Batı, Ukrayna’da bahar aylarındaki çatışma ihtimaline hazırlanıyor

Batılı ülkeler, Ukrayna’ya muharebe araçları ve mühimmat sevkiyatını hızlandırdı.

Kiev’e askeri sevkiyat, Rusya’nın bahar aylarında yine hücuma geçeğine dair söylentilerin gölgesinde gerçekleştiriliyor.

Ukrayna’nın bahar öncesi önlem girişimi

Rus ordusunun şiddetli atakları karşısında tank ve zırhlı araç envanteri azalan Ukrayna, Rusya’nın şubat ve mart ayları üzere başlatması beklenen büyük taarruza karşı önlem almaya çalışıyor.

Çoğunlukla Sovyetler Birliği periyodundan ya da 1990 sonrasından kalan tankları kullanan Ukrayna, Batı ülkelerinden uzun müddettir Rusya’ya karşı daha ağır zırhlı ve silahlı teçhizat talebinde bulunuyor.

300 tank istiyorlar

Batı ülkelerinden 300 tank isteyen Ukrayna, envanterinde aktif olan tank ve zırhlı araçların kıymetli kısmını kendi savunma sanayi imkanlarıyla modernize edip ayrıyeten türev ya da yeni tasarım araçların üretimini sürdürmeye çalışıyor.

Ancak Batılı ülkelerin yaptığı son açıklamalarda, tedarik edebilecekleri tank sayısı şimdilik 100 civarında görünüyor.

Rus ordusundan ele geçirilen araçların sayısı

Savunma ve Güvenlik Araştırmacısı Arda Mevlütoğlu’na nazaran, Ukrayna’nın elinde T-62, T-72, T-80 ve T-84 ana muhabere tank modelleri bulunuyor. Açık kaynaklara nazaran, 2022 başı prestijiyle Ukrayna’nın toplam aktif tank sayısı 860 civarındayken, depolananların sayısı 1200’den fazlaydı.

Ancak bu tankların ve yaklaşık 2 bin 500 zırhlı işçi taşıyıcı ve zırhlı muharebe aracının değerli bir kısmı savaş sırasında tahrip oldu. Ukrayna öteki taraftan Rus ordusundan T-72, T-80 ve T-90 tankı ve çok sayıda araç ele geçirdi.

Almanya ve ABD’nin sevkiyat kararı

Kiev idaresi, tekrar NATO ülkelerinden de büyük ölçülerde araç aldı ve bunlar ortasında eski Sovyet üretimi BMP-1/2’ler ile M113, VAB, Kirpi, Maxxpro üzere NATO eseri araçlar da bulunuyor.

Almanya ve ABD’nin Ukrayna ordusuna sağlamayı kabul ettiği Leopard 2 ve M1 Abrams tankları, teknik özellikleriyle gündemin ön sıralarına yerleşti.

Her iki ana muharebe tankının da birinci modelleri 1980’lerin başında hizmete girerken, muharebe alanındaki ve tehdit ortamındaki değişiklikler doğrultusunda yeni modelleri geliştirildi.

Leopard 2 tankı

İlk kere Soğuk Savaş devrinde Batı Almanya’nın Sovyet tehdidine karşı ürettiği Leopard 2, çeşitli topraklarda daha süratli hareket edilmesini ve düşmanın zırhlısıyla çaba edilebilmesini amaçlıyor. Ukrayna’nın ekseriyetle kullandığı 3 kişilik T-72 tankıyla karşılaştırıldığında Leopard 2’de kumandan, nişancı, mermi yükleyici ve şoför olmak üzere 4 kişi bulunuyor.

Çok katmanlı kompozit zırha sahip 67 tonluk Leopard 2’ler karşı ateşten tank mürettebatını koruyor. Leopard 2, 120 milimetrelik namluya sahip ve yaklaşık 3,5 kilometrelik atış menzili bulunuyor. Tankın hareket menzili ise yaklaşık 500 kilometreye ulaşıyor.

İkincil silah olarak 2 adet 7,62 milimetrelik makineli tüfek bulunan Leopard 2’de 16 sis bombası deposu da mevcut. Bu tankın ulaşabildiği azamî suratın ise saatte 72 kilometre olduğu belirtiliyor.

İlave tank tedariki beklentisi

Güncel olarak pek çok Avrupa ve NATO ülkesinin kullandığı Leopard 2, bakımının daha kolay olması ve başka alternatiflerine nazaran daha az yakıt gerektirmesi sebebiyle tercih ediliyor.

Almanya’nın Ukrayna’ya silahlı kuvvetler envanterinden 14 Leopard 2 A6 tankından oluşan bir bölük sağlayacağı açıklamasının akabinde başka Avrupalı ortakların da Kiev’e Leopard 2 temin edeceği belirtiliyor. Ukrayna’ya takviye paketinin, eğitimin yanı sıra lojistik, mühimmat ve sistemlerin bakımını da içermesi bekleniyor.

M1 Abrams tankı

Leopard 2 üzere 4 kişilik mürettebata sahip olan M1 Abrams tanklarının direkt isabet almasını engelleyen kompozit zırhı mevcut. M1 Abrams, 67 ton tartısıyla Rus tanklarından daha ağır ve alternatiflerine nazaran yüksek yakıt tüketimli gaz türbinine sahip. Saatte 67 kilometre azamî sürate sahip M1 Abrams’ın hareket menzili yaklaşık 430 kilometreyi bulunuyor.

Yaklaşık 2,5 kilometrelik atış menziline sahip M1 Abrams’da 120 milimetrelik namlu bulunmasının yanı sıra ikincil silah olarak 7,62 milimetrelik ve 50 kalibrelik makineli tüfek mevcut. Komplike ve kıymetli bir silah olan M1 Abrams için bakımı ve devamlılığı açısından ve jet yakıtıyla çalışması nedeniyle lojistik tedarik derdi da mevcut.

Maliyeti 10 milyon doların üzerinde

Maliyeti fazla değişkenlik gösteren Abrams tankı için eğitim ve idame dahil olduğunda her tankın maliyeti 10 milyon doların üzerine çıkıyor. ABD, Ukrayna’ya 31 gelişmiş M1 Abrams tedarik edeceğini açıklasa da lojistik, bakım ve tankların kullanımı konusundaki eğitimlerle tedarikin aylarca sürebileceği belirtiliyor.

Bu tankların Ukrayna’nın açık yerdeki hareket alanını geliştirmesi için yardımcı olabileceği tabir ediliyor.

Ukrayna birliklerine yeni tankların eğitimi için mühlet lazım

Mevlütoğlu’na nazaran, Leopard 2 ve M1 Abrams tankları, zırh muhafazası, ateş gücü ve hareket kabiliyeti açısından Rus ordusunun envanterindeki T-90M hariç tüm tanklardan üstün; T-90M ile de aşağı üst muadil sayılabiliyor. Yeni tanklar, Ukrayna ordusu envanterindeki tanklardan tartışmasız formda üstün.

Ancak Leopard 2, M1 ve İngiltere’nin Ukrayna’ya vereceğini açıkladığı Challenger 2 tanklarının kullanımı, bakım ve tamiratı açısından aşikâr yetkinlikler ve eğitim gerekiyor.

Mevlütoğlu, bu tankların şoför, nişancı ve kumandan eğitimleri, eski Sovyet/Rus üretimi T serisi tanklara nazaran daha uzun ve kapsamlı olacağunu, tankları kullanacak Ukraynalı çalışanın eğitimi için muhakkak bir vakit ve maliyet gerekeceğini kaydetti.

Ukrayna birlikleri, birinci sefer NATO standardı top mühimmatı kullanacak

Ukrayna’nın halihazırda NATO standardı obüs mühimmatını ağır halde kullandığını fakat kullanılan tank toplarının Rus standardı olduğunu anımsatan Mevlütoğlu, Ukrayna birliklerinin birinci kere NATO standardı 120 milimetre tank top mühimmatı kullanacağının altını çizdi.

Bu durumda mühimmat ikmalinin aciliyet oluşturacağını ve NATO ülkelerinden 120 milimetre tank mühimmatı temin edilmesi gerekeceğini aktaran Mevlütoğlu, tanklarla belirli bir ölçü mühimmatın da sevk edilmesinin beklenen olduğunu kaydetti.

Kritik mevsimsel devir: Rasputitsa

Mevlütoğlu, Ukrayna’da “Rasputitsa” olarak isimlendirilen çamur-balçık devrini hatırlatarak, her türlü paletli ve tekerlekli kara aracının hareketinin o devirdeki şartlardan olumsuz etkilendiğini belirtti.

60 tondan daha ağır M1 ve Leopard 2 tipi tankların Rasputitsa devrinde harekette zorlanmalarının beklenen olduğuna işaret eden Mevlütoğlu, şöyle dedi:

Bu nedenle, çamurun donduğu soğuk iklimde ya da kuruduğu ilkbahar devrinde daha tesirli olmaları beklenebilir. Öte yandan bu tankların, meskun mahal içinde ve etrafında savunmaya dayanak amaçlı kullanılmaları da kelam konusu olabilir. Bahse mevzu şartların Rus ordusu için de motamot geçerli olduğunu hatırlatmak gerekir.

Uzun menzilli isabetli atış avantajı

Mevlütoğlu, Rusya’nın seferberlik ve artırılan savunma üretim kapasitesi ile tazelediği kuvvetlerinin şubat-mart civarı düzenleyebileceği geniş kapsamlı bir taarruza karşı, Ukrayna’nın tesirli bir savunma yapması için çağdaş tankların kıymetli rol oynayabileceğine dikkati çekti.

M1 ve Leopard 2 üzere tankların uzun menzillerden isabetli atışlarla Rus zırhlı araçları ve konvoylarının ilerlemesini durdurabileceğine değinen Mevlütoğlu, Ukrayna’nın tank gücünü çağdaş zırhlı araçlarla destek etmesi ayrıyeten karşı taarruz kabiliyetini ve hasebiyle işgal edilmiş bölgeleri geri alma bahtını kayda kıymet oranda artırabileceğini anlattı.

Ukrayna’ya F-16 verilmesi ihtimali

Mevlütoğlu, gelecek periyotta farklı NATO ülkelerinde Ukrayna’ya çağdaş tank ve zırhlı araç sevkiyatının süreceğini, sonraki evrede ise Ukrayna Hava Kuvvetleri için muharip uçak tesliminin daha somut halde gündeme gelebileceğini kıymetlendirdi.

ABD Savunma Bakanlığı’nın 2023 bütçesinde Ukraynalı pilotların eğitimi için 100 milyon dolar tahsis ettiğini hatırlatan Mevlütoğlu, bu kapsamda Ukrayna’ya F-16 savaş uçaklarının verilmesinin gündeme gelebileceği öngörüsünde bulundu.