Afete üreterek baş tutan bayanlar

Deprem felaketinin en çok vurduğu vilayetlerden biri de Hatay oldu. Bölge halkının verdiği kayıpların yanında kalanların da büyük çoğunluğu kenti terk etti. Bölgeden ayrılmayanlar ise işlerine geri dönüp, üretmeye devam ederek hayatı olağanlaştırmaya çalışıyor. Bu savaşta bayanlar ön saflarda. Hatay’ın Altınözü ilçesindeki bayan üreticiler e-ticaret siteleri üzerinden satış yaparak ayakta kalmaya çalışıyor.

Kadın üreticileri bir ortaya getiren Hepsiburada’nın “Her Sipariş, Bir Destek” projesi kapsamında mart ayında zelzele bölgesinden 400 yeni teşebbüsçü platformda satışa başladı. Satıcılar mart ayı içerisinde toplam satış hacimlerini 250 milyon TL’nin üzerine çıkardı. 10 Nisan prestijiyle zelzele bölgesinde toplam bin 650 teşebbüsçü bayan ve bayan kooperatifi Hepsiburada’da satış yapmaya devam ediyor. Biz de Hatay’da faaliyet gösteren teşebbüsçü bayanları ziyaret edip kıssalarını dinledik.

‘ÇALIŞMAYA DEVAM EDECEĞİZ’

33 bayanın dayanağıyla kurulan Vakıf Köy Bayan Kooperatifi’nin Lideri Lora Çapar, “Evde reçel yaparak anneannelerimizin sistemiyle bu işe başladık. 33 bayan daima bir arada eserlerimizi kooperatif çatısı altında tek bir üretim atölyesinde üretip satışa sunuyoruz. Zelzele felaketinde herkes üzere biz de makus etkilendik ancak Hepsiburada’nın kampanyasıyla siparişlerimiz çoğaldı. Üretip çalışmaya devam edeceğiz” dedi.

‘HATAY TERK EDİLMİŞ DURUMDA’

Neşeli Mutfak’ın Kurucusu Dilek Tecirli ise e-ticaret sayesinde bölgeden ayrılmadığını ve üretime devam ettiğini söyledi. Hatay Altınözü bölgesinde kekik yetiştirdiklerini belirten Tecirli, “Kozkalesi’nde toplam 500 dönüm kekik ekiliyor. Lakin artık satılmıyor. Zira eseri alan toptancı esnafın kimi vefat etti kimi de kenti terk etti. Bu işi yapan çok az kişi kaldık. Geçen yıl 5-6 eser alınıyordu, artık 1 tona düştü. Üretimde dert yok fakat talep olmadığı için köylü hasat etmeyi bıraktı. Ayakta kalan işletmeler ise üretmeye devam etmeye çalışıyor” dedi. Bu periyotta satışlarının e-ticaretle arttığını söyleyen Tecirli, “Bu işi yapan bayan üreticilere de takviye vermeye çalıştım. İstedik ki herkes kazansın. Fiziki ortam yıkılınca e-ticaret yetişti” diye konuştu.

‘ÜRETİMİ CANLANDIRMALIYIZ’

Ailesiyle birlikte Hatay’da 25 yıldır ipekböceği üretimi ve dokumacılık yapan Defne&Apollon İpekçilik Sahibi Tuğçe Duman, en büyük gayelerinin işi büyütüp, yaygınlaştırmak olduğunu söyledi. Dünyadaki örneklerinden çok farklı ipekçilik yaptıklarını anlatan Duman, şöyle devam etti: “Normalde ipek deyince akla parlak eserler gelir. İpek böceği kozasını ördükten sonra kelebeğe dönüşüp çıkmasına müsaade vermeden pişirme formülüyle üretilen bir formül var. Biz hayat döngüsüne müdahale etmiyoruz, kelebek kozasını terk ediyor ve geriye kalan delinmiş kozalardan üretim yapıyoruz. Dünyada bunu yapan Hindistan’da ufak bir firma var ve biz varız. İpek böceği ırklarından olan Hatay Sarısı’nı beş yıldır geliştirmeye ve büyütmeye çalışıyoruz.” E-ticaretle birlikte satışlarının arttığını belirten Duman, üretimde ise kasvet yaşadıklarını söyledi. Duman, “Özellikle mesken hanımlarını istihdam etmeye çalışıyoruz, birçoğu burada değil. O yüzden üretim sekteye uğradı. Bunu canlandırmamız ve devam ettirmemiz lazım” dedi.

‘E-TİCARET UMUT IŞIĞI OLDU’

Meriç Çiftliği sahiplerinden Serra Nalçabasmaz, 150 yıldır devam eden aile işletmesinden sorumlu. Çiftlikte 7-8 çeşit zeytin var ve 110 bin zeytin ağacı bulunuyor. Nalçabasmaz, yaşadıklarını şöyle anlattı: “Sekiz bayandan oluşan bir grubumuz vardı, sarsıntıdan sonra her biri maalesef öbür kentlere dağıldı. Onları nasıl tekrar geri döndürebiliriz diye çalışmaya başladık. Artık ikisi geri döndü ve tekrar işe başladık. Bu bölgenin zeytin ve zeytinyağının hoş olduğu bilinsin diye uğraşıyoruz. Farklı bölümlerde de iş yapıyorduk ancak şu anda işe devam edebildiğimiz tek dal bu. Hasebiyle e-ticaretin devam edebiliyor olması tekrar hayata dönebilmemiz için umut ışığı oldu. Şu anda yalnızca e-ticaret tarafında iş yapabiliyoruz. Kent merkezindeki işletmelerimizde ayağa kalkmamız vakit alacak. Zira hâlâ enkaz altındayız.”