Türkiye’nin akciğerleri yanıyor: Orman yangını nasıl önlenir?

Türkiye’de orman yangınları art arda devam ediyor. 2015-2019 tarihlerinde 12 bin 604 yangın çıktı ve bu yangınlarda toplam 41 bin 344 hektar orman alanı yandı. Son yıllarda ise Türkiye’nin akciğerleri yanmaya devam ediyor.

Orman yangınları, insan kaynaklı olabildiği gibi doğal nedenlerle de çıkabiliyor. Ancak, son günlerde çıkan orman yangınlarına bakıldığında insan kaynaklı yangınların daha ağırlıklı olduğunu söylemek mümkün. Nitekim, Orman Genel Müdürlüğü’nün Ormancılık İstatistikleri de aynı şeyi söylüyor. Kasıt, ihmal ve faili meçhul orman yangınları, Türkiye’de yüzde 98 oranında…

Orman yangınlarında terör eylemine de rastlanılırken, çalılara atılan bir sigara izmaritinin de kısa sürede büyüyen bir yangına dönüştüğünü görüyoruz.

ORMANLAR NEDEN YANIYOR?

Orman yangınları, farklı nedenlere bağlı olarak meydana gelebilir. Orman yangınlarının yaygın nedenlerinden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

İNSAN ETKİSİ

İnsanlar, yanlışlıkla veya kasıtlı olarak orman yangınlarını başlatabilirler. Piknik ateşlerinin kontrolsüz bırakılması, kamp ateşlerinin dikkatsizce kurulması, izinsiz ateş yakma, sigara izmaritlerinin atılması veya yangınla ilgili tehlikeli davranışlar orman yangınlarına yol açabilir.

DOĞAL NEDENLER

Bazı orman yangınları doğal nedenlerle başlayabilir. Şimşekler, sıcak hava dalgaları ve volkanik patlamalar gibi olaylar, yangınlara yol açabilir. Şimşekler, ağaçları ve bitki örtüsünü ateşleyebilecek yeterli enerjiyi sağlayabilir.

TARIM UYGULAMALARI

Tarım ve ormancılık faaliyetleri sırasında kontrolden çıkan tarla yakmaları veya diğer tarımsal uygulamalar, orman yangınlarının başlamasına katkıda bulunabilir.

KURAKLIK VE SICAK HAVA

Kuraklık dönemleri ve aşırı sıcak hava, orman yangınlarının oluşumunu kolaylaştırabilir. Kuraklık, bitki örtüsünün kurumasına ve yanıcı hale gelmesine neden olabilir. Aşırı sıcak hava ise bitki örtüsünü kolayca tutuşturabilir.

RÜZGAR

Güçlü rüzgarlar, yangınların hızla yayılmasına ve kontrolünün zorlaşmasına neden olabilir. Rüzgar, alevleri daha fazla alanı kaplayacak şekilde sürebilir.

ORMAN YÖNETİMİ EKSİKLİKLERİ

Ormanların düzenli olarak bakım ve izleme yapılmaması, yangınları erken aşamada tespit etme ve müdahale etme fırsatını azaltabilir.

Orman yangınları, doğal ekosistemler, biyoçeşitlilik ve ekonomi üzerinde önemli etkilere sahip olabilir. Kontrol altına alınmazlarsa, büyük alanları kaplayabilir ve can ve mal kaybına yol açabilir. Yangınlar, orman yangını kontrolüne yönelik çabalar, orman yönetimi politikaları ve halkın yangınla mücadele bilincinin artırılması gibi önleyici önlemlerle sınırlandırılmaya çalışılması gerekiyor. Ayrıca, erken uyarı sistemleri ve yangın söndürme ekipleri yangınların kontrol altına alınmasında önemli rol oynar.

ORMAN YANGINLARI NASIL ÖNLENİR?

Orman yangınlarını önlemenin anahtarı, önceden alınan önlemler ve dikkatli davranışlarla yangın riskini minimize etmektir.

EĞİTİM VE FARKINDALIK

Orman yangınlarıyla ilgili halkı bilinçlendiren eğitim kampanyaları düzenlemek önemlidir. İnsanlar, orman yangınlarının nedenlerini ve nasıl önleneceğini öğrenerek daha dikkatli olabilirler.

YASAK BÖLGELER VE UYARILAR

Yangın riskinin yüksek olduğu bölgelerde yasak alanlar oluşturmak ve uygun işaretlerle uyarılar yapmak önemlidir. Bu bölgelerde ateş yakmak ve diğer yangın riski taşıyan faaliyetler yasaklanmalıdır.

ORMANCILIK PLANLAMASI

Orman alanlarının düzenli bir şekilde izlenmesi ve yönetilmesi önemlidir. Orman yangınlarına duyarlı bölgelerde ormancılık planlaması yaparak riskleri en aza indirgeyebilirler.

YANGIN YOLLARI VE KESİM HATLARI

Orman alanları içinde yangınların yayılmasını önlemek için yangın yolları ve kesim hatları oluşturmak önemlidir. Bu hatlar, yangının yayılmasını kontrol altına almaya yardımcı olur.

ERKEN UYARI VE İZLEME SİSTEMLERİ

Yangınları erken aşamada tespit etmeye yardımcı olacak erken uyarı sistemleri kurmak önemlidir. Yangınların hızlı bir şekilde tespit edilmesi, müdahalenin daha etkili olmasına yardımcı olur.

ATEŞE KARŞI DİKKATLİ DAVRANMAK

Piknik, kamp veya diğer açık hava etkinlikleri sırasında ateş yakarken ve yaktıktan sonra ateşi tamamen söndürmek büyük önem taşır. Ateşinizi kontrol altında tutun ve ateşi bırakmadan önce su veya toprakla iyice söndürdüğünüzden emin olun.

TARIM UYGULAMALARINDA DİKKAT

Tarımsal faaliyetler sırasında yapılan ateş yakma gibi uygulamaların dikkatli yapılması ve yetkililerin izniyle gerçekleştirilmesi önemlidir.

SİGARA İZMARİTLERİNE DİKKAT EDİN

Sigara izmaritlerini kontrolsüzce atmak orman yangınlarının başlamasına neden olabilir. Sigara izmaritlerini uygun bir şekilde söndürerek atın veya çöp kutularına atın.

DOĞAL KAYNAK YÖNETİMİ

Orman alanlarına yönelik doğal kaynak yönetimi politikaları ve uygulamaları, orman yangınlarının önlenmesinde önemli bir rol oynar. Ormanların düzenli bakımı ve korunması, yangın riskini azaltabilir.

HIZLI MÜDAHALE

Yangınlar çıktığında hızlı bir şekilde müdahale ederek yayılmasını önlemek ve söndürmek önemlidir. Yangın söndürme ekipleri, uygun ekipmanlar ve eğitimlerle donatılmalıdır.

Bu önleyici önlemler, orman yangınlarının önlenmesi ve yayılmasının kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Orman yangınlarından korunmak için toplumun birlikte çalışması ve bilinçli davranması her şeyden önce büyük önem arz ediyor.