Ücretsiz toplu taşıma uygulamasından belediyelerin de sorumluluğu var

Ücretsiz veya indirimli seyahat hakkı, engelli, 65 yaş üstü vatandaşların ve bazı iş kolları için özel halk otobüslerinde ücretsiz toplu taşıma uygulaması son günlerde tartışma konusu oldu.

Özel Halk Otobüsçüleri, artan maliyetleri ve ücretsiz yolcu sayısını gerekçe göstererek 15 Ekim’de ücretsiz taşıma uygulamasını bazı istisnalar dışında sonlandıracağını duyurmuştu.

Tüm Özel Halk Otobüsleri Birliği (TÖHOB) Genel Başkanı Ercan Soydaş, belediyelerin, kendisinden ruhsat almak ya da hat kiralamak suretiyle toplu taşıma hizmeti yürüten gerçek ve tüzel kişilere özel halk otobüslerinde taşıma hizmetlerinden ücretsiz veya indirimli olarak yararlananlara ilişkin gelir desteği yapabileceğini söyledi.

Ücretsiz veya indirimli seyahat hakkı, engelli, 65 yaş üstü vatandaşların ve bazı iş kolları için özel halk otobüslerinde ücretsiz toplu taşıma uygulaması son günlerde tartışma konusu oldu.

TÖHOB Genel Başkanı Ercan Soydaş, engelli ve 65 yaş üstü yolcular ile ilgili dikkat çeken bir açıklama yaparak, değerlendirmelerde bulundu.

Soydaş’ın açıklamasında şunları kaydetti:

“Son dönemde engelli ve 65 yaş üstü vatandaşlarımızın şehir içi toplu taşıma imkânlarından ücretsiz yararlanmaları üzerinden kamuoyunda tartışmalar yürütülmektedir.

Ücretsiz seyahat uygulamasından sadece engelli ve yaş almış yolcularımız değil; şehit yakınlarımızdan gazilerimize, polisimizden TÜİK araştırmacılarına varıncaya kadar 18 farklı grup yararlanmaktadır.

Enflasyonist ortamda, artan maliyetler nedeniyle bu hizmeti 18 kalem altında vermemiz ciddi bir yük oluşturmaya başladı. Bu kapsamda verdiğimiz hizmeti sürdürememe endişemizi çeşitli platformlarda dile getirmeye çalıştık.

Ancak geldiğimiz noktada tartışmalar sadece engellilerimiz ve kıymetli büyüklerimize verilen hizmet üzerinden yürütülerek farklı bir noktaya çekildi. Bu bizi oldukça üzmekte. Engellilerimiz ve yaş almış vatandaşlarımız üzerinden bu tartışmaların yürütülmesinden rahatsızlık duymaktayız. Bizler kadim medeniyetten gelen Ahilik kültürüne sahip esnaf camiası olarak hürmet gösterdiğimiz, başımızın tacı büyüklerimizin ücretsiz seyahat uygulamasından yararlanmasının esnafımız açısından sürdürülebilir olmasından yana mücadele veriyoruz.

TÖHOB olarak bu uygulamayla ilgili Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Bakan Yardımcıları ve ilgili bürokratları ile görüşmeler gerçekleştirdik.

Yaptığımız görüşmelerde sorunlarımıza hassasiyetle yaklaşarak bizleri dinleyen bakanlık yetkililerine teşekkür ediyoruz. Endişelerimizi ve taleplerimizi dinleyerek gösterdikleri ilgili tutum ve konuya yaklaşımları çözüm konusunda camiamızı umutlandırdı.

“ÜCRETSİZ VE İNDİRİMLİ YOLCU TAŞIMADAN BELEDİYELER DE SORUMLU”

Ücretsiz seyahat uygulaması bir kanunla düzenlenmektedir. Bu kanun kapsamında şu hususlara dikkat çekmek isteriz: Öncelikle kanun karşısında boynumuz kıldan incedir. Ancak ücretsiz ve indirimli yolcu taşıma konusunda belediyelerin de sorumlu olduğu açıktır. Kanunda ilgili fıkrada ‘Belediyeler, kendisinden izin veya ruhsat almak ya da hat kiralamak suretiyle çalışan ve toplu taşıma hizmeti yürütülen gerçek ve tüzel kişilere; nüfus hattının uzunluğu ve hattı kullanan sayısı kriterlerini esas alarak tespit edeceği hatlardaki toplu taşıma hizmetlerinden ücretsiz veya indirimli olarak yararlananlara ilişkin gelir desteği yapabilir’ ifadesi yer almaktadır.

Buna göre bu hizmeti yaptıran ve bununla övünen belediyelerin de hizmeti verdirdiği ilgili kişilere bir destek ödemesi yapması gerekmektedir.

Kanun çerçevesinde ayrıca 60-65 yaş arasındaki vatandaşlarımızı ücretsiz taşıma, indirimli, aktarma, abonman, emekli indirimli, anne kart, personel indirimi vs. bir çok uygulama yetkisi de yine belediyelerimizdedir. Bu konuda da yine belediyelerce ek bir destek yapılmamaktadır.

Ayrıca dikkat çekmemiz gereken bir husus daha vardır: Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından destek ödemesi ayakta yolcu taşıma ruhsatı bulunan araçlara yönelik yapılmaktadır. Bazı belediyeler ise bu ruhsata sahip olmamasına rağmen özel halk otobüslerine ücretsiz taşıma yaptırarak usule uygun olmayan bir uygulama yürütmektedir. Bu hizmeti vermesine rağmen destek ödemesi alamayan araç sahipleriyle ilgili ciddi mağduriyetler yaşanmaktadır. Geçtiğimiz günlerde basına da yansıyan Burdur Bucak İlçesinde ortaya çıkan durum buna örnek gösterilebilir. Bu durum Türkiye genelinde birçok ilçede de yaşanmaktadır.

Defaatle dile getirdiğimiz bu usule uygun olmayan ücretsiz taşıma uygulamasının belediyelerce bir çözüme kavuşturulmasını talep ediyoruz. Bu uygulamanın yürütüldüğü bütün belediyeleri zan altında bırakmak tabii ki istemeyiz. Edirne, Bursa, Kayseri, Ankara, Erzurum, Ordu, Kahramanmaraş, Sivas, Çanakkale, Düzce vs. Belediyelerinde yürütülen iyi uygulama örneklerinin diğer belediyelerimizce de yaygınlaştırılmasından memnuniyet duyarız. Kamuoyuna saygıyla duyurulur.”