Actor’s Studio’nun kurucusu Elia Kazan kimdir?

Amerika‘daki Actor’s Studio‘nun kurucularından olan sinema ustası Türk asıllı Elia Kazan‘ın hayat hikayesi birçok kişi tarafından merak edildi. Elia Kazan‘ın kim olduğunu sizler için araştırdık.

ELİA KAZAN KİMDİR?

Aslen Kayserili bir ailenin oğlu olarak İstanbul’da doğan, küçük yaşta Rum kökenli ailesiyle birlikte ABD’ye göçen Elia Kazan, Yale Drama Okulu’nda öğrenim gördükten sonra, Lee Strasberg’in yönettiği Group Theatre’a katıldı. Cheryl Crawford ve Robert Lewis ile birlikte New York’ta, Amerikan tiyatro ve sinema tarihinde çok önemli bir yere sahip olacak Actor’s Studio’yu kurdu (1947).

Kazan, ilk oyununu 1934’te New York şehrinde sahneledi. 1940’larda yönettiği oyunlarla ülke çapında üne kavuştu ve Broadway’in en iyi yönetmenleri arasına girdi. 1947’de Cheryl Crawford ve Robert Lewis’le birlikte ünlü oyunculuk okulu Actors Studio’yu kurdu. Burada Marlon Brando başta olmak üzere Montgomery Clift, Julie Harris, Eli Wallach, Karl Malden, Patricia Neal, Mildred Dunnock, James Whitmore ve Maureen Stapleton gibi aktörlere eğitim vermiştir. Filmleri çoğunlukla ilerici ve toplumsal açıdan eleştirel temalar içermektedir.

1948 ve 1955’te Akademi Ödülleri’nde iki kez en iyi yönetmen Oscar’ını kazandı. 1960-64 arasında da New York kentindeki Lincoln Sahne Sanatları Merkezi Repertuvar Tiyatrosu’nun yönetmenleri arasında yer aldı.

1952’de Amerikan Karşıtı Faaliyetleri İzleme Komitesi’nce (HUAC) sorgulanan Kazan, buradaki ifadesinden ötürü ağır eleştirilere uğradı. Başta Rıhtımlar Üzerinde olmak üzere çeşitli yapıtlar bu kovuşturmadaki tutumuyla ilgili izler taşır. 1960’ların ortalarında tiyatrodan uzaklaşmaya başladı; sinemayı da ikinci plana bırakarak yazarlığa ağırlık verdi. 1999 yılında 71. Akademi Ödülleri’nde Yaşam Boyu Onur Ödülü’nü, HUAC sorgusu nedeniyle protestolar arasında aldı.

1970’lerden itibaren Türkiye’yi sık sık ziyaret eden Kazan, 1988’de 7. Uluslararası İstanbul Film Festivali’nde seçici kurul başkanlığı yaptı. Zülfü Livaneli’nin Sis filminde küçük bir rol aldı. (1989).

2010 yılında Martin Papier tarafından Elia’ya Mektup adıyla onuruna çekilen belgeselde Al Pacino, Elizabeth Kemp ve diğer oyuncular röportajlar vermiştir.