Tüm çalışanlar dikkat! Yargıtay’dan değerli mesai kararı

İşten çıkarılan emekçiler Çalışma Bölge Müdürlüğü’nün kapısını çaldı. Çalışma müfettişleri, iş yerindeki fazla mesai uygulamasına yönelik rapor hazırladı. Raporda günlük 11 saati aşan çalışmaların fazla mesaiye dahil edilmesi gerektiği vurgulandı. Şirket avukatları, raporun iptali talebiyle mahkemeye başvurdu. Davacı şirket avukatı; 6 haftalık çalışma mühleti 259 saat çıkmasına karşın fazla çalışma fiyatı tahakkuk ettirilmediği tespitinin yanlış olduğunu öne sürdü. Santral kısmı emekçilerinin 12,5 saat çalıştırıldığı tespitinin kusurlu olduğunu, 2 saat orta dinlenmesi yanında 1,5 saat yemek molası ve yarım saat 2 molanın dikkate alınmadığını tez etti. Müfettişler tarafından düzenlenen teftiş raporunun iptaline karar verilmesini talep etti. Davalı kurum avukatları ise raporların aksi lakin muadil yazılı doküman ile ispatlanabileceğinden teftiş raporunun iptalinin mümkün olmadığını savunarak davanın reddini istedi. Mahkeme raporun iptaline hükmetti. Karar Bölge Adliye Mahkemesi’ne taşındı. BAM, itirazların reddine hükmetti. Karar temyiz edilince devreye giren Yargıtay 9. Hukuk Dairesi emsal nitelikte bir karara imza attı.

Emsal kararla birlikte, günlük 11 saati aşan çalışmada bulunan her personel, haftalık saati aşmasa dahi fazla mesai fiyatı alabilecek. Kararda; 4857 sayılı Kanun’un 41’inci hususuna nazaran haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla çalışma sayıldığı hatırlatıldı. Yönetmeliğe nazaran, 4857 sayılı Kanun’un 68’inci hususu uyarınca verilen orta dinlenmeleri, çalışma mühletinden sayılmayacağı vurgulandı. Kararda şu tabirlere yer verildi:

“Ara dinlenmeleri; iklim, mevsim, yöredeki gelenekler ve işin niteliği göz önünde tutularak, 24 saat içinde kesintisiz 12 saat dinlenme mühleti dikkate alınarak düzenlenir. Bu düzenlemenin çalışma müddeti tarafından ehemmiyeti, unsurda çalışanın bir günde kesintisiz 12 saat dinlenme mühleti olduğundan kelam edilmesidir. Günlük çalışma mühletinin 11 saati aşamayacağı öngörülmüştür. Günlük 11 saati aşan çalışma yapılması hâlinde, uygulanacak yaptırımın ne olduğu da yeniden yönetmelikte düzenlenmiş olup bu hâlde 4857 sayılı Kanun’un 41, 42 ve 43’üncü hususları uygulanacaktır. Bu açıklamalara nazaran, günlük çalışma müddetine ait yasal düzenlemelerin emredici nitelikte olduğu kabul edilmelidir. Personelin haftalık çalışma müddeti 45 saati aşmasa dahi günlük 11 saati aşması hâlinde, bu çalışmalar için fazla çalışma fiyatı ödenmesi gerekir. Müşahhas olayda iptali istenilen Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın teftiş raporunda hastanede çalışan çalışanların fazla çalışmaları belirlenirken, çalışanların 01 Ocak 2015-01 Ekim 2016 tarihleri ortası devirdeki çalışma müddetleri dikkate alınmıştır. Karara temel alınan eksper raporunda, vardiyalı çalışan emekçilerin ve santral vazifelisi çalışanların, çalışma saatlerine nazaran gece ya da gündüz çalışmaları farkı yapılmaksızın ve 4857 sayılı Kanun’un 69’uncu unsurundaki değişikliğin yürürlüğe girdiği 04 Nisan 2015 tarihi dikkate alınmaksızın hesaplama yapıldığı anlaşılmıştır. Teftiş raporunda fazla çalışması tespit edilen çalışanların, evraktaki puantaj kayıtları ve kontrol sırasında dinlenen emekçilerin beyanları dikkate alınarak çalışma saatleri belirlenmeli ve gece çalışması gündüz çalışması farkı yapılarak 04 Nisan 2015 tarihinden evvel bu personellerin haftalık fazla çalışma müddeti 45 saati aşmasa dahi günlük 7,5 saati aşan gece çalışmalarının bulunup bulunmadığı araştırılmalıydı. Bu tarihten sonra ise haftalık fazla çalışma mühleti 45 saati aşmasa dahi günlük 11 saati aşacak biçimde çalışıp çalışmadıkları tespit edilmeli ve sonucuna nazaran karar verilmelidir. Eksik incelemeyle karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.”