Kahramanmaraş Sarsıntısının Olduğu Doğu Anadolu Fay Çizgisi’nin Özellikleri Nelerdir?

Ülkemizde son yüzyılın en büyük felaketlerinden biri olan 6 Şubat günü Kahramanmaraş’ta 7,7 ve 7,6 büyüklüğünde iki sarsıntı meydana geldi.

9 saat ortayla meydana gelen iki büyük zelzele 10 vilayetimizde yıkıma neden oldu. Pekala Kahramanmaraş merkezli sarsıntılara neden olan Doğu Anadolu Fay Sınırı’nın özellikleri nedir?

Doğu Anadolu Fay Çizgisi Türkiye’nin doğusunda bulunur ve bu fay, Anadolu levhası ve Arap levhası ortasındaki hudut boyunca uzanır. Kuzey Anadolu ve Ege Bölgesi fay sınırlarıyla birlikte üç ana çizgisinden biri olan bu fay sınırı, Türkiye’nin güneyine kadar faal bir sarsıntı bölgesi yaratır.

Yaklaşık 550 kilometre uzunluğunda olan Doğu Anadolu Fay Çizgisi, Hatay, Osmaniye, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Elazığ, Bingöl, Muş’a kadar devam eder ve Erzincan’dan itibaren Kuzey Anadolu Fay Çizgisi ile birleşir.

Doğu Anadolu Fay Çizgisi, Meyyit Deniz Çatlağı’nın kuzey sonunda Maraş Üçlü Bitişme’sinden başlayarak kuzeydoğu istikametinde hareket eder ve Karlıova Üçlü Bitişme’sinde sona erer. Burada da Kuzey Anadolu Fay Çizgisi ile buluşur.

Bu çizgi üzerinde yer alan vilayetler, 2019 yılında yürürlüğe giren Türkiye Sarsıntı Tehlike Haritası’na nazaran birinci derece zelzele bölgesi olarak kabul ediliyor. 6 Şubat zelzelesinde yıkıma uğrayan vilayetler de bu haritada 24 ilin ortasında yer alıyor.

Bu bölgede, 20. yüzyılın başından bu yana büyüklüğü 6’nın üzerinde çok sayıda sarsıntı meydana geldi. Kahramanmaraş sarsıntıları, 1939 Erzincan sarsıntısından bu yana Türkiye’de kaydedilen en büyük sarsıntı olarak kayıtlara geçti. 24 Ocak 2020’de Elazığ’da 6.8 büyüklüğündeki sarsıntıda 41 kişi hayatını kaybetmiş, 1000’den fazla kişi de yaralanmıştı.

Dokuz Eylül Üniversitesi Sarsıntı Araştırma Uygulamaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Sözbilir, Kahramanmaraş’ta meydana gelen iki şiddetli zelzelede iki farklı fayın kırıldığını belirtti ve burada büyük bir güç boşalması olduğunu lisana getirdi.

Sözbilir, “Her fayın kırılırken enerjii biriktirmesi gerekir ve bunun için de muhakkak bir vaktin geçmesi gerekir. Kahramanmaraş’ta kırılan fayın kırılma aralığı 500 yıldır ve bu mühlet zarfında önemli bir gücün birikmiştir.” dedi.

Sözbilir, “Son sarsıntılarla Doğu Anadolu Fay Sınırı’nda önemli bir güç boşalması olmuştur. 6 civarında büyük artçılar yaşayabiliriz lakin büyük sarsıntılar beklemiyoruz.” açıklamasında bulundu.

Depremlerde Doğu Anadolu Fay Hattı’nın en uç noktası olan Hatay ilimiz en çok ziyan gören yerlerden biri. Doğudaki fay, Ağrı ve Bingöl civarından başlayıp oraya kadar uzanıyor. Bu fay çizgisinin en uç noktasına yığılan güç Hatay’ın daha çok ziyan görmesine neden oldu.

Japon Profesör Shinji Toda ise bir gazetede “Beklenmedik büyük bir sarsıntıydı ve merkez üssünün yüzeye yakınlığının büyük hasara neden olduğunu” lisana getirdi.