birliği bir devlet olarak memleketler arası hukukun ve milletlerarası bağların bir öznesiydi. Sovyetler Birliği’nin dağılmasının akabinde, (bağlı) cumhuriyetlerin hükümran ülke statüsünü ortadan kaldıran bir durum bulunmuyor.” dedi.

Çin’in Sovyetler Birliği’nin dağılmasının akabinde ilgili ülkelerle diplomatik alaka kuran birinci ülkelerden biri olduğunu söz eden Sözcü Mao, “Çin, eski Sovyet cumhuriyetlerinin hâkim ülke statüsüne hürmet duyuyor.” sözünü kullandı.

Mao, Çin’in Ukrayna sıkıntısındaki halinin da “açık ve tutarlı” olduğunu, milletlerarası toplum ile birlikte krizin siyasi tahliline yönelik gayretlere katkı sağlamayı sürdüreceğini belirtti.

Bazı medya organlarının bu tavrı yanlış temsil ederek, ilgili ülkelerle Çin ortasında ihtilaf çıkarmaya çalıştığını savunan Mao, Büyükelçi Lu’nun Kırım’a ait kelamlarının yanlışsız yahut yanlış olup olmadığına dair yorum yapmaktan kaçındı.

Çinli büyükelçi, Fransız televizyonu TF1’e verdiği röportajda, “Uluslararası hukukta eski Sovyet Cumhuriyetleri’nin dahi statüleri yok. Milletlerarası hukukta faal statüleri yok zira hâkim bir ülke olarak statüleri memleketler arası bir mutabakatla somutlaştırılmadı.” yorumunu yapmıştı.

Lu, tıpkı röportajda Rusya’nın Kırım’ı ilhak edip etmediğine ait soruya da “Bu sorunu nasıl algıladığınıza bağlı olarak değişir, sıkıntı o kadar kolay değil. Kırım başlangıçta Rus’tu.” değerlendirmesinde bulunmuştu.

“Resmi siyaset değil şahsî görüş”

Öte yandan Çin’in Paris Büyükelçiliği de yazılı açıklamada, Lu’nun açıklamalarının, “Çin’in resmi siyaseti değil ferdî görüşlerinin sözü olduğu” belirtildi.

Açıklamada, “Çin’in egemenlik ve toprak bütünlüğü konusundaki tavrı değişmemiştir. Çin, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının akabinde ortaya çıkan cumhuriyetler dahil tüm ülkelerin egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne saygılıdır.” sözlerine yer verildi.

Çinli Büyükelçi Lu’nun açıklamalarına, Baltık ülkeleri ve Ukrayna reaksiyon göstermiş, Letonya, Litvanya ve Estonya, ülkelerindeki Çin Büyükelçiliklerinin yetkililerini çağırarak açıklama talep etmişti.

Litvanya’nın Dışişleri Bakanı Gabrielius Landsbergis, Twitter’da yaptığı paylaşımda, “Eğer Baltık ülkelerinin Ukrayna’da barışa aracılık etmesi konusunda neden Çin’e güvenmediğini merak eden varsa, işte bir Çinli büyükelçi, Kırım’ın Rus olduğunu ve Baltık ülkelerinin sonlarının yasal bir temeli olmadığını öne sürüyor.” sözlerini kullanmıştı.

Ukrayna’nın Fransa Büyükelçisi Vadym Omelchenko da Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Kırım Ukrayna’dır, bu mevzuda kuşkuya yer yok.” değerlendirmesinde bulunmuştu.