ANKARA TBMM Lideri Şentop’tan, Prens Harry’in kitabındaki sözlere reaksiyon

TBMM Lideri Mustafa Şentop, İngiliz Kraliyet Ailesi’nden ayrılan Prens Harry’in otobiyografik kitabına ait, “Orada bir yerde, ‘Afganistan’da vazife yaptım. 25 kişiyi öldürdüm. Onları insan olarak görmüyordum’ diyor. Avrupalı beyaz bir insan Afganistan’da yaşayan 25 insanın insan olmadığına karar veriyor, kendisini ikna ediyor, onları öldürebiliyor ve bundan hiç utanç duymadığını tabir ediyor. Hangi deri rengine, hangi inanca, hangi ırka sahip olursak olalım her birinin oburuyla tam manasıyla hukuk konusunda eşit olduğunu kabul etmek ve zihnimizi, kültürümüzü de paradigmamızı da bunun üzerine oturtmamız gerekir” dedi.

Kamu Denetçiliği Kurumu’nun düzenlediği ’21’inci Yüzyılda İnsan Haklarının Geleceği’ bahisli memleketler arası konferans Ankara’da başladı. Konferansa, TBMM Lideri Mustafa Şentop, Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Avrupa Birliği Lideri Faruk Kaymakcı, Kamu Başdenetçisi Erdem Malkoç, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Türkiye Temsilcisi Philippe Leclerc, davetli ülkelerin ombudsmanları ve büyükelçiler katıldı. TBMM Lideri Şentop, Kamu Denetçiliği Kurumu’nun değerine değinerek, “Bir taraftan yönetimin kontrolü konusunda Kamu Denetçiliği Kurumu idari yargının bulunmadığı ülkelerde gelişmiş bir kurum olarak anlatılmaktadır. Bu ayrımın evvelki devirlerde yayılmış bir ayrım olduğunu görüyoruz. Bu ayrımın da artık çok manalı olmadığını söylemek isterim. Bugün Akdeniz’i bir göçmen kabristanına çevirmek için harcanan paraların çok büyük meblağlar tutuğunu biliyoruz. Yabancı düşmanlığı, İslam düşmanlığı, Müslüman düşmanlığı, dünyada birçok ülkede önemli sıkıntılar üretecek noktaya geldi. Artık dünyadaki her şeyin globalleştiğini gördük. İnsan dediğimiz vakit dünyada yaşayan bütün insanları anlayan, bu manada bir eşit insan hakları kavramına somut olarak sahip miyiz? Mesela Berlin’de yaşayan bir beşerle Paris’teki bir beyaz insanı eşit olarak düşünebiliyoruz lakin Paris’teki beyaz bir akademisyenle Uganda’daki deri rengi farklı bir kişiyi motamot hukuk önünde, insan hakları bağlamında eşit olarak zihnimizde canlandırabiliyor muyuz” dedi.

İNGİLİZ PRENSE TEPKİ

Şentop, Prens Harry’in kitabındaki sözlere de reaksiyon göstererek, “İngiliz Kraliyet Ailesi’nden istifa eden, ayrılan prensin otobiyografik bir kitabı çıkıyor. O kitaptan birtakım kısımlar basına sızdı. Orada bir yerde ‘Afganistan’da vazife yaptım. 25 kişiyi öldürdüm. Onları insan olarak görmüyordum. Şayet insan olarak görsem aslında öldüremezdim. Onları insan olarak görmememiz konusunda eğitim aldık’ diyor. Bu genç, beyaz Avrupalının bir görüşü değil yalnızca, keşke o denli olsa. Bu bir kültürü, bir yaklaşımı, bir anlayışı söz ediyor. Avrupalı beyaz bir insan Afganistan’da yaşayan 25 insanın insan olmadığına karar veriyor, kendisini ikna ediyor, onları öldürebiliyor ve bundan hiç utanç duymadığını tabir ediyor. Temel sorunumuz; insan haklarıyla ilgili ne yazarsak yazalım, hangi kurumları oluşturursak oluşturalım, temel problemimiz bir paradigma sıkıntısı. Biz, dünyada yaşayan 8 milyon kişi hangi cilt rengine, hangi inanca, hangi ırka sahip olursak olalım, her birinin başkasıyla tam manasıyla, gerçek manada hukuk konusunda eşit olduğunu kabul etmek ve zihnimizi, kültürümüzü de paradigmamızı da bunun üzerine oturtmamız gerekir. Bunu yapmadığımız taktirde globalleşen bir dünyada gerçek manada insan hakları uygulamasını yerleştirebilmek mümkün olmaz” tabirlerini kullandı.

BAKAN YARDIMCISI KAYMAKCI: SÜRECİN AB’YE ÜYELİĞİMİZ İÇİN KATKILARI VAR

Bakan Yardımcısı Faruk Kaymakcı ise Kamu Denetçiliği Kurumu ile gurur duyduklarımı belirterek, “Türkiye, Avrupa Birliği’ne (AB) aday ülke olarak AB mali iş birliğinden yararlanan bir ülke. Temel haklar başlığı altında biz de bu kıymetli projenin modülü olmaktan gurur duyuyoruz. İnsan haklarının tanınmasında, gelişmesinde, korunmasında siz ombudsmanlara çok kıymetli misyonlar düşüyor. Kamu Denetçiliği Kurumumuz ile gurur duyuyoruz. Ombudsmanlık kültürümüz Osmanlı’ya kadar gidiyor. Bu kültürün ülkemizde yeni formuyla de yaygınlaştığını görmekten memnunluk duyuyoruz. Maalesef günümüzde hala nefret telaffuzları var, ayrımcılıklarla, İslamofobi ile karşılaşıyoruz. Bunların hepsinde tahlil demokrasi ve hukukun üstünlüğü, insan haklarının geliştirilmesi ve korunması, biz de bu süreci ilerletmekte kararlıyız. Bu sürecin AB’ye üyeliğimiz için de büyük katkıları var. Bu adaylığımız çerçevesine Türkiye değerli ıslahatlar gerçekleştirdi. Son devirde de ıslahat çalışmaları devam etti. AB’ye iştirak için hareket planı 2021-23 devrinde gerçekleştireceği ıslahatların yol haritasını çizdi. Değerli adımlar atıldı. Son olarak da İnsan Hakları Hareket Planını kararlı olarak yürütüyoruz” dedi.

‘AB VERDİĞİ 4 KELAMI TUTMALI’

Kaymakcı, Türkiye’nin göç konusuna insansı yaklaştığını vurgulayarak, “Toplam 4,2 milyon göçmen Türkiye’de konuk ediliyor. Memleketler arası toplumdan beklentimiz; sistemsiz göç konusunda iş birliği yapılması ve külfet paylaşımına gidilmesi. Ne Türkiye ne de öteki bir ülke tek başına bu kadar ağır bir yükün altında bırakılmamalı. 18 Mart mutabakatı çerçevesinde AB ile bir muahedemiz var. Mutabakatın göç boyutundan bahsedersek, AB verdiği 4 kelamı tutmalı. Öncelikle 1 artı 1 kelamı vermişti. Yunan adalarına yasa dışı geçmiş rastgele bir göçmenin Türkiye’nin alması karşılığında bir göçmen alınacaktı, bu kelam tutuldu; ancak yaklaşık 2 bin 200 kişi geri alındı. Bunun karşılığında 34 bin kişi AB tarafından alındı. 34 bin sayısı 3,7 milyon Suriyeli ile karşılaştırılamayacak seviyede. İkincisi AB’nin Türkiye’ye değil; lakin Türkiye’deki göçmenlere mali kaynak kelamı vardı. 3 artı 3,6 milyar, 2018 yılına kadar bu meblağın bir halde aktarılması gerekiyordu, AB maalesef bu mevzuda da gereğince süratli davranmadı. 4,7 milyar euro Suriyelilere harcanmış durumda; fakat kaynağın geri kısmı harcanmamış durumda, bunun hızlanması değerli. Bu kaynak Türkiye’ye değil, Türkiye’deki göçmenlere verilen bir kaynak. İstekli kabul programı başlatılacaktı. Üye ülkeler Türkiye’den makul sayıda Suriyeliyi istekli olarak kabul edecekti, bu program hiçbir vakit yürürlüğe konulmadı. 2 yıl müzakere edip mutabakata varılmasına karşın bunu sağlamak mümkün olmadı. Bir diğer mevzu Türkiye hududuna yakın Suriye’nin kuzey bölgelerinde şartlarını güzelleştirilmesi ve istekli dönüşlerin kolaylaştırılması” diye konuştu.

Kamu Başdenetçisi Onur Malkoç ise konferansın 2 gün süreceğini belirterek, “Ombudsmanların çalışma alanı, yönetim ile beşerler ortasında ihtilaflar çıktığından bunu mahkemeye intikal etmeden dostça olarak tahlile ulaştırmak. Bu manada 10 yılda 207 bin 403 yazılı şikayet başvurusu aldık. Bunlardan 205 bin 63’ünü karara bağladık. Bunun yanı sıra mail, mektup, telefon ile 1 milyona yakın insan bize müracaatta bulundu, onlara hukuksal dayanakta bulunduk, yol gösterdik, yardımcı olduk” sözlerini kullandı. (DHA)

Şaduman TÜRKAY- Mehmet Serkan ŞAFAK/ANKARA, (DHA)-