Anadolu’nun gözdesi, Unesco’nun kültürel mirası Keşkek

HABER: YASİN ŞAHİN

En lezzetlisini Nazilli’de yediğim özellikle Aşure Günlerinde, düğünlerde, bayramlarda, cenazelerde misafirleri ağırlamak için yapılan Aşure, tam bir davet yemeği. Bu bahsedilen dönemlerde keşkek, devasa kazanlarda tokmaklar yardımı ile yapılır.

Anadolu’nun yörelere göre farklılık gösteren, genellikle düğün ve bayramlarda yapılan, temel olarak yarma buğday ve etten oluşan geleneksel bir yemektir. Birçok ilde yapılan hatta birçok ilin de coğrafi tescil kaydı ile coğrafi işaret aldığı Keşkek Aydın, Afyonkarahisar, Hatay, Mersin, Sivas, Bolu, Çanakkale, Edirne, Tekirdağ, Balıkesir, Sinop, Tokat, Samsun, Ordu, Çankırı, Denizli, Uşak, Amasya, Çorum, Karabük, Antalya ve Düzce gibi birçok ilde keyifli tüketiliyor.

KEŞKEK YAPILIŞI:

Her bölgede her yörede farklılık gösterse de genel hatlarıyla Keşkek yapımının süreci şöyle:

Düğünden bir gün önce ıslatılan nohut ve buğday, sabahtan büyük kazanlar içinde kaynatılmaya başlanır. Nohut ile buğdayın suyu süzülüp ete ilave edilir. Kaynatılan buğdaylar ve etler büyük kazanlar içine alınıp tokmaklar yardımıyla kazanın içine vurarak malzemenin iyice erimesi sağlanır. Bu işleme keşkek dövmek denilir. Ne kadar uzun süre ve kuvvetle dövülürse o kadar iyi olduğu söylenir. Çok iyi dövülmüş keşkeğe “sakız gibi keşkek” benzetmesi yapılır. Birçok yörede tokmakla uzun süre dövülmeye devam eder. Etin kemiklerini ayırılır ve yemeğin üzerine ilave edilir. Keşkek büyük bir tencereye alınır. Ezerek karıştırılıp pul biber, kırmızı biber ve tereyağ kızartılarak servis edilir.

YÖRELERE GÖRE ÇEŞİTLERİ

Her yörenin kendisinin keşkeğini orijinal keşkek olarak gösterdiği bu yemek için birçok il ve yöre Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almış.

O, coğrafi işaret almış keşkekler şöyle: Şuhut Keşkeği, Merzifon Keşkeği, Dedebağ Keşkeği, Adapazarı Dartılı Keşkek ve Amasya keşkeği

KARACASU KEŞKEĞİ / DEDEBAĞ KEŞKEĞİ

En önemli özelliği karkas eti

Aydın’ın Karacasu ilçesinin özellikle de Dedebağ yaylasında yapılan en önemli yemeklerinden biri olan Keşkek, Dedebağ’ın kabrinin de bulunduğu yaylada yedi asırdır yapılagelmiştir. Yaylanın resmi kayıtlardaki ismi de Dedebağ’dır. “Dedebağ Keşkek Hayrı” olarak bilinen bir organizasyon şeklinde Karacasu ilçesi, Dedebağ Yaylasında her sene ağustos ayının son haftasında yapılır.

Üretimde genç erkek keçilerden (erkeç) elde edilen karkas eti kullanılır. Bu yörede keşkek için başka et kullanılmaz.

ADAPAZARI DARTILI KEŞKEK

Sakarya’da düğün, sünnet, bayram gibi özel günlerde pişirilen ve konuklara ikram edilen yöresel yemektir.

Bu keşkeğin en ayırt edici özellikleri; tavuk eti ile yapılması ve Adapazarı yöresine özgü olarak hazırlanan “kızdırılmış tereyağında kırmızıbiber ve karabiber ile hazırlanan dartı” nın kullanılmasıdır.

ŞUHUT KEŞKEĞİ

Afyonkarahisar Şuhut keşkeği, diğer keşkeklerden yöresel hammadde temini, bileşenlerinin hazırlığı, pişirme ve sunum usulleri ile ayrılır. Buğdayın kabuğu soyulmuş ve yıkanmış hali göce olarak adlandırılır. Şuhut keşkeği geleneksel olarak yörede yetişen buğdaydan yapılmış göce ve yörede yetişen nohut ile yapılır. Şuhut keşkeği geleneksel olarak yörede yetişen buğdaydan yapılmış göce ve yörede yetişen nohut ile yapılır. İlçede yürütülen ekonomik faaliyetlerden en önemlisi büyükbaş hayvan yetiştiriciliğidir. Şuhut keşkeğinde de yörede yetiştirilen büyükbaş hayvanların sırt kısmının kuyruğa yakın bölümüdür ki yöresel adıyla zıpkın olarak ifade edilir. Zıpkının kemiği hayvanın en yoğun ilikli bölgesidir ve içerdiği yağ keşkeğin kıvamını almasını sağlar.

Yöresel lezzetlerimizden en önemlilerinden biri olan Keşkek, UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirasının da bir parçası.