Kamu Başdenetçisi Malkoç, KDK’nin 2022 kıymetlendirme toplantısında konuştu: (2)

Kamu Başdenetçisi Onur Malkoç, 2022’de Kamu Denetçiliği Kurumuna (KDK) yapılan müracaatlardan 18 bin 94’ünde karar verdiklerini, kurumun 10 yıllık vazife müddetinde verdiği karar sayısı toplamının 205 bin 639 olduğunu bildirdi.

KDK’nin 2022 faaliyetleri ve 2023 maksatlarına ait düzenlenen basın toplantısında konuşan Malkoç, KDK’nin 10 yıldır devletle vatandaş ortasında bir arabulucu ve hakem olduğunu, tavsiye kararlarıyla da yönetime yol gösterici rolünün bulunduğunu söyledi.

Malkoç, “Kamu Denetçiliği Kurumu olarak, yönetimin hizmet kalitesinin yükseltilmesine, uygun idare prensiplerinin yerleşmesine, insan haklarının gelişmesine, hukukun üstünlüğünün sağlanmasına, hak arama kültürünün halkımız ortasında yaygınlaşmasına, şeffaf, insan odaklı bir yönetimin oluşmasına katkı sağlamaya çalışmaktayız.” diye konuştu.

Son yıllarda kamu hizmetlerinin kalitesinin arttığını ve çeşitlendiğini belirten Malkoç, insanların aldığı hizmetlerden mutlu olmaması halinde bunları iletebileceği kurumların sayısının arttığını kaydetti. Malkoç, “Kamu Denetçiliği Kurumunun, 10 yıllık mühlet içerisinde, aktif, tercih edilen ve güzel bir hak arama kurumu olması yolunda önemli aralar aldık.” dedi.

Şeref Malkoç, vazife mühleti boyunca kuruma, 207 bin 403 yazılı şikayet müracaatında bulunulduğunu, bunların 205 bin 639’unu karara bağladıklarını bildirdi.

Verilen tavsiye kararlarının uygulanması için her bakanlıkta bir bakan yardımcısının görevlendirildiğini bildiren Malkoç, “Bütün bu çalışmaların sonucunda yönetime verdiğimiz tavsiye kararlarına uyma oranı yüzde 20’lerden yüzde 79’lara ulaştı.” dedi. Yüzlerce yıllık tarihi bulunan Avrupa’daki ombudsmanlık kurumunun kararlarına uyma oranının yüzde 80 civarında olduğunu belirten Malkoç, KDK’nin 10 yıllık süreçte önemli bir aralık aldığını lisana getirdi.

Ombudsman Erdem Malkoç, yönetimle halkın ortasındaki ihtilafları mahkemeye gitmeden çözme yolunda uğraş sarf ettiklerini tabir ederek, şöyle konuştu:

“Böylece mahkemelerin yükünü hafifletmiş olduk. Birebir vakitte adaletin, hakkaniyetin gerçekleşmesine ve hukukun üstünlüğünün sağlanmasına katkıda bulunduk. Hepimizin bildiği üzere Türkiye’nin 2053, 2071 vizyonu var. Bu ülke bu vizyona sahip. Yeni ve güçlü Türkiye’nin, insan hakları, hukukun üstünlüğü, demokrasi, hakkaniyet ve adalet üzerinde yükseleceğine inandığımız için bunu önemsiyoruz.”

KDK’nin geçtiğimiz yıl verdiği kararlara ait sayıları da paylaşan Malkoç, “2022 yılında 17 bin 816 yazılı müracaat aldık. 2021 yılından 2022 yılına intikal eden 2 bin 42 belgeyle toplam belge sayımız 19 bin 858 oldu. Bunları inceledik ve 18 bin 94 evrakın kararını verdik. Bu kararların 2 bin 194’ü dostça tahlil.” sözlerini kullandı.

Yazılı müracaatların dışındaki şikayetler

Yazılı müracaatların dışında ayrıyeten mail, mektup, telefon, faks yahut kuruma gelerek yüz yüze şikayette bulunanlar da olduğunu söyleyen Malkoç, geçen yıl bu kapsamda 162 bin 143 kişiyi, 10 yıllık süreçte ise bir milyona yakın kişiyi bilgilendirdiklerini anlattı.

Tavsiye kararlarının yanı sıra toplumun genelini ilgilendiren raporlar da hazırlayarak, kamuoyunun bilgisine sunduklarını söyleyen Onur Malkoç, bu kapsamda daha evvel “Kovid-19”, “2. Karabağ Savaşı sırasında Ermeniler tarafından yerleşim alanlarına döşenen mayınlar”, “deniz yoluyla Yunanistan’a geçmeye çalışan göçmenler”e ait raporları kamuoyunun ve memleketler arası otoritelerin bilgisine sunduklarını belirtti.

Kurumun 2023 maksatlarına ait, hazırlanan Düzgün İdare Prensipleri’nin yönetimciler tarafından incelenmesi ve uygulanması için uğraş göstereceklerini lisana getiren Malkoç, işçi eğitimlerinin de devam edileceğini kaydetti.

Sorular

Kamu Başdenetçisi Erdem Malkoç, açıklamalarının akabinde basın mensuplarının sorularını cevapladı.

“Vatandaş hangi noktalarda kaygılı? Şikayetler, yönetimin takdir yetkisini nasıl kullandığıyla mı ilgili, yoksa yapısal mevzuata dönük konulardan mı kaynaklanıyor?” sorusu üzerine, yasa ve Anayasa açısından Türkiye’nin birçok Avrupa ülkesinden daha ileride olduğunu vurguladı.

Vatandaşların sahip olduğu hakları yeteri kadar bilmemesi ve taşradaki kimi yöneticilerin hukukun üstünlüğü ve vatandaşa hizmet konusunda yeteri kadar çabalı olmaması nedeniyle problemlerin yaşandığını anlatan Malkoç, vatandaşların haklarını bilmesi halinde bu sıkıntıların yüzde 50’sinin giderileceğini, yöneticilerin âlâ idare konusundaki zihniyet değişimiyle ilgili de çalışmalar yürüttüklerini lisana getirdi.

Türkiye’de 18 yaş üzerindeki insanların yüzde 15’inin geçtiğimiz yıl hakkını aramak için çeşitli kurumlara müracaat yaptığını aktaran Malkoç, “Bu hoş bir şey. Lakin kaliteli müracaat konusunda düşüncelerimiz var.” dedi.

KDK’nin mahkemeye intikal etmiş belgelere bakamadığını hatırlatan Gurur Malkoç, “Çünkü biz mahkemeden evvel bir arabulucu, hakemiz, çözümcüyüz.” diye konuştu.

Bir öteki soru üzerine Gurur Malkoç, KDK’ye en çok müracaatın, “yerel yönetimler”, “adalet işleyişi, bilhassa cezaevleri”, “eğitim” ve “sosyal güvenlik” olarak 4 alanından geldiğini bildirdi.

Artan kira fiyatları ve site aidatları konusundaki şikayetler

Şeref Malkoç, “maaşını aldığı bankadan kredi kullanan şahısların promosyon almak için maaşlarını öteki bankaya taşımak istediklerinde mallarına ipotek koyulduğuna ait sorunlarla ilgili müracaat olup olmadığı”nın sorulması üzerine, bu mevzuda müracaat yapılmadığını, yapılması halinde değerlendirip karar vereceklerini kaydetti.

Yeni konut kampanyalarında uygulanan kaidelere ait müracaatların geldiğini belirten Malkoç, ayrıyeten kira artışları konusunda KDK’ye çok fazla müracaat yapıldığını, özel hukuk alanında olması nedeniyle bu bahiste yasal bir karar veremediklerini aktardı.

Bu taraftaki şikayetleri toparlayarak, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ve başka idarecilerle görüşmeler yaptıklarını tabir eden Malkoç, “Öyle zannediyorum ki gerek mesken, iş yeri, gerekse arsa konusundaki gelişmeler kira fiyatlarının en azından suratını yavaşlattı. Bunla ilgili bir yasal düzenleme yapıldı, kiraların en fazla artışı yüzde 25’le sonlandırıldı. Ancak bu temmuz ayında kalkacak, kanunun yürürlük müddeti bir yıl.” diye konuştu.

Şeref Malkoç, şu anda en fazla şikayetin site idaresindeki aidatlardan kaynaklandığını, bu mevzuda şimdi yazılı müracaat bulunmadığını da söyledi.

Başıboş sokak hayvanlarına ait şikayetler

Malkoç, bir diğer soruya karşılık, başıboş sokak hayvanlarına ait çok sayıda müracaat geldiğini açıkladı. Müracaatların hem hayvan hakları savunucuları hem de hücuma uğrayanlar tarafından yapıldığını aktaran Onur Malkoç, şunları kaydetti:

“Bunla ilgili olarak çok geniş bir platformda çalışmalar yaptık. Kapsamlı bir rapor yayımladık. Rapordan sonra da bu bahiste uygulamalar hızlandı lakin hala problem var. Hayvanlar korunmalıdır lakin insanın da kesinlikle korunması gerekiyor. Burada maddede bir eksiklik yok, eksiklik uygulamadan kaynaklanıyor. Uygulamayı, sıkı biçimde, ilgili belediyeler dahil bütün idari kurumların yerine getirmesi gerekiyor. Bu çeşit meseleler yalnızca yasa çıkarmakla çözülebilecek problemler değil. Bu maddelerin uygulanması ve tarafların kesinlikle makul bir ortamda anlayış birliğine varması gerekiyor.”

(Bitti)