Afgan akademisyen Prof. Dr. İsmail Mashal, bayanlara dayanak için diplomalarını yırttı

Afganistan’da Taliban idaresinin, geçen yıl 20 Aralık’ta bayanların üniversite eğitimini ikinci duyuruya kadar askıya almasının akabinde canlı yayında ağlayarak diplomalarını yırtan Prof. Dr. İsmail Mashal, bayanların eğitim hakkının engellenmesinin, onları “hapishaneye koymak” manasına geldiğini söyledi.

Afganistan’da Taliban idaresi bir yılı geride bırakırken bayanlara resmi eğitim neredeyse büsbütün yasaklandı. Son olarak bayanların lisans eğitiminden yoksun bırakılması reaksiyonları beraberinde getirirken pek çok üniversitede eşitsizliğe dikkati çekmek isteyen akademisyenler arka arda istifa kararı aldı.

Kabil’de bulunan Davet ve Kabil üniversitelerinin irtibat fakültelerindeki vazifelerinden istifa ederek, katıldığı televizyon programında protesto maksatlı diplomalarını yırtan Prof. Dr. İsmail Mashal, AA muhabirine, ülkede neredeyse büsbütün engellenen kız öğrencilerin eğitim hakkıyla ilgili değerlendirmede bulundu.

Mashal, Taliban idaresinin kademeli olarak kız öğrencilere eğitimi yasakladığını belirterek, “Okulların bayanlara yasaklanması, üniversitelerin yasaklanması bizim için çok tehlikeli bir durum. Maalesef yüz yıl geriye gidiyoruz.” dedi.

“Kız kardeşlerimize eğitimi yasaklıyorlarsa ben de artık bu idareye hizmet etmeyeceğim”

Afganistan’da şu anda kız öğrencilerin yalnızca ilkokul 6’ncı sınıfa kadar eğitim alabildiğine dikkati çeken Mashal, üniversite eğitiminin yasaklanmasıyla pek çok akademisyenin istifa edip, yurt dışına gittiği bilgisini paylaştı.

Mashal, kendisinin de üniversitedeki vazifesinden istifa ettiğini aktararak, “Diplomalarımı yırttıktan sonra bütün televizyonlar benden bahsetmeye başladı. Bu duruma bu tonda reaksiyon gösteren birinci erkek akademisyenim. Eğitimciliğe 18 yılımı verdim, saçlarım bu yolda beyazladı. Buna karşın tüm diplomalarımı yırttım. İtiraz etmek istedim, sesimi çıkarttım zira bu ses annemin sesiydi, kız kardeşim sesiydi.” sözünü kullandı.

Ülkesindeki bayanların yine eğitim hakkına kavuşması için uzun ve güç bir yola çıktığına değinen Mashal, “Eğer kız kardeşlerimize, bayanlara eğitimi yasaklıyorlarsa, ben de bir vatandaş olarak artık bu idareye hizmet etmeyeceğim. Okullar kızlar için tekrar açılıncaya kadar anneme, kız kardeşime, devlete hiçbir yardımım dokunmayacak.” halinde konuştu.

Mashal, kamera karşısında diplomalarını yırtmasının akabinde mevt tehditleri aldığı için daima yer değiştirmek zorunda kaldığını anlatarak, “Bazı tehdit iletileri aldım. Yedi gündür meskenime gitmiyorum. Karımı, çocuklarımı görmüyorum.” dedi.

“Kitabımın ismi ‘Ölümden Sonraki Söz’ olacak zira tüm hayallerimizi mezara götürüyoruz”

Bugüne kadar 5 kitap kaleme aldığını lisana getiren Mashal, şimdi bitirmediği kitabının ismine Taliban’ın kız öğrencilerin üniversite eğitimini askıya almasıyla karar verdiğini lisana getirdi. Mashal vefatından sonra yayımlanmasını vasiyet ettiği kitabının ismini “Ölümden Sonraki Söz” olacağını söz etti.

Sonunda mevt olsa bile ülkedeki bayanların eğitim hakkını savunmaya devam edeceğinin altını çizen Mashal, “Ben bu yola çıktım ses oldum lakin biliyorum ki bir gün bu ses yok olacak. Bu sesi kısacaklar, bir gün bu yolda öleceğim. Eşime, bu kitabı tarih beni berbat yargılamasın diye ben öldükten sonra yayımlamasını vasiyet ettim.” halinde konuştu.

Mashal, başka İslam ülkelerinde bayanların eğitim hakkının yasaklanmadığına işaret ederek, “Yasak haberini aldıktan sonra intihar teşebbüsünde bulunan kızlar oldu. ‘Biz bir daha okula gidemeyiz, ileride çalışamayız’ diyerek psikolojisi bozulan çok sayıda bayan var. Afganistan’da 20 milyon bayan var. Bu ülke nüfusunun yarısı ediyor ve bugün bu bayanlar konutlarında oturuyor.” sözünü kullandı.

Mashal, diplomalarını yırttıktan sonra toplumsal medyada çok konuşulduğunu belirterek, “Ben şunu diyorum gelin toplumsal medya kahramanı olmayalım sahiden bir şeyler yapalım.” dedi.

“Kadınlara eğitimi yasaklamak onları hapishaneye koymakla birebir şey”

İslam’da bayanların eğitim almasına ait rastgele bir yasak bulunmadığına dikkati çeken Mashal, “Kur’an-ı Kerim’e bakarsanız bu hakkın Allah tarafından verildiğini görürsünüz. Allah ‘Yaratan Rabb’inin ismiyle oku’ ayetiyle insanlara okumayı emretmiş fakat kadın-erkek ayrımı gözetmemiştir.” dedi.

Mashal, Taliban idaresinin bayanlara karşı İslam’da olmayan ayrımcı uygulamayı yürürlüğe koyduğunun altını çizerek, “Taliban, milyonlarca Afgan bayanın eğitimini yasaklayarak Allah’ın verdiği temel hakkı aldı. Rastgele bir neden göstermeden, hiçbir açıklama yapmadan eğitim kapılarını bayanların yüzüne kapattı. Bu ne bizim ne de milletin hayrına.” değerlendirmesinde bulundu.

Hazreti Muhammed’in eşleri Hazreti Ayşe ve Hazreti Hatice üzere isimlerin hayatın içinde yer alıp çalıştığına vurgu yapan Mashal, “Bu yasaklardan vazgeçilmezse milletle devlet ortasında büyük ara oluşur. Bayanlara okulları yasaklamak onları hapishaneye koymaktır. Bayanların yüzüne okul kapılarını kapatırsanız hapishanelerin kapılarını açmış olursunuz.” diye konuştu.

“Kadınlara eğitim hakkının tekrar verilmesi için her şeyi yapmaya hazırız”

Taliban yöneticilerinden kızlarını yurt dışında eğitime gönderenler olduğunu kaydeden Mashal, “Kendi kızlarınız Avrupa, Pakistan, Londra ve ABD’ye gidip doktoraya kadar eğitimlerine devam edebiliyor. Sizden rica ediyorum, müsaade verin kızlar en azından 12’nci sınıfın sonuna kadar okuyabilsin.” dedi.

Mashal, bayanlara eğitim hakkının tekrar verilmesi için her şeyi yapmaya hazır olduklarının altını çizerek, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Eğer diyorsanız ki burada fesat doğuyor. O vakit devlet olarak tedbirini alın. Şayet yasağın arkasındaki neden fesatsa önlenmesi için biz size yardım edeceğiz. Şayet derseniz ki sınıfları ayıralım, bayan erkek farklı eğitim alsın biz buna da razıyız. Siz ne derseniz kabul ediyoruz. Siz de bayanların çalışmasına ve okumasına müsaade verin.”