Molotof Kokteyli. İkonik bir savaş aletinin, II. Dünya Savaşı’ndan Ukrayna-Rus Harbi’ne uzanan ilginç tarihi

19. yy. sonlarında ve 20. yy. başlarında kil ve modern el bombaları sahneye çıkana kadar, Çinlilerin bulduklarından daha karmaşık yangın çıkarıcı aletler icat edildi. Ancak barut veya gerekli diğer malzemelere ulaşım her zaman mümkün olmuyordu ve savaşçılar, ellerinde bulunan malzemelerle yeni icatlarda bulunuyorlardı. İşte 1939-1940 Kış Savaşı sırasında “Molotof Kokteyli” adını vererek yapmaya başladıkları şey de tam olarak buydu.

MOLOTOF KOKTEYLİ’NİN ADI NEREDEN GELİYOR?

Molotof Kokteylinin adı, 1939 ve 1949 yılları arasında Sovyetler Birliği Dışişleri Bakanı olan Vyacheslav Molotov’dan geliyor. Fakat kendi adını taşıyan kokteyli Molotov icat etmedi. Bu isim, 1939’da Rusya ile savaşa giren Finliler tarafından, onun onuruna verildi.

Kış Savaşı olarak da bilinen Birinci Finlandiya-Sovyet Savaşı, 30 Kasım 1939’da Sovyetler Birliği’nin ülkeyi fethetmek ve Sovyetler Birliği’ne dahil etmek için Finlandiya’yı işgal etmesiyle patlak verdi.

İşgal, Sovyetlerin Ağustos 1939’da Nazi Almanyası ile Doğu Avrupa’nın bağımsız ülkelerini kendi aralarında bölmek amacıyla vardığı bir anlaşma uyarınca gerçekleşti. Almanya ile Rusya arasında imzalanan anlaşma, Molotov ve Alman Dışişleri Bakanı Joachim von Ribbentrop’un adını taşıyan Molotov-Ribbentrop Anlaşması olarak bilinen anlaşmaya göre Almanya, Litvanya’nın bir kısmını ve Polonya’nın çoğunu alırken, Ruslar Doğu Polonya, Baltık Devletleri ve Finlandiya’nın bir kısmını ilhak edeceklerdi.

Ruslar 1939 kışında anlaşmanın şartlarını gerçeğe dönüştürmek için Finlandiya’yı işgal ettiğinde, Finliler bu ev yapımı yangın çıkarıcılardan Molotof Kokteylleri olarak bahsetmeye başladılar.

Fin askerleri bunları yoğun bir şekilde Rus tanklarına saldırmak için kullandı ve esprili bir şekilde Molotof’a “yemeğinin yanına içecek olarak” bir miktar kokteyl gönderdiklerini ima ettiler.

Finliler, Molotof kokteyline sadece ad verdi. Zira bu ilk yapanlar Finliler değildi. 1936 ile 1939 arasındaki İspanya İç Savaşı sırasında da yaygın olarak kullanılmıştı ve cihaz başka zamanlarda, başka yerlerde de kullanılmıştı. Ancak Finliler ona modern adını verdiler. Ayrıca ne kadar etkili olduğunu da göstererek popülerleştirdiler.

Joseph Stalin, 1939’un sonlarında Finlandiya’nın işgali emrini verdiğinde, Finlandiya’nın birkaç hafta içinde Rus yönetimi altına alınacağı hızlı ve kolay bir harekat planlamıştı ama kısa bir süre sonra yanıldığını anladı. Ruslar havadaki üstünlüklerine rağmen araziyi daha iyi bilen, çok daha kararlı Finlilere karşı çok az ilerleme kaydedebildi.

Savaşın başlamasından yaklaşık üç ay sonra Ruslar, Finlilerle masaya oturmak zorunda kaldı ve 13 Mart 1940 tarihinde, iki ülke arasında Moskova Barış Antlaşması imzalandı.

Finlilerin Rusları püskürtmede başarısının büyük kısmı molotof kokteyli kullanımından kaynaklanıyordu. Finliler güçlü bir alkol, gazyağı, katran ve potasyum klorat karışımı şekline yeni bir formül bularak bilinen karışımı mükemmelleştirdiler.

Rajamaki içki fabrikasında seri üretim başladığında, kokteylin her zaman düzgün bir şekilde tutuşmasını ve patlamasını sağlamak için gelişmiş bir fitil sistemini de uygulayarak büyük bir başarıya imza attılar.

Savaş alanında, Rus tanklarının etrafını dolaşıp zırhlı araca birden fazla molotof fırlatmadan önce hatlarının açılmasına ve Rus tanklarının geçmesine izin veriyorlardı. Böylece üç ay süren savaşta yüzlerce Sovyet tankı Finliler tarafından imha edildi.

MOLOTOF KOKTEYLİNİN SONRAKİ KULLANIMLARI

Finlilerin Ruslara karşı gösterdiği başarılı savunma İngilizlerin dikkatini çekmişti. İngiliz askeri istihbaratı ortaya çıkan başarının nedenlerini araştırmak için iki ajanını bölgeye gönderdi ve molotof böylelikle İngiltere’ye taşınmış oldu.

İngilizceler, Nazi Almanyasının Britanya’yı işgal etmesi durumunda benzinli bombaların toplu olarak kullanılmasına yönelik planlar hazırladı. Diğer taraftan Polonyalı direniş savaşçıları, Finlilerin keşfettiği yeni karışımı Nazilere karşı kullanmaya çoktan başlamışlardı.

Molotof kokteylleri, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra büyük hükümet protestolarında ve çeşitli ülkelerde patlak veren iç çatışmalar sırasında kendisini gösterdi. Örneğin 1992 Los Angeles Ayaklanmalarında çok sayıda molotof kokteyli kullanıldı.

Ukrayna hükümeti, Şubat 2022’nin sonlarında Ukrayna’nın Rusya tarafından işgal edilmesinin ardından vatandaşlarını Ruslara karşı kullanmak üzere molotof üretmeye çağırdı. Ülkenin batısında Lviv’de bulunan Pravda Bira Fabrikası, kısa süre sonra molotof fabrikasına dönüştürüldü. Ukraynalıların karışımı Finlilerinkinden farklı olarak rendelenmiş sabun, benzin, yağ ve tampon fitilini içeriyordu. Böylelikle molotof kokteyli bir kez daha tarihin bir dönüm aşamasında sahnelerdeki yerini almış oldu.

MOLOTOF KOKTEYLİ NASIL ÇALIŞIR?

Molotof Kokteyli son derece basit bir yapıya sahiptir. Temelde benzin, alkol gibi yanıcı bir sıvıyla dolu bir şişeden oluşur. Şişenin sert bir cisme temas etmesi halinde kolayca parçalanabilen bir yapıda olması önemlidir. Şişe atıldığında sıvının dışarı akmasını önlemek ve fitil görevi görmesi için şişenin boynuna bir miktar bez veya peçete doldurulur. Bu ilkel yangın çıkarıcıyı kullanan kişi, daha sonra kumaşın bir ucunu alev almaya başlayıncaya kadar yakar ve onu istenilen hedefe fırlatır. İdeal olarak şişe hedefe çarparak parçalanmalı ve ardından sıvı tamamen tutuşarak bir alev bulutu oluşturmalıdır.

Molotof kokteyli, başka bir ateşleme kaynağı içerebilecek sabit veya yavaş hareket eden hedeflere karşı etkili olabilir. Dolayısıyla bir akaryakıt deposuna veya tanka molotof kokteyli atılırsa, bunun güçlü bir etki yaratması muhtemeldir.