Belçika, İran’daki tutuklu vatandaşını alma ihtimalini düşük görüyor

Belçika hükümeti, İran’da casusluk suçlamasıyla 40 yıl mahpusa mahkum edilen Belçika vatandaşı Olivier Vandecasteele’yi ülkeye geri getirme talihini zayıf buluyor.

Dışişleri Bakanı Hadja Lahbib, L’Echo gazetesine verdiği demeçte, Vandecasteele’yi İran’dan geri almak için diplomatik hareket alanının çok dar olduğunu söyledi.

Lahbib, “İran ile ilgilerimiz hayli güçlü. Elimizde diplomatik yahut ekonomik bir baskı gücü yok. Temas da çok az.” dedi.

İran’da Mahsa Emini’nin vefatından sonra başlayan protestolara yönelik devlet müdahalesi ve verilen idam cezaları hakkında seslerini yükseltmeye devam edeceklerini belirten Lahbib, “Yurt dışındaki vatandaşlarımızı korumak benim misyonum lakin orada olan bitene de sessiz kalamam.” diye konuştu.

Mahkum takası mutabakatı askıda

Sivil toplum kuruluşu çalışanı olduğu belirtilen, İran’ın ise casuslukla suçladığı Olivier Vandecasteele, Tahran İhtilal Mahkemesince, “casusluk ve İran’a karşı ABD hükümetiyle işbirliği yaptığı, kara para akladığı ve döviz kaçırdığı” savıyla 40 yıl mahpus ve 74 kırbaç cezasına çarptırılmıştı.

Mahkumiyet kararının, Belçika Anayasa Mahkemesinin 8 Aralık 2022’de İran ile mahkum takası mutabakatını askıya almasının akabinde gelmesi dikkati çekti.

İki ülke ortasında karşılıklı tutuklu ve mahkumların takasını öngören hatalı iade mutabakatla ilgili hazırlanan askıya alma tasarısı, 21 Temmuz 2022’de de Belçika Parlamentosunda onaylanmıştı. Mutabakatın, Belçika’da terör suçlamasıyla mahpusa mahkum edilen İranlı diplomat Esedullah Esedi’nin ülkesine dönmesini sağlayacağı öngörülüyordu.

Esedi-Vandecasteele takası olacak mı?

Lahbib, hatalıların iadesi mutabakatını 74 ülke ile yaptıklarını, İran ile de bu muahedeyi uygulamak istediklerini söyledi.

Herhangi bir takas ihtimalini tartışmak istemeyen Lahbib, “İranlı muhatabımla konuştuğumda husus Esedi değil, Vandecasteele’nin mukadderatı olacak. Maksadımız onun hür kalmasını sağlamak.” dedi.

İran’ın Viyana Büyükelçiliğinde vazifeli diplomat Esedi, Haziran 2018’de İran’da terör örgütü kabul edilen Halkın Mücahitleri Örgütü’nün Fransa’nın başşehri Paris’te düzenlediği bir aktifliğe akın planladığı argümanıyla tutuklanmıştı. Almanya’da yakalanan ve saldırıyı Belçika’da planladığı gerekçesiyle bu ülkeye iade edilen Esedi, Belçika mahkemesinde 20 yıl mahpusa mahkum edilmişti.