Depremler, dünya üzerinde zaman zaman meydana gelen doğal felaketlerdir ve büyük yıkımlara yol açabilirler. Ancak, depremin nasıl oluştuğunu ve neden meydana geldiğini anlamak, bu felaketlerle başa çıkmamıza ve korunmamıza yardımcı olabilir. Depremin nasıl oluştuğunu ve neden meydana geldiği araştırılmaktadır. Peki, Deprem nasıl oluşur? Deprem neden meydana gelir? Detaylar haberimizde…
Deprem, yer sarsıntısı, seizma veya zelzele, yer kabuğunda beklenmedik bir anda ortaya çıkan enerji sonucunda meydana gelen sismik dalgalanmalar ve bu dalgaların yeryüzünü sarsması olayıdır. Sismik aktivite ile kastedilen, meydana geldiği alandaki depremin frekansı, türü ve büyüklüğüdür. Depremler sismograf ile ölçülür. Bu olayları inceleyen bilim dalına da sismoloji denir. Depremin büyüklüğü Moment magnitüd ölçeği (ya da eskiden kullanımda olan Richter ölçeği) ile belirlenir. Bu ölçeğe göre 3 ve altı büyüklükteki depremler genelde hissedilmezken 7 ve üstü büyüklükteki depremler yıkıcı olabilir. Sarsıntının şiddeti Mercalli şiddet ölçeği ile ölçülür. Depremin meydana geldiği noktanın derinliği de yıkım kuvveti üzerinde etkilidir, bu sebepten yeryüzüne yakın noktalarda gerçekleşen depremler daha çok hasara neden olmaktadır.
Depremler, dünya kabuğu içindeki büyük kayaların aniden hareket etmesi sonucu meydana gelir. Bu hareket, genellikle kayaların birikmiş stresin bir sonucu olarak serbest bırakılmasıyla gerçekleşir. Depremler iki temel türde olabilir:
Tektonik Depremler: Dünya’nın kabuğundaki tektonik levhaların etkileşimi nedeniyle meydana gelir. Levhalar, birbirlerine karşı hareket ederken sıkışabilir veya ayrılabilir, bu da enerjinin serbest kalmasına yol açar.
Volkanik Depremler: Volkanik aktivite sırasında meydana gelir. Volkanlardan gelen sıcak magmanın ve gazların neden olduğu bu depremler, genellikle yanardağ patlamalarının bir sonucu olarak ortaya çıkar.
Depremler meydana gelirken birden fazla neden etkili olabilir. İşte en yaygın nedenler:
Tektonik Levha Hareketleri: Dünya’nın yüzeyi, devamlı olarak hareket eden büyük tektonik levhalarla kaplıdır. Bu levhaların birbiriyle sürtünmesi veya ayrılması, depremlerin nedenlerinden biridir.
Kırılma Zonları: Kabukta sıkışmış olan enerji, kırılma zonlarında serbest kalabilir ve depremlere yol açabilir.
Volkanik Aktivite: Volkanik patlamalar sırasında, yerin altında biriken enerjinin aniden serbest kalması volkanik depremlere neden olabilir.
İnsan Aktiviteleri: Maden çıkarma, su rezervuarları oluşturma veya hidrolik kırma gibi insan faaliyetleri, yer kabuğunun dengesini bozarak depremlere neden olabilir.